Çağdaş oyunculuk tekni̇kleri̇nde “Doğaçlama” ya da “Benli̇k Pratiği"
Bu makalede, oyunculukta fiziksel eylemler yöntemiyle ilerleyen çağdaş oyunculuk tekniklerinde bir sahneleme biçimi olarak uygulanan doğaçlamanın, oyuncunun gündelik yaşamında farklı disiplinlerde (sosyoloji, psikoloji ve antropoloji) ifade edilen benlik pratikleri ile nasıl bir etkileşim içerisinde olduğu araştırılmıştır. Fiziksel eylemler yönteminde doğaçlama çalışmalarına çoğunlukla oyuncunun öz-benliğinin ortaya çıkarılması nedeniyle başvurulmuştur. Ancak bu hedefin, diğer disiplinlerin bakış açısından ne ölçüde başarıya ulaşabileceği ve bu yaklaşımın gerekliliği tartışılmamıştır. Anlık tepkiler geliştirmesi bakımından oyuncunun yaratıcılığının ve özgünlüğünün yakalandığı düşünülen doğaçlama çalışmalarında, performansını etkileyen ve gündelik yaşamında benimsediği benlik pratiklerini şekillendiren birçok değişken dinamik bulunmaktadır. Bu çalışmada, oyuncunun kimliğini ve gündelik yaşamındaki benlik pratiklerini araştırma kapsamına alan ve aynı zamanda tiyatronun diğer disiplinlerle birlikte çalışmasına da olanak sağlayan doğaçlama çalışmalarının, provalarda ve eğitim aşamasında ne kadar etkin kullanılabileceği incelenmiştir.
“Improvisation” or “Self Practice” in contemporary acting techniques
In this article, it has been investigated how improvisation, which is applied as a staging form in contemporary acting techniques that progress with the method of physical actions, interacts with the self-practices expressed in different disciplines (sociology, psychology and anthropology) in the daily life of the actor. Improvisation studies in physical actions methods were mostly used because of revealing the actor's self-identity. However, the extent to which this goal can be achieved from the perspective of other disciplines and the necessity of this approach have not been discussed. In improvisation studies, which are thought to capture the creativity and originality of the actor in terms of developing instant reactions, there are many variable dynamics that affect his/her performance and shape the self-practices he/she adopts in his/her daily life. In this study, it was examined how effectively improvisation studies that cover the actor's identity and self-practices in his/her daily life and at the same time allow theater to work together with other disciplines, can be used in rehearsals and during the educational stage.
Keywords:
Impovisation, Actor, Self,
___
- ASSMAN, J. (2015), Kültürel Bellek, çev. Ayşe Tekin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BARBA, E. (1992), Ritüel Tiyatro, Yoksul Tiyatro, çev. Çiğdem Genç, Mimesis, Sayı.4, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- BARBA, E. (2010), On Directing and Dramaturgy: Burning The House, London, New York: Routledge.
- BAUMAN, Z.; RAUD, R. (2018), Benlik Pratikleri, çev. Mehmet Ekinci, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BAUMAN, Z. (1999), Sosyolojik Düşünmek, çev. Abdullah Yılmaz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
- BROOK, P. (2007), Açık Kapı-Oyunculuk ve Tiyatro Üzerine Düşünceler, çev. Metin Balay, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- CUCHE, D. (2013), Sosyal Bilimlerde Kültür Kavramı, çev. Turgut Arnas, İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
- EBERT, G. (2009), Oyunculuk Sanatında Doğaçlama, çev. Turhan Yılmaz, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
- EDWARDES, M.P.J. (2020), The Origins of Self: An Anthropological Perspective, UK: UCL Press.
- ERGÜN, S. (2013), Çağdaş Doğaçlama, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları.
- EVANS, J.R. (1989), Experimental Theatre, London, New York: Routledge.
- GECAS, V. (1982), The Self-Concept, Annual Review of Sociology, Sayı.8, s.1-33.
- GROTOWSKI, J. (1992), İlkeler, çev. Sevilay Saral, Mimesis, Sayı.4, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
- GOFFMAN, E. (2014), Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, çev. Barış Cezar, İstanbul: Metis Yayınları.
- SHULMAN, D.; HEWITT, J.P. (2019), Benlik ve Toplum-Sembolik Etkileşimci Sosyal Psikoloji, çev. Büşra Aktaş, İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
- SPOLIN, V. (2013), Improvisation for Theatre, U.S.A: New Albany Press.
- WATSON, I. (1995), Towards a Third Theatre, London, New York: Routledge.
- ISSN: 2636-7718
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Holistence Publications