Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarındaki Farklılıklar

Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarındaki farklılığın ve öğretmen adaylarının meslek seçimini etkileyen faktörlerin belirlenmesidir. Bu araştırma kesitsel bir çalışmaya dayanmaktadır. Tarama modeli kullanılan araştırmada nitel ve nicel verilerin birlikte toplandığı karma desen benimsenmiştir. Araştırmada nicel veriler öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla, nitel veriler ise öğretmen adaylarının meslek seçimini etklileyen faktörleri ortaya koymak amacıyla toplanmıştır. Eşzamanlı veri toplama tekniği hem nitel hem de nicel verilerin aynı anda toplanarak değerlendirilmesinde benimsenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının genel olarak mesleğe yönelik oldukça olumlu bir tutuma sahip oldukları görülmüştür. Ancak öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarında sınıf düzeyine göre özellikle birinci ve dördüncü sınıflar arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Buna göre son sınıf öğrencilerinin tutum puanları birinci sınıf öğrencilerine göre anlamlı şekilde düşüktür. Öğretmen adaylarının tutum puanları bölümlere göre de anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. En olumlu tutuma sahip olan gruplar sınıf öğretmenliği, sosyal bilgiler öğretmenliği ve okul öncesi öğretmenliği grupları iken en düşük tutum puanına sahip olan gruplar psikolojik danışma ve rehberlik, zihin engelliler öğretmenliği ve bilgisayar ve iletişim teknolojileri öğretmenliği gruplarıdır. Ayrıca dış motivasyon kaynaklarının kariyer seçiminde daha etkili olduğu bulunmuştur. Buna göre öğretmen eğitimi programlarının özellikle duyuşsal boyut bağlamında güçlendirilmesi ve program geliştirme sürecinde bu boyuta özellikle önem verilmesi gerekmektedir. Özellikle psikolojik danışma ve rehberlik, zihin engelliler öğretmenliği ve bilgisayar ve iletişim teknolojileri öğretmenliği programlarındaki öğrencilerin mesleğe yönelik tutumlarını olumlu yönde artırma adına gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Eğitim fakültelerine başlayacak olan öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarının duyuşsal boyutta mülakat gibi yöntemlerle tespit edilmesi gerekmektedir. Öğretmen eğitimi programlarının da mesleğe yönelik tutumları özellikle duyuşsal boyutu güçlendirecek şekilde geliştirilmesinin gerekliliği açıktır. Bunun için öğretmen adaylarının mesleğe başlama kriterleri ve süreçlerinin yeniden gözden geçirilmesi ve lisans düzeyindeki bazı programlara sınırlama getirilmesi faydalı olabilecektir.

Anahtar Kelimeler:

öğretmen eğitimi, öğretmenlik tutumları, meslek seçimi, program etkililiği

Attitudinal Differences of Teacher Candidates towards the Teaching Profession

The objective of this study is to determine the differences in the attitudes of teacher candidates towards the teaching profession and the factors that influence their career choice as a teacher. This study was based on a cross sectional design. Rational screening model was used, employing mixed methods research strategy. Quantitative instruments were used to determine the attitudes of teacher candidates towards the profession, and qualitative instruments to determine the reasons for choosing teaching as a career. In terms of mixed methods design, concurrent procedures were utilized. Teacher candidates have a moderately positive attitude towards their teaching profession. However, attitude scores of teacher candidates differed significantly in terms of their year of study and this difference was especially obvious between first and fourth graders. Attitude scores of students in their final year of study were significantly lower. Attitude scores of teacher candidates differ significantly according to their departments. The highest attitude scores are shown by CT, SST, and PT departments and the lowest scores by GPC, TMH, and CEIT. In addition, extrinsic motivators are more dominant in career choice. Teacher education programs need to be revised and developed with adequate emphasis on affective dimensions. Suitable measures will have to be taken to improve the attitudes in such programs as GPC, TMH, and CEIT. Affective dimensions, such as attitude levels of the candidates towards the teaching profession, needs to be assessed through interviews. Besides, teacher education programs need to be so revised as to include and strengthen especially the affective skills of teacher candidates. For this, the employment policy must be revised and the existing quota of some undergraduate programs will have to be curtailed.

PDF

___

Allport, G.W. (1935). Attitudes. In C. Murchison (Ed.), Handbook of social psychology. Worcester, Mass: Clark University Press.
Boger, C. & Boger, D. (2000). Preservice teachers’ explanation of their teaching behavior. Journal of Instructional Psychology, 27 (4), 217-223.
Creswell, J.W. (2003). Research Design: Qualitative, Quantitative and Mixed Methods Approaches. Sage Publications.
Deci, E. L. (1971). Effects of externally mediated rewards on intrinsic motivation. Journal of Personality and Social Psychology, 18, 105–115.
HEC. (2007). Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Fakülteleri (1982-2007). Yükseköğretim Kurulu Yayını: Ankara.
Jöreskog, K. G. & Sörbom, D. (2001). Lisrel 8: User's reference guide. Chicago, IL: Scientific Software International, Inc.
Kasser, T. & Ryan, R. M. (1996). Further examining the American dream: Differential correlates of intrinsic and extrinsic goals. Personality and Social Psychology Bulletin, 22, 80–87.
Kılınç, A., Watt, H., Richardson, P. (2012). Factors influencing teaching choice in Turkey. Asia Pacific Journal of Teacher Education, 40 (3), 199-226.
Miles, M.B. & Huberman, A.M. (1994) Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2th Ed). California: Sage Publications.
Moran, A., Kilpatrick, R., Abbot, L., Dallat, J. & Mc Clune, B. (2001). Training to teach: motivating factors and implications for recruitment. Evaluation and Research in Education, 15 (1), 17-32.
Oral, B. (2004). The attitudes of students of education faculty toward teaching profession. Eurasian Journal of Educational Research, 15, 88-98.
Richardson, P.W. & Watt, H.M.G. (2006). Who chooses teaching and why? Profiling characteristics and motivations across three Australian universities. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 34, 27–56.
Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2013). Toward a social psychology of assimilation: Self-determination theory in cognitive development and education. In B. W. Sokol, F. M. E. Grouzet, U. Muller (Eds.), Self-regulation and autonomy: Social and developmental dimensions of human conduct (191-207). Cambridge, England: Cambridge University Press.
Ryan, R. M., Huta, V. & Deci, E. L. (2008). Living well: A self-determination theory perspective on eudaimonia. Journal of Happiness Studies, 9, 139-170.
Saracaloğlu, S., Serin, O., Bozkurt, N. & Serin, U. (2004). The factors that affects the attitudes of the candidate teachers towards teaching profession. Çağdaş Eğitim, 311, 16-27.
Schermelleh-Engel, K. & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23–74.
Sullivan, S.O. (2014). Becoming a teacher in the United States: are attitudes of incoming candidates malleable? Athens Journal of Education, 1 (1), 45-56.
Tok, Ş. (2011). Pre-service primary education teachers’ changing attitudes towards teaching: a longitudinal study. European Journal of Teacher Education, 34 (1), 81-97.
Uğurlu, C. T. & Polat, S. (2011). Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35 (1), 68-74.
Üstüner, M. (2006). Öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Educational Administration: Theory and Practice, 45,109-127.
Üstüner, M., Demirtaş, H. & Cömert, M. (2009). The attitudes of prospective teachers towards the profession of teaching (The case of İnönü University, Faculty of Education). Education and Science, 34 (151), 140-155.
Wang, H. & Fwu B.J. (2001). Why teach? The motivation and commitment of graduate students of a teacher education program in a research university. Practical National Science Council, Roc (C), 11 (4), 390-400.
Watt, H.M.G, Richardson, P.W. (2012). An introduction to teaching motivations in different countries: comparisons using the FIT-Choice scale. Asia-Pacific Journal of Teacher Education, 40 (3), 185–197.