Mehmet ŞIMŞEK, Erkan BOYDAK, Halil KIRNAK, Sinan GERÇEK, Yaşar KASAP

Susam Bitkisinde Farklı Sulama ve Sıra Aralıklarında Yağmurlama Sulamanın Su-Verim ilişkisine Etkisi

Bu çal ış mada, yağmurlama sulama yöntemiyle sulanan susam bitkisinde, de ğ işik sulama ve s ı ra aral ı kları n ı n verim-su üretim fonksiyonlar ı üzerine etkileri ara ştı rı lm ışt ı r. Çal ışma, Şanl ı urfa' da Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme ve uygulama alan ı nda 1998-1999 y ı l ı yetişme döneminde dört de ğişik sulama 6, 12, 18 ve 24 gün ve s ı ra aral ığı nda 50-30, 70-30, 80-40 ve 70-70 cm yürütülmü ştür. Araştı rma sonunda, ilk y ı l 398-971 mm ve ikinci y ı l 486-1037 mm aras ı nda sulama suyu uygulanm ışt ı r. Farkl ı sulama ve değişik s ı ra aral ığı nda, iki y ı l ı n verim ortalamas ı s ı ras ı yla, 179.0-120.8; 160.5-115.3; 155.5-115.3 ve 113.2-59.9 kg da -1aras ı nda saptanm ışt ı r. WUE değeri, 1.19-2.82 kg ha"' mm-1 aras ı nda hesaplanmışt ı r. Değişik sulama ve s ı ra aral ı klar ı ndaki farkl ı l ı klar istatistiki anlamda çok önemli bulunmuştur P

Anahtar Kelimeler:

yağ murlama sulama, susam bitkisi, sulama aral ığı , s ı ra aral ığı

Effect of Sprinkler Irrigation Method with Different Irrigation Intervals and Row Spacings on Water-Yield Relationships of Sesame Crop

This study was conducted in 1998 and 19999 growing periods in order to determine water use-yield relations on sesame plant irrigated by sprinkler along with four irrigation intervals 6, 12, 18, 24 days and four row spacings 50-30, 70-30, 80-40, 70-70 cm at the research station of Agricultural Faculty of Harran University. An amount of 398-971 mm and 486-1037 mm irrigation water was applied respectively. The average yield of both years was 179.0-120.8, 160.5-115.3, 155.5-115.3 and 113.2-59.9 kg da-based on different irrigation intervals and row spaces, respectively. Water use effı ciency WUE was changed between 1.19 and 2.82 kg ha -1mm-1 . There was a significant change between irrigation intervals and row spaces statistically at P

Keywords:

sprinkler irrigation, sesame, irrigation interval, row spacing,

PDF

___

Aç ı kgöz, N., M. E Akkaş , A. Moghaddam ve K. Özcan, 1993. TARİ ST PC' ler için istatistik ve Kantitatif Genetik Paketi. Uluslararas ı Bilgisayar Uygulamalar ı Sempozyumu, 133, 10-19. Konya.
Anonymous, 1998. GAP İ l İ statistikleri 1950-1998 DIE Atakişi, İ . 1984. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve lslah ı . Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Ders Yay ı nlar ı : 147. Adana.
Baştuğ , R. 1987. Çukurova Koşulları nda Pamuk Bitkisinin SuÜretim Fonksiyonunun Belirlenmesi Üzerine Bir Çal ışma (Doktora Tezi). Çukurova Oniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Kültürteknik Anabilim Dal ı , Adana.
Derviş, Ö. 1981. Çukurova Koş ullar ı nda Susam Su Tüketimi. Topraksu Araştı rma Enstitüsü, 103/53, Tarsus.
Derviş , Ö. 1986. Çukurova Ko şulları nda Buğdaydan Sonra ikinci Ürün Susam ı n Su Tüketimi. Topraksu Ara ştı rma Enstitüsü, 117/67, Tarsus.
Dinç, U., S. Şenol, M. Sat ı n, S. Kapur, N. Güzel, R. Derici, M. Ş . Yeşilsoy, İ . Yeğ ingil, M. Sar ı , Z. Kaya, M. Ayd ı n, F. Kettaş, A. Berkman, A. K. Çolak, K. Yı lmaz, B. Tunçgöğ üs, V. Çavuşgil, H. Özbek, K. Y. Gülüt, C. Kahraman, O. Dinç ve E. E, Kara, 1988. Güneydo ğ u Anadolu Topraklar ı (GAP), (.Harran Ovas ı , TüBİ TAK, TOAG 534, Kesin Sonuç Raporu.
Doorenbos, D. and A. H. Kassam, 1979. Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper No 33. Food and Agriculture Organization of The United Nations, Rome: 193 Garrity, P. D. and D. G. Watts, C. Y. Sullivan, J. R. Gilley, 1982. Moisture deficits and grain sorghum performance. Evapotranspirasion Yield Relationships Agron. J.; 74, 815- 820
Goldberg, D., B. Cornat and D. Sadan, 1967. Relation between water consumption peantus and class a pan evaporation during the growing season. Soil Sc ı ., 104 (4).
Goldhamer, D. and C. M. Peterson, 1984. A Comparison of Linear Move Sprinkler and Furrow Irrigation on Cotton. Case Study. Department of Land and Water Res. Uni. of California. Final Tech. Report. No. B54162. Davis. California. P. 135.
Hanks, R. J. 1983. Yield and Water Use Relationships. On Owerview, limitiation to Efficient Water Use in Crop Production. Ed. By. H.M. Taylor et al. ASA, CSSA, SSSA Pub. Madison, Wisconsin, 393-410.
Jerry, L. H., T. J. Sauer and J. H. Prueger, 2001. Managing soils to achieve greater water use efficiency: A review. Agron. J., 93, 271-280.
Kad ı oğlu, M. 1993. GAP Bölgesinde beklenen iklim de ğişiklikleri TMMOB GAP' ta Teknik Hizmetler Sempozyumu, S. 327- 343, Ankara.
Kanber, R. 1984. Çukurova Ko şullar ı nda Aç ı k Su Yüzeyi Buharlaşmas ı nda (Class A Pan) Yararlanarak Birinci ve Ikinci ürün Yerf ı stığı n ı n Sulanmas ı Topraksu Araşt ı rma Enstitüsü Müdürlü ğ ü Yay ı nlar ı Genel Yay ı n No:' 114, Tarsus.
Korukçu, A. ve O. Yı ld ı r ı m, 1981. Yağmurlama Sulaman ı n Projelendirmesi. Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanl ığı . Topraksu Yay. 220 s. Ankara
Sepaskhah, A. R., and M. Andam, 2001. Crop coeffı ent of sesame in a semi-arid region of I.R.Iran. Agricultural Water Management. 49: 51-63
Tanner, C. B. and T. R. Sinclair, 1983. Efficient water use in crop production: Research or research p. 1-27. In H.M. Taylor et al. (ed.) Limitations to Efficient Water use in Crop Production. ASA. Madison, WI.
V Praveen, R. and S. V. Raikhelkar, 1994. Evapo-transpiration of sesame (sesamum indicum) in relation to pan evaporation. Indian J. of Agricultural Sciences, 64 (11), 771-4, Indian.
Yurtsever, N. 1984 Deneysel istatistik Metodlar. Tar ı m Orman ve Köy İşleri Bakanl ığı , Köy Hizmetleri Genel Müdürlü ğ ü Yay ı nlar ı , Ankara.