Spor Bilimleri Fakültesi Öğrencilerinde Kariyer Stresinin Belirleyicileri

Bu çalışmanın amacı, Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin kariyer stresi belirleyicilerini araştırmaktır. Öğrencilerin yaş ortalaması 21.39±2.60’tır (erkek n=169, kadın n=111). Choi ve arkadaşları (2011) tarafından geliştirilen, Özden ve Sertel-Berk (2017) tarafından Türkçeye uyarlanan “Kariyer Stresi Ölçeği” veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Ölçekten alınan puanlar ile cinsiyet, yaş ve spor yapma durumu arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Öğrencilerin ölçek puanları ile sınıf değişkenine göre “iş bulma baskısı” ve bölüm değişkenine göre “kariyer belirsizliği ve bilgi eksikliği” alt boyutu arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur. Sonuç olarak, öğrencilerin sınıf düzeyleri arttıkça iş bulma baskısı yaşadıkları ve eğitim görülen bölüm farklılaştığında “kariyer belirsizliği ve bilgi eksikliği” stresi yaşadıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kariyer Stresi, spor, eğitim, üniversite, öğrenci

Career Stress Determinants of the Students in Faculty of Sports Sciences

The aim of this study was to investigate the career stress determinants of the students in the Faculty of Sports Sciences. The average age of students is 21.39±2.60 (male n = 169, female n = 111). “Korean Career Stress Scale” developed by Choi et al. (2011) and adapted to Turkish by Özden and Sertel-Berk (2017) was used as data collection tool. No significant difference was found between the scores obtained from the scale and gender, age and the status of doing sports. A statistically significant difference was found between the scale scores of the students and the sub-dimension of “employment pressure” according to the grade variable and the total score and the “career ambiguity and lacking information” sub-dimension according to the department variable. As a result, it was determined that students experienced the “employment pressure” as their grade levels increased and they experienced the stress of “career ambiguity and lack of information” when the education department differed.

Keywords:

Career stress, sports, education, university, student,

PDF

___

Ağaoğlu, Y. S., Eker, H., & Ağaoğlu, S. (2013). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin kariyer algılamalarının değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(22), 283-296.
Akoğlan-Kozak, M., & Dalkıranoğlu, T. (2013). Mezun öğrencilerin kariyer algılamaları: Anadolu Üniversitesi örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(1), 41-52.
Arslan, N., & Koruç, Z. (2009). Sporcuların stresle başa çıkma stratejilerinin belirlenmesi. Spor Hekimliği Dergisi, 44, 131-138.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.
Baumann, S. (1986). Uygulamalı spor psikolojisi. 1. Baskı. (H. C. İkizler & A. O. Özcan, Çev.), 1. Baskı, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
Bird, A. (1994). Careers as repositories of knowledge: a new perspective on boundaryless careers. Journal of Organizational Behavior, 15(4), 325-344. Doi:10.1002/job.4030150404
Bozyigit, E. (2017). Sports management education in Turkish universities, analysis of undergraduate programs. Journal of Sports Science, 5(6), 345-348. Doi: 10.17265/2332-7839/2017.06.007
Bozyigit, E. (2019). Sports manager training and leadership behaviors. Journal of Education and Learning, 8(2), 248-255. Doi: 10.5539/jel.v8n2p248
Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (24. baskı), Ankara: Pegem Akademi.
Choi, B. Y., Park, H., Nam, S. K., Lee, J., Cho, D., & Lee, S. M. (2011). The development and initial psychometric evaluation of the Korean Career Stress Inventory for college students. The Career Development Quarterly, 59, 559-572.
Cooper, C. L. (1998). Theories of organizational stress. New York: Oxford University Press Inc.
Çetin, C., & Karalar, S. (2016). X, Y ve Z kuşağı öğrencilerin çok yönlü ve sınırsız kariyer algıları üzerine bir araştırma. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 157-197.
Çetinkaya, T. (2019). The analysis of academic motivation and career stress relationships of the students in department of physical education and sport. International Education Studies, 12(4), 24-35.
Demir, M., & Filiz, K. (2004). Spor egzersizlerinin insan organizması üzerindeki etkileri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(2), 109-114.
Doğan, B., & Eser, M. (2013). Üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yöntemleri: Nazilli MYO örneği. Electronic Journal of Vocational Colleges, UMYOS Özel Sayı, 29-39.
Durna, U. (2006). Üniversite öğrencilerinin stres düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 20(1), 320-343.
Eren, E. (2001). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. 7. baskı. İstanbul: Beta Yayınları.
Eren-Gümüştekin, G., & Gültekin, F. (2009). Stres kaynaklarının kariyer yönetimine etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23, 147-158.
Esen, D. (2019). Kariyer stresi ile özyeterlilik inancı ilişkisinin demografik değişkenlerin farklılaştırıcı rolü bağlamında incelenmesi: İzmir meslek yüksekokulu iktisadi ve idari programlar örneği. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 217-232.
Gezen, T., & Köroğlu, Ö. (2014). Turizm eğitimi alan öğrencilerin kariyer seçimine etki eden kariyer çapalarının belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 213-234. Doi: 10.16953/deusbed.28993
Güçlü, N. (2001). Stres yönetimi. G. Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 91-109.
Günay, A., & Çelik, R. (2019). Kariyer stresinin psikolojik iyi oluş ve iyimserlik değişkenleriyle yordanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(33), 205-217.
Işık, E. (2010). Sosyal bilişsel kariyer teorisi temelli bir grup müdahalesinin üniversite öğrencilerinin kariyer kararı yetkinlik ve mesleki sonuç beklenti düzeylerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
Kale, E., & Özer, S. (2012). İş görenlerin çok yönlü ve sınırsız kariyer tutumları: Hizmet sektöründe bir araştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), 173-196.
Kara, F. M., Gürbüz, B., Küçük-Kılıç, S., & Öncü, E. (2018). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının serbest zaman sıkılma algısı, yaşam doyumu ve sosyal bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Journal of Computer and Education Research, 6(12), 342-357. doi: 10.18009/jcer.466740
Karakaya, Y. E., Karataş, Ö., Özdenk, Ç., & Karataş, F. (2013). Üniversiteli sporcu öğrencilerin kariyer değeri algıları. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 86-94.
Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Koca, A. İ.(2010). Kariyer seçiminde kariyer değerleri ile demografik faktör ilişkisi: Çukurova Üniversitesi’nde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 14(1), 56-70.
Lazarus, R. S., & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer Publishing Company (Google e-Book, Erişim tarihi: 11.01.2020)
Lu-Ying, T., & Adler, H. (2009). Career goals and expectations of hospitality and tourism students in china. Journal of Teaching in Travel and Tourism, 9(1), 63-80. Doi: 10.1080/15313220903041972
McGrath, J. E. (1970). Social and psychological factors in stress. Illinois: Holt, Rinehart, and Winston Inc.
Orhan, U. (2016). Kişilik özellikleri ile kariyer engelleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 1(1), 76-89.
Özden, K., & Sertel-Berk, Ö. (2017). Kariyer stresi ölçeğinin (KSÖ) Türkçeye uyarlanması ve psikometrik özelliklerinin sınanması. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 37(1), 35-51.
Özmutaf, N. M. (2006). Örgütlerde insan kaynakları ve stres: Ampirik bir yaklaşım. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23(1-2), 75-81.
Pala, A. (2016). Öğrencilerin kariyer değer algıları; spor bilimleri fakültesi örneği. International Journal of Human Sciences, 13(1), 1897-1905. Doi:10.14687/ijhs.v13i1.3707
Pehlivan, İ. (1995). Yönetimde stress kaynakları. Ankara: Pegem Yayınları.
Sonnenfeld, J., & Kotter, J. P. (1982). The maturation of career theory. Human Relations, 35(1), 19–46.
Stanton, J. M., Balzer, W. K., Smith, P. C., Parra, L. F., & Ironson, G. (2001). A general measure of work stress: The stress in general scale. Educational and Psychological Measurement, 61(5), 866–888.
Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. (6th Edition), Boston, MA: Pearson
Tan, Y. S., & Yip, A. (2018). Hans Selye (1907-1982): Founder of the stress theory. Singapore Med J, 59(4), 170-171. Doi: 10.11622/smedj.2018043
Tokol, H., Yılmaz, M. G., Nalbantoğlu, B., Bolatbaş, B. K., Melek, E., Özel, F., &Topuzoğlu, A. (2019). Marmara üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinde stres ve kişilik özelliklerinin incelenmesi üzerine kesitsel bir çalışma. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4(3), 322-330.
Türk Dil Kurumu çevrimiçi sözlükleri (2019). Stres kelimesinin anlamı. Alınan yer https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 12.12.2019).
Turpçu, E., & Akyurt, H. (2018). Turizm eğitimi alan öğrencilerin kariyer streslerinin belirlenmesi: Giresun Üniversitesi lisans öğrencileri üzerine bir araştırma. The Journal of Academic Social Science Studies, 69, 365-380. doi: 10.9761/JASSS7612
Ulaş-Kılıç, Ö. (2018). Üniversite son sınıf öğrencilerinin kariyer kararı verme yetkinliği düzeylerini etkileyen değişkenler. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 248-275. Doi: 10.26466/opus.462704
Üzüm, B., Uçkun, S., & Uçkun, G. (2018). Üniversite öğrencilerinin yaşadığı bir fenomen: Kariyer stresi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 5(24), 1641-1651.
Woodd, M. (1999). The psychology of career theory-a new perspective?. Journal of European Industrial Training, 23(4/5), 218-223.
Yerlisu-Lapa, T., & Haşıl-Korkmaz, N. (2017). Effect of physical activity levels on negative and positive affect comparison to the gender: Sample of akdeniz and uludağ universities. Journal of Human Sciences, 14(4), 3177-3187.
Yıldız, K., & Dirik, D. (2016). An analysis of young adults’ career adapt-abilities from the perspective of various socio-demographic variables. Gymnasium Scientific Journal of Education, Sports, and Health, 2(17), 191-206.
Yılmaz, A. (2019). Öğretmen adaylarının kariyer stresinin karma araştırma yaklaşımı ile incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 93-105.