Fatih KEZER, Nihal TUNCA, Senar ALKIN ŞAHİN

Ölçme ve Değerlendirmeye Yönelik Hazırlanan Hizmet İçi Eğitim Programının Değerlendirilmesi

Bu araştırmada, MEB tarafından düzenlenen "ölçme ve değerlendirmeye yönelik farkındalık" hizmet içi eğitim programının etkililiğinin "katılımcılara yönelik program değerlendirme yaklaşımı" işe koşularak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, olgu bilim deseninde nitel bir araştırmadır. Araştırmanın katılımcılarını, 2014 yılında hizmetiçi eğitim programına katılan 8. sınıf öğretmenlerinden gönüllü olan 85 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı, öğretmenlerin, ölçme ve değerlendirmeye ilişkin verilen hizmet içi eğitimi değerlendirmelerine olanak sağlayacak sorulardan oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen veriler, içerik analizi yaklaşımına göre analiz edilmiştir. Araştırmada, öğretmenlerin çoğunluğu, "Ölçme Değerlendirmeye Yönelik Farkındalık" hizmet içi eğitim programının amaçlarını bilişsel alanın alt basamaklarında görmekte, amaçların gereksinimlerini karşılamadığını düşünmektedir. Öğretmenlerin çoğu aldıkları hizmet içi eğitim programının içeriğinin yeterli olduğu görüşündedir. İçeriği yetersiz bulan öğretmenlerin çoğunluğunun sunduğu neden, içeriğin ön bilgileri hatırlatmaya yönelik olması ve gereksinim duydukları "ölçme ve değerlendirmede kullanılan alternatif yöntem ve teknikler; değerlendirme ve soru yazımı" gibi konulara yer verilmemesidir. Araştırmada öğretmenlerin hemen hepsi, hizmet içi eğitimin öğrenme-öğretme sürecini; görsel-işitsel materyallerin kullanılması, öğrenenöğretici etkileşiminin önemsenmesi, öğreneni merkeze alan yöntem ve tekniklere yer verilmesi, uygulamaya önem verilmesi ve derslere uyarlanabilecek örneklere yer verilmesi gibi özellikler belirterek olumlu değerlendirmişlerdir. Ayrıca öğretmenler, gelecekte ölçme ve değerlendirme ile ilgili yapılacak hizmet içi eğitimlere ilişkin "program taslağının hazırlanmasına" ve "programın planlanmasına" yönelik öneriler getirmişlerdir.

Evaluation of an in-Service Training Program Developed about Measurement and Evaluation

In the present study, the purpose is to evaluate the effectiveness of "Awareness of Measurement and Evaluation" in-service training program organized by the Ministry of National Education by using "participant-oriented program evaluation approach". The study is qualitative research in phenomenological design. The participants of the study are 85 voluntary teachers selected from among 8th grade teachers having participated in the inservice training program in 2014. The data collection tool is composed of questions that will allow the teachers to evaluate the in-service training program given about measurement and evaluation. The data collected in the study were analyzed according to content analysis approach. The analysis revealed that majority of the teachers think that the objectives of "Awareness of Measurement and Evaluation" in-service training program are at the comprehension level of cognitive domain and these objectives do not meet their needs. Majority of the teachers are of the opinion that the content of the inservice training program is adequate. Most of the teachers finding the content inadequate believe that the content is mostly directed towards reminding their prior information and does not include topics such as alternative methods and techniques used in measurement and evaluation; assessment and writing exam questions". Almost all of the participants find some aspects of the in-service training program positive such as its learning and teaching process, use of audio-visual materials, consideration of learner-instructor interaction, inclusion of methods and techniques putting the learner in the center, focus on practice and presentation of samples that can be used in class. Moreover, the teachers made some suggestions for future measurement and evaluation in-service programs in terms of "preparation of a draft program" and "planning of the program".

PDF

___

Acar, M. & Anıl, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TÜBAV Bilim Dergisi, 2 (3), 354-363.
Acat, M. B. & Demir, E. (2007). İlköğretim programlarındaki alternatif değerlendirme yöntemlerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. I. Ulusal İlköğretim Kongresi. 15-17 November 2007. Ankara.
Adıyaman, Y. (2005). İlköğretim 4, 6 ve 8. sınıflarında Türkçe dersine giren öğretmenlerin ölçme değerlendirme düzeyleri. (Unpublished master thesis). Afyon Kocatepe University/Institution of Social Sciences, Afyonkarahisar.
Akbayır, S., Baki, A., Baysal, N., Çepni, S. & Öztürk, C. (2006). Öğretenler ve öğrenenler için ek açıklamalarla yeni ilköğretim programları (1-5. Sınıflar). Ankara: PegemA Yayıncılık.
Akçadağ, T. (2010). Öğretmenlerin ilköğretim programındaki yöntem teknik ölçme ve değerlendirme konularına ilişkin eğitim ihtiyaçları. Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 53, 29-50.
Arıbaş, S. & Göktaş, Ö. (2014). Ortaokul matematik dersi öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirmeye yönelik hizmet içi eğitim ihtiyaçlarına ilişkin görüşleri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7 (16), 17-42.
Arıbaş, S., Demir, M., Kılınç, M. & Göldağ, B. (2012). Hizmetiçi eğitim programlarının ortaöğretim kurumlarında çalışan öğretmen görüşlerine değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14 (2), 109-125.
Arslan, A., S., Kaynakçı, Y., D. & Arslan, S. (2009). Yeni ölçme-değerlendirme etkinliklerinde karşılaşılan problemler: Fen ve teknoloji öğretmenleri örneği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 1-12.
Arslantaş, H. İ. & Özkan, M. (2013). Eğitim müfettişlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçları. EJournal of New World Sciences Academy, 8 (2), 179-192.
Ataklı, A. (1987). İlkokullardaki hizmetiçi eğitim seminerlerinin değerlendirilmesi. (Unpublished master thesis). Hacettepe University/Institution of Science and Technology, Ankara.
Atikol, R. (2008). In-service english teachers' opinions of assessment and evaluation of young learners: Portfolio assessment as an alternatıve. (Unpublished master thesis).
Çanakkale Onsekiz Mart University/Institution of Social Sciences, Çanakkale.
Avşar, P. (2006). Beden eğitimi öğretmenlerinin kendilerine yönelik hizmetiçi eğitim programlarını değerlendirmesi. (Unpublished master thesis). Ankara University/ Institution of Educational Sciences, Ankara.
Bal, M. S. & Özkülekçi, G. (2010). Sosyal bilgiler dersinde kullanılan ölçme ve değerlendirme tekniklerine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu. 20-22 May 2010. Elazığ.
Başkan, H. (2001). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin hizmetiçi eğitim programlarının etkililiğine ilişkin algı ve beklentileri (Denizli ili örneği). (Unpublished master thesis). Pamukkale University/Institution of Social Sciences, Denizli.
Birgin, O. & Tutak, T. (2006). Yeni ilköğretim matematik programına ilişkin öğretmen görüşleri. 1. Ulusal Matematik Eğitimi Öğrenci Sempozyumu. 4-6 September 2006. İzmir.
Birgin, O. (2010). 4-5. sınıf matematik öğretim programında öngörülen ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının öğretmenler tarafından uygulanabilirliği. (Unpublished doctoral dissertation). Karadeniz Teknik University/Institution of Science and Technology, Trabzon.
Candur, F. (2007). Öğretmenlerin fen ve teknoloji öğretimi, kullanılan ölçme değerlendirme yöntemleri ve bu yöntemlerin öğretim sürecindeki önemi hakkındaki düşüncelerinin belirlenmesi. (Unpublished master thesis). Gazi University/Institution of Educational Sciences, Ankara.
Çalık, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin yenilenen ilköğretim programlarının ölçme ve değerlendirme süreci hakkındaki düşünceleri üzerine bir araştırma. 16. Eğitim Bilimleri Kongresi. 5-7 September 2007. Tokat.
Çatmalı, M. (2006). "Gelecek için eğitim" hizmetiçi eğitim kursunun değerlendirilmesi.
(Unpublished master thesis). Balıkesir University/Institution of Science and Technology, Balıkesir.
Çelikkaya, T., Karakuş, U. & Öztürk Demirbaş, Ç. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ölçme-değerlendirme araçlarını kullanma düzeyleri ve karşılaştıkları sorunlar. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 57-76.
Çepni, S. & Şenel Çoruhlu, T. (2010). Alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yönelik hazırlanan hizmet içi eğitim kursundan öğretime yansımalar. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 117-128.
Demirel, Ö. (2005). Plandan uygulamaya eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegema Yayıncılık.
Doğan, N., Karakaya, İ. & Gelbal, S. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin ölçme araçlarıyla ilgili yeterlik algıları ve bu araçları kullanma durumları. I. Ulusal İlköğretim Kongresi. 15-17 November 2007. Ankara.
EARGED. (2007). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyacının belirlenmesi. Ankara: MEB Yayınları.
Erdal, H. (2007). 2005 İlköğretim matematik programı ölçme değerlendirme kısmının incelenmesi (Afyonkarahisar ili örneği). (Unpublished master thesis). Afyon Kocatepe University/Institution of Social Sciences, Afyonkarahisar.
Erdemir, Z. A. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğretmenlerinin ölçme değerlendirme tekniklerini etkin kullanabilme yeterliklerinin araştırılması (Kahramanmaraş Örneği).
(Unpublished master thesis). Kahramanmaraş Sütçü İmam University/Institution of Science and Technology, Kahramanmaraş.
Erdoğan, M. (2007). Yeni geliştirilen dördüncü ve beşinci sınıf fen ve teknoloji dersi öğretim programının analizi; nitel bir çalışma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5 (2), 221-254.
Ersoy, E. (2008). İlköğretim birinci kademe fen ve teknoloji dersindeki ölçme ve değerlendirme uygulamasının değerlendirilmesi. (Unpublished master thesis). Çanakkale University/Institution of Social Sciences, Çanakkale. Eyecisoy-Oturak, H. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim programlarına ilişkin görüşleri. (Unpublished master thesis). Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
Gelbal, S. & Kelecioğlu, H. (2007). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme yöntemleri hakkındaki yeterlik algıları ve karşılaştıkları sorunlar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 135-145.
Gibson, S.K. & Hanes, L.A. (2003). The contribution of phenomenology to HRD research. Human Resource Development Review, 2, 181-205.
Gök, B. & Şahin, A. E. (2009). İlköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin değerlendirme araçlarını çoklu kullanımı ve yeterlik düzeyleri. Eğitim ve Bilim, 153(34), 127-143.
Gözütok, F. D., Akgün, Ö. E. & Karacaoğlu, Ö. C. (2005). İlköğretim programlarının öğretmen yeterlilikleri açısından değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. 14-16 November 2005. Kayseri.
Gülmez, İ. S. (2004). Sınıf öğretmenlerine uygulanan hizmet içi eğitim programlarının etkililiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. (Unpublished master thesis).
Sakarya University/Institution of Social Sciences, Adapazarı.
Gültekin, M., Çubukçu, Z. & Dal, S. (2010). İlköğretim öğretmenlerinin eğitim-öğretimle ilgili hizmetiçi eğitim gereksinimleri. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 29,131-152.
Kabapınar, Y. & Ataman, M. (2010). İlköğretim sosyal bilgiler (4-5. sınıf) programlarındaki ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin öğretmen görüşleri. İlköğretim Online, 9(2), 776-791.
Kanatlı, F. (2008). Alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri konusunda sınıf öğretmenlerinin görüşlerinin değerlendirilmesi. (Unpublished master thesis). Mustafa Kemal University/Institution of Social Sciences, Hatay.
Karacaoğlu, Ö. C. & Acar, E. (2009). Yenilenen programların uygulanmasında öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 45-58.
Karadüz, A. (2009). Türkçe öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirme uygulamalarının "yapılandırmacı öğrenme" kavramı bağlamında eleştirisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(1), 189-210.
Kartallıoğlu, F. (2005). Yeni ilköğretim programlarının uygulandığı pilot okullardaki öğretmenlerin yeni program ve pilot çalışmalar hakkındaki görüşleri. (Unpublished master thesis). Abant İzzet Baysal University/Institution of Social Sciences, Bolu.
Kazu, H., Pullu, S. & Demiralp, D. (2008). Birleştirilmiş sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin ölçme ve değerlendirmeye yönelik görüşleri ve uygulamaları. VII. Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. 2-4 May 2008. Çanakkale.
Kılıç, M. (2005). Öğretmenin rolü ve görevlerine ilişkin görüşlerin yeni ilköğretim programı çerçevesinde değerlendirilmesi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. 14-16 November 2005. Kayseri.
Kutlu, Ö. (2005). Yeni İlköğretim Programlarının "Öğrenci Başarısındaki Gelişimi Değerlendirme" Boyutu Açısından İncelenmesi. Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. 14-16 November 2005. Kayseri.
Özen, R. (2006). İlköğretim okulu öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim programlarının etkilerine ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 141-160.
Özenç, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin alternatif ölçme ve değerlendirme bilgi düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 57-178. Özer, B. (2004). Öğretmenlerin hizmetiçi eğitimi, katılma durumları ve beklentileri. XIII.
Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. 6-9 July 2004. Malatya.
Patton, M.Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods (2nd ed.). Newbury Park, CA: Sage.
Sarıgöz, O. (2011). İlköğretim öğretmenlerinin hizmet içi eğitim faaliyetleri ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications. 27-29 April 2011. Antalya-Turkey.
Serin, M. K. & Korkmaz, İ. (2014). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının analizi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 155-169 Şenel Çoruhlu, T., Er Nas, S. & Çepni, S. (2009). Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin alternatif ölçme değerlendirme tekniklerini kullanmada karşılaştıkları problemler: Trabzon örneği. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 122-141.
Tekin, S. & Ayas, A., (2005). Kimya öğretmenlerine yönelik bir hizmet içi eğitim kursunun yansımaları: Akçaabat örneği. Milli Eğitim, 165, 107-122.
Tuncer, M. & Yılmaz, Ö. (2012). Kıdem değişkeni açısından ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarının kullanımı üzerine bir araştırma. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(4), 41-48.
Tuncer, M. (2010). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin performans değerlendirmede yaşadıkları sorunların belirlenmesi ve bazı değişkenler açısından performans değerlendirmeye ilişkin düşünceleri (Kahramanmaraş ili örneği). Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Politikaları ve Sorunları Sempozyumu II. 16-18 May 2010. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Turgut, S. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının saptanması. (Unpublished master thesis). Mehmet Akif Ersoy University/Institution of Educational Sciences,Burdur.
Varış, F. (1997). Eğitimde program geliştirme, teoriler ve teknikler. Ankara: Alkım Kitapçılık Yayıncılık.
Yalın, H.İ. (2001). Hizmetiçi eğitim programlarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 150.
Yaşar, Ş., Gültekin, M., Türkan, B., Yıldız, N. & Girmen, P. (2005). Yeni ilköğretim programlarının uygulanmasına ilişkin sınıf öğretmenlerinin hazır bulunuşluk düzeylerinin ve eğitim gereksinimlerinin belirlenmesi (Eskişehir ili örneği). Yeni İlköğretim Programlarını Değerlendirme Sempozyumu. 14-16 November 2005. Kayseri.