Kızılırmak Havzası Ortalama Akımlarının Trend Analizi

İklim değişikliğinin meteorolojik verilere ve su kaynaklarına etkisi son yıllarda hem hidroloji hem de meteoroloji alanında ilgi çeken konulardan birisidir. İklimin atmosferik sirkülasyona etkisiyle meteorolojik oluşumlarda meydana gelen değişim su yapılarının tasarımı ve su yönetimi konuları üzerinde önemli bir etkendir. Yapılan çalışmada Kızılırmak havzasında bulunan üç farklı akım gözlem istasyonundan alınan aylık ortalama akım değerleri kullanılarak trend analizi yapılmış, anlamlı trend varlığı araştırılmıştır. Havza akımlarının trend analizinde kullanılan Mann Kendall (MK) ve Modifiye Mann Kendall (Hamed), Spearman’nın Rho(SR) yöntemleri parametrik olmayan yöntemlerdir. Parametrik bir yöntem olan Lineer regresyon yöntemi de trend araştırılmasına dahil edilmiştir. Trendin başlangıcını belirlemek amacıyla da Pettit yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada DSİ’ye ait 15-208, 15-68 ve EİE ‘ye ait 15-03 istasyonlarından alınan, 1970-2010 yılları arasındaki ortalama akım değerleri kullanılmış ve sonuçta 15-68 nolu istasyonda artan yönde trend gözlenirken,15-208 ve 15-03 nolu istasyonlarda azalan yönde bir trend varlığı tespit edilmiştir. Pettit testine göre 15-68 nolu istasyonda akımlardaki artışın başlangıcı 1986- Eylül ayı,15-208 nolu istasyonda azalmanın başlangıcı 1989 Nisan ayı ve 15-03 nolu istasyonda yine azalmanın başlangıcı 1999-Eylül aylarında gerçekleşmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kızılırmak havzası, Trend Analizi

Trend Analysis of Monthly Average Flows of Kizilirmak Basin

The impact of climate change on meteorological data and water resources is one of the subjects of interest in both hydrology and meteorology. The change in meteorological occurrences due to the atmospheric circulation of climate is an important factor in the design of water structures and water management issues. In this study, trend analysis was performed by using monthly average current values taken from three different current observation stations in Kizilirmak basin and the presence of meaningful trend was investigated. Mann Kendall (MK) and Modified Mann Kendall (Hamed) and Spearman's Rho (SRHO) methods are the non-parametric methods used in trend analysis of basin flows. The linear regression method, which is a parametric method, is also included in the study of trend. Pettit method was used to determine the beginning of the trend. The mean monthly flow data between the years of 1970 and 2010 were taken from 15-03, 15-68 and 15-208 stations analyzed and as a result an increasing trend in 15-68 stations and a decreasing trend was determined in 15-208 and 15-03 stations. According to the Pettit test, the beginning of the increase trend in flow at station 15-68 is September 1986. And the beginning of the decrease in the 15-208 station was in April 1989 and the beginning of the decrease in the 15-03 stations took place in 1999-September.

Keywords:

Kizilirmak Basin, Trend analysis,

PDF

___

Beyazit,M. (1996). Probability Methods In Civil Engineering, İTU, Faculty Of Construction
Beyazit, M., Cıgızoglu, K., Onoz, B., (2002). Trend Analysis in Turkey's River , Turkey Engineering News, Issue: 420-421, 4-5-6.
Ceribasi,G.,Dogan E.,(2015). Evaluation of Streamflow of West and East Black Sea and Sakarya Basin by Using Trend Analysis Method, SDU International Technologic Science Vol. 7, No 2, October 2015, pp.1-12.
Gumus, V. and Yenigun, K., (2006). Evaluation of Lower Firat Basin Streamflow by Trend Analysis, 7th International Advances in Civil Engineering Conference, Yildiz Technical University, Istanbul, Turkey.
Kendall,M. G.(1975). Rank Correlation Methods,Charles Giffin,London.
Lorenzo-Lacruz, J., Vicente-Serrano, S.M., López-Moreno, J.I., Morán-Tejeda, E. , Zabalza, J., (2012). Recent trends in Iberian streamflows (1945–2000), Journal of Hydrology, 414–415 (2012).
Ozel, N., Kalayci, S., Sevimli, M.F., Buyukyildiz, M.,(2004). Trend Analysis of Monthly Streamflow Data by Using Nonparametric Methods in Sakarya River Basin, Journal of Faculty .Eng. Arch. Selcuk Univ., v.19, n.2, 2004.
Tekkanat, I.S., Saris, F.,(2015). Observed long‐term trends in river flows of Porsuk Creek Basin, Turkish Geographical Review, Issue 64: 69‐83, Istanbul.
Yildirim, A.,(2015). Trend Analysis Methods : Middle Firat Region Application, Master Thesis, Energy Institute, , Istanbul Technical University, Istanbul, Turkey.
Yenigun, K., Gumus, V., and Bulut ,H.(2008). Trends in streamflow of Euphrates Basin,Turkey.P I Civil Eng-Wat M,161 (4),189-198.