Fatma Meral İNCE, Mustafa Kemal ÇELEN, Hasan İNCE, İrem AKDEMİR KALKAN

Kronik Hepatit B Hastalarında Vitamin D Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Giriş ve Amaç: Hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonu halen tüm dünyada önde gelen sağlık sorunlarından biridir. Karaciğer, vitamin D’nin metabolizması ve depolanmasında önemli bir organdır. Vitamin D’nin, hücre farklılaşması, çoğalması ve bağışıklık modülasyon inhibisyonu da dâhil olmak üzere çok önemli bir biyolojik etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Son zamanlarda, vitamin D düzeylerinin HBV enfeksiyonu gibi viral enfeksiyonlara karşı immün sistem ve konak yanıtını etkileyebileceği düşünülmektedir. Bu çalışmamızda amaç HBV ile enfekte bireyler ve HBV ile enfekte olmayan bireylerde vitamin D düzeyini karşılaştırıp vitamin D düzeyinin HBV replikasyonu ve hastalığın progresyonu ile ilişkisini saptamaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmamız retrospektif olarak gerçekleştirilen tanımlayıcı bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Dicle üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji polikliniğine Ocak 2014 - Aralık 2015 tarihleri arasında başvuran HBsAg pozitif ve HBV DNA’sı negatif 29 hasta, HBsAg pozitif ve HBV DNA‘sı 2000-20000 IU/ml olan 30 hasta, HBsAg pozitif ve HBV DNA’sı >20000 IU/ml olan 31 hasta ile HBsAg negatif ve komorbiditesi olmayan; ancak halsizlik, yorgunluk şikâyeti ile polikliniğimize başvurup vitamin-D düzeyleri bakılmış olan 45 hasta kontrol grubu olarak çalışmamızda değerlendirmeye alınmıştır. Hastaların başlangıç, 6. ay ve 12. ay 25 (OH) D düzeyleri incelenmiştir. Bu çalışmada kullanılan kit için üretici firmanın belirlediği 25 (OH) D referans aralıkları; eksik(<10 μg /L), yetersiz(10-30 μg/L) ve yeterli(≥30 μg/L) şeklinde belirtilmiştir.Bulgular: Kronik Hepatit B (KHB)’li hastaların ortalama vitamin D düzeyi 23,37±10,71 µg/l, kontrol grubunun ortalama vitamin D düzeyi 35,54±10,42 µg/l olarak saptanmıştır (p<0,001). Bu durumda KHB’li hastalarda vitamin D düzeyi yetersiz olup kontrol grubuna göre daha düşük saptanmıştır. Kontrol grubunun ise vitamin D düzeyleri normal sınırlarda saptanmıştır. KHB’li hastaların grup içi vitamin D düzeyleri karşılaştırıldığında anlamlı bir fark saptanmamıştır.Bu çalışmada düşük vitamin D düzeyinin yüksek viral yük ile ilişkili olmadığı sonucuna varılmıştır. Sonuç: Çalışmamızda, KHB hastalarında vitamin D düzeyi yetersiz bulunmuştur. Düşük vitamin D düzeyinin yüksek viral yük ile ilişkili olmadığı saptanmış olup detaylı tasarlanmış, prospektif ve kontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır. Ayrıca hastalar; vitamin D eksikliği ve yerine koyma tedavisi açısından değerlendirilmelidir.

Anahtar Kelimeler:

kronik hepatit B, vitamin D, viral yük

Evaluation of Vitamin D Levels in Chronic Hepatitis B Patients

Amaç: Hepatit B virüs (HBV) enfeksiyonu halen tüm dünyada önde gelen sağlık sorunlarından biridir. Karaciğer, vitamin D (Vit-D)’nin metabolizması ve depolanmasında önemli bir organdır. Vit-D’nin hücre farklılaşması, çoğalması ve bağışıklık modülasyon inhibisyonu da dâhil olmak üzere çok önemli bir biyolojik etkiye sahip olduğu bilinmektedir. Son zamanlarda, Vit-D düzeylerinin HBV enfeksiyonu gibi viral enfeksiyonlara karşı immün sistem ve konak yanıtını etkileyebileceği düşünülmektedir. Bu çalışmamızda amaç HBV ile enfekte bireyler ve HBV ile enfekte olmayan bireylerde Vit-D düzeyini karşılaştırıp Vit-D düzeyinin HBV replikasyonu ve hastalığın progresyonu ile ilişkisini saptamaktır.Materyal ve Metod: Çalışmamız retrospektif olarak gerçekleştirilen tanımlayıcı bir çalışma olarak tasarlanmıştır. Dicle üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji polikliniğine Ocak 2014 - Aralık 2015 tarihleri arasında başvuran HBsAg pozitif ve HBV DNA’sı negatif 29 hasta, HBsAg pozitif ve HBV DNA‘sı 2000-20000 IU/ml olan 30 hasta, HBsAg pozitif ve HBV DNA’sı >20000 IU/ml olan 31 hasta ile HBsAg negatif ve komorbiditesi olmayan ancak halsizlik, yorgunluk şikâyeti ile polikliniğimize başvurup vitamin-D düzeyleri bakılmış olan 45 hasta kontrol grubu olarak çalışmamızda değerlendirmeye alınmıştır. Hastaların başlangıç, 6. ay ve 12. ay 25 (OH) D düzeyleri incelenmiştir. Bu çalışmada kullanılan kit için üretici firmanın belirlediği 25 (OH) D referans aralıkları; eksik (<10 μg /L), yetersiz (10-30 μg/L) ve yeterli (≥30 μg/L) şeklinde belirtilmiştir.Bulgular: Kronik Hepatit B (KHB)’li hastaların ortalama Vit-D düzeyi 23,37±10,71 μg/l, kontrol grubunun ortalama Vit-D düzeyi 35,54±10,42 μg/l olarak saptanmıştır (p<0,001). Bu durumda KHB’li has- talarda Vit-D düzeyi yetersiz olup kontrol grubuna göre daha düşük saptanmıştır. Kontrol grubunun ise vitamin D düzeyi normal sınırlarda saptanmıştır. KHB’li hastaların grup içi Vit-D düzeyleri karşılaştırıldığında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Bu çalışmada düşük Vit-D düzeyinin yüksek viral yük ile ilişkili olmadığı sonucuna varılmıştır.Sonuç: Çalışmamızda, KHB hastalarında Vit-D düzeyi yetersiz bulunmuştur. Düşük Vit-D düzeyinin yüksek viral yük ile ilişkili olmadığı saptanmış olup detaylı tasarlanmış, prospektif ve kontrollü çalışmalara ihtiyaç vardır. Ayrıca hastalar; Vit-D eksikliği ve yerine koyma tedavisi açısından değerlendirilmelidir.

Keywords:

Chronic hepatitis B vitamin D, viral load, liver,

PDF

___

1) Perz JF, Armstrong GL, Farrington LA, Hutin YJ, Bell BP.The contribution of hepatitis B and hepatitis C virus infection to cirrhosis and primary liver cancer worldwide.J Hepatol. 2006;45 (4):529-538.
2) Koziel MJ,Siddiqui A,Hepatitis B viruses and Hepatitis delta viruses,Mandell GL,Bennet JE,Dolin R(eds).Principles and Practice of Infectious Diseases.6th ed.Philadelphia,Churchil Livingstone.2005:1864-90
3) Brunetto MR, Oliveri F, Colombatto P, Moriconi F, Ciccorossi P, Coco B, et al. Hepatitis B surface antigen serum levels help to distinguish active from inactive hepatitis B virus genotype D carriers. Gastroenterology. 2010;139(2):483–90.
4) Mohamadkhani A, Katoonizadeh A, Poustchi H. Immune-Regulatory Events in the Clearance of HBsAg in Chronic Hepatitis B: Focuses on HLA-DP. Middle East J Dig Dis. 2015;7(1):5–13.
5) Ganem D, Prince AM. Hepatitis B virus infection natural history and clinical consequences. N Engl J Med 2004;350:1118-1129.
6) Kitson MT, Roberts SK. D-livering the message: the importance of vitamin D status in chronic liver disease.J Hepatol. 2012; 57: 897-909.
7) Malham M, Jørgensen SP, Ott P, Agnholt J, Vilstrup H, Borre M, et al. Vitamin D deficiency in cirrhosis relates to liver dysfunction rather than Aetiology.World J Gastroenterol 2011;17:922–925.
8) Holick MF. Vitamin D status: measurement, interpretation, and clinical application. Ann Epidemiol. 2009;19:73-8.
9) Miragliotta G. & Miragliotta L. Vitamin D and infectious diseases. Endocr Metab Immune Disord Drug Targets. 14, 267–271 (2014).
10) Chen E. Q., Shi Y. & Tang H. New insight of vitamin D in chronic liver diseases. Hepatobiliary Pancreat Dis Int. 13, 580–585 (2014).
11) Iruzubieta P., Teran A., Crespo J. & Fabrega E. Vitamin D deficiency in chronic liver disease.World J Hepatol. 6, 901–915 (2014).
12) Martineau AR, Timms PM, Bothamley GH, Hanifa Y, Islam K, Claxton AP, et al. High-dose vitamin D(3) during intensive-phase antimicrobial treatment of pulmonary tuberculosis: a double-blind randomised controlled trial. Lancet 2011;377:242-250.
13) Fisher L, Fisher A. Vitamin D and parathyroid hormone in outpatients with noncholestatic chronic liver disease. Clin Gastroenterol Hepatol 2007; 5: 513– 20.
14) Chen CC, Wang SS, Jeng FS, Lee SD. Metabolic bone disease of liver cirrhosis: Is it parallel to the clinical severity of cirrhosis? J Gastroenterol Hepatol 1996; 11: 417–21.
15) Monegal A, Navasa M, Guanabens N. Osteoporosis and bone mineral metabolism disorders in cirrhotic patients referred for orthotopic liver transplantation. Calcif Tissue Int 1997; 60: 148–54.
16) Rahman AH, Branch AD. Vitamin D for your patients with chronic hepatitis C, Journal of Hepatology 2013;58 j:184–189.
17) Skaaby T, Husemoen LSN, Borglykke A, Jorgensen T. Vitamin D status, liver enzymes, and incident liver disease and mortality: a general population study.published online november 2013 in Springer Science Business Media New York 2013;DOI 10.1007/s12020-013-0107-8.
18) Kong J, Ding Y, Zhang C, Fu Y, Du1 J. Severe Vitamin D-Deficiency and Increased Bone Turnover in Patients with Hepatitis B from Northeastern China. Endocrine Research 2013;38(4):215-222.
19) Fulgencio MG, Garcı´a-Alvarez M, Berenguer J, Jime´nez-Sousa MA. Vitamin D deficiency is associated with severity of liver disease in HIV/HCV coinfected patients. Journal of Infection 2013;1-9.
20) Farnik H, Bojunga J, Berger A, Allwinn R. Low Vitamin D Serum Concentration Is Associated With High Levels of Hepatitis B virüs Replication in Chronically Infected Patients. Hepatology 2013;58:1270-1276.
21) Candevir Ulu A.,Kuşçu F.,İnal A.S.,Vitamin D Levels and Hepatitis B:Is There Any Relationship?,Viral Hepat J 2015;21:44-47
22) Chen EQ, Bai L, Zhou TY, Fe M, Zhang DM, Tang H. Sustained suppression of viral replication in improving vitamin D serum concentrations in patients with chronic hepatitis B. Sci Rep.2015;5:15441. doi: 10.1038/srep15441.
23) Demir C, Demir M. Vitamin D levels in patients with chronic hepatitis B virus infection and naturally immunized individuals. Int Med Ins J. 2013;1(1):2. doi: 10.7243/2052-6954-1-2.