TÜRKİYE’DE KÖYLE İLGİLİ UYGULAMA VE ÇALIŞMALAR İLE TÜRK SOSYOLOJİSİNDEKİ YANSIMALARI
Bu makalede Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında köy üzerinde gerçekleştirilen kamu uygulamaları, rapor ve yayınlar, tartışmalar ile Türk sosyolojisindeki yansımaları ele alınmaktadır. 1923 İzmir İktisat Kongresinde, “Çiftçi Grubunun İktisadi Esasları” başlıklı talep ve kararlar, 1924 yılında çıkarılan 442 sayılı köy kanunundaki kararlar köy, köycülük alanında önemli sonuçlar doğurmuştur. Halkevlerinin köycülük şubelerinin faaliyet ve yayınları, Köy Eğitmenliği uygulamaları ile Köy Enstitüleri köy, köycülük, ilköğretim, tarım ve köy kalkınması konularında bir aşama kaydetmiştir Özellikle Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’de köyler ve köy hayatı hakkında eserler hazırlanmış, köy sorunu tartışılmıştır. Bu eserlerin önemli bir kısmı akademik olmamalarına rağmen bu konuda bir hassasiyet ve kamuoyu yaratmıştır. Bu metinde Rükneddin Fethi, Hasan Reşit Tankut, Mehmet Nuri Alpay, Mahmut Makal, Fikret Otyam ve Nusret Köymen’in eser ve fikirlerinden bahsedilmektedir.Makalede öncelikle, Türkiye’de “Köy ve şehir” konularını da ilk defa ele Ziya Gökalp ile Prens Sabahaddin’in düşüncelerinden söz edilmektedir. Türkiye’de köy sosyolojisi ve köy araştırmalarında akla gelen ilk örnekler Selahaddin Demirkan ile Prens Sabahaddin’in takipçisi ve ilk köy monografisini hazırlayan Mehmet Ali Şevki’dir. Ayrıca Mediha Berkes, Behice Boran, Mümtaz Turhan, Mehmet Eröz, Nermin Erdentuğ, İbrahim Yasa ve Orhan Türkdoğan’ın yaptıkları köy araştırmaları ve eserlerindeki köy olgusu üzerinde durulmaktadır.
IMPLEMENTATIONS AND DISCUSSIONS REGARDING THE VILLAGES IN TURKEY AND THEIR REFLECTIONS ON TURKISH SOCIOLOGY
In this article, the public implementations, reports, publications, and discussions on the villages in the early years of Turkish Republic and their reflections on Turkish sociology are debated. The demands and decisions titled “Economic Principles of the Peasant Group” declared in 1923 Izmir Economic Congress and the decisions of village law numbered 442 issued in 1924 have created important consequences in terms of peasantism and the villages in Turkey. The activities and publications of peasantism branches of People’s Houses, Teacher Training implementations and Village Institutes made a progress on the issues of peasantism, rural development, primary education and agriculture. Especially in the early years of Turkish Republic, the works about village life and villages in Turkey had been prepared and the village problem had been discussed. Although most of these works were not academic, they have created public opinion and public sensitivity in this issue. In this text, the works and ideas of Rükneddin Fethi, Hasan Reşit Tankut, Mehmet Nuri Alpay, Mahmut Makal, Fikret Otyam and Nusret Köymen are examined. Initially the ideas of Ziya Gökalp and Prens Sabahattin , who were the first ones elaborating the issues of “Urban and Rural” , are mentioned. The first ones who come to mind in the field of rural sociology and rural studies in Turkey are Selahaddin Demirkan and Mehmet Ali Şevki who is a follower of Prens Sabahaddin and the first rural monographer in Turkey. This article also elaborates the village phenomenon in the researches and studies of Mediha Berkes, Behice Boran, Mümtaz Turhan, Mehmet Eröz, Nermin Erdentuğ, İbrahim Yasa and Orhan Türkdoğan.