Tepeli pelikan (Pelecanus crispus) karaciğer’i üzerinde Makro-anatomik incelemeler

Çalışmada su kuşlarından biri olan Tepeli pelikan karaciğerinin makroanatomik yapısının incelenmesi amaçlanmıştır. 2015-2019 yılları arasında köylüler tarafından gölet ve sazlıklarda ölü bulunan ve Veteriner Fakültesi Uygulama ve Araştırma Merkezine getirilen üç yetişkin (3 dişi) tepeli pelikanın karaciğer yapısı incelendi. Cavum abdominisde bulunan karaciğer ve loblarının makro-anatomik yapısı ile ilgili bulgular ortaya konuldu. İncelenen kısımlar fotoğraflandı. Tepeli pelikanın karaciğeri, topografik olarak cavum abdominis’in dorsalinde 3/4 ü sağda, 1/4 ‘ü sola taşmış vaziyette yer almaktaydı. Karaciğerin lobus hepatis dexter ve lobus hepatis sinister olmak üzere iki lobdan oluştuğu belirlendi. İç yüzünde izler bulunmaktaydı. Karaciğer lobları arasında belirgin bir incisura interlobaris bulundu. Vesica biliaris tespit edildi. Sonuç olarak, çalışmada karaciğer yapısının anatomik özellikleri ile ilgili önemli bulgular elde edilmiştir. Tepeli pelikanın karaciğer yapısında önemli farklılıklara sahip olduğu görüldü. Makro-anatomik olarak diğer kuş türleriyle de yakın benzerlikleri olduğu tespit edildi.

Anahtar Kelimeler:

Kanatlı, , karaciğer, makro-anatomi, Tepeli pelikan

Macro-anatomical investigations of the Dalmatian pelicans (Pelecanus crispus) liver

In this study, it was aimed to examine the macro-anatomical structure of the Dalmatian pelicans liver, which is one of the water birds. The macro-anatomical structure of the liver of three adult (3 female) Dalmatian pelicans found dead in ponds and reeds by villagers between 2015 and 2019 and brought to the Veterinary Faculty Application and Research Center was observed. By dissecting the cavum abdominis of the Dalmatian pelicans, the macro-anatomical structure of the liver and its lobes were revealed. Inspected parts were photographed. The liver of the Dalmatian pelican was topographically located on the dorsal of the cavum abdominis, with 3/4 protruding to the right and 1/4 to the left. It was determined that the liver consists of two lobes as lobus hepatis dexter and lobus hepatis sinister. There were impressions on the visceral face. A prominent incisura interlobaris was found between the lobes of the liver. Vesica biliaris were detected. In conclusions, important findings about the anatomical features of the liver structure were obtained in the study. It has been observed that the Dalmatian pelican has significant differences in liver structure. Macro-anatomically, it was determined that they have close similarities with other bird species.

Keywords:

Avian, liver, macro-anatomical, Pelecanus crispus.,

PDF

___

1. Baumel, J.J., &Witmer LM (1993). Nomina Anatomica Avium, Nuttall Ornithological Club. 2nd Edition, Massachusetts: Harvard University.
2. Denbow, D.M. (2015).Gastrointestinal Anatomy and Physiology. In: Colin G. Scanes (Editors). Sturkie’s Avian Physiology, 337-361.
3. Dolar, E. (2002). Klinik Karaciğer Hastalıkları. 1st ed., 133-146, Nobel &Güneş Tıp Kitabevi, Ankara.
4. Dursun, N. (2002). Evcil Kuşların Anatomisi. Ankara: Medisan Yayın Evi.
5. International Committe on Veterinary Gross Anatomical Nomenclature (ICVGAN). (2017). General assembly of the World Association on Veterinary Anatomists. Nomina Anatomica Veterinaria, 6th edition, Gent, pp: 16-20.
6. İnce, N.G., Pazvant, G., Kahvecioğlu, K.O. (2010). Macro-anatomic investigations on digestive system of Marmara Region sea gulls. Journal of Animal and Veterinary Advance, 9(12), 1757-1760.
7. Karan, M., Baygeldi, S.B., Özkan, Z.E., Timurkaan, S., Kanmaz, A.Y., Karaavcı, A.F., Yılmaz, S. (2018). Japon Bıldırcanlarında (Coturnix coturnix japonica) Karaciğerin Morfolojik Yapısının İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 32(3): 209-212.
8. Mert, N. (1997). Veteriner Klinik Biyokimya. 230-240, Ceylan Matbaacılık, İstanbul.
9. Özüdoğru, Z., Balkaya, H., Kara, H., Özdemir, D.(2019). Morphologic and Histologic Observation of Red-Legged Partridge’s (Alectoris Chukar) Liver. Van Veterinary Journal, 30(3), 159-161.
10. Sarkarati, F., Doustar, Y. (2012). The frequency of liver lesions of broilers slaughtered in Tabriz abattoir. Annal of Biological Research, 3, 3439-3443.
11. Taşbaş, M. (1978). Evcil kanatlılardan tavuk horoz (Gallus domesticus) ve hindinin (Meleagris gallopavo) sindirim sistemleri üzerinde karşılaştırmalı makro-anatomik ve subgros araştırmalar. Journal Faculty Veterinary Medicine; 500-516.
12. Terese, M.S., & Stoskopf M.K. (1989). Selected Features of the Abdominal and Thoracic Anatomy of the Brown Pelican (Pelecanus occidentalis) Journal of Zoo and Wildlife Medicine, 20(2), 184-190.
13. Trakus (2020, October 12). Tepeli pelikan, TRAKUS Türkiye’nin Anonim kuşları, https://www.trakus.org/kods_bird/uye/?fsx=2fsdl17@d&tur=Tepeli%20pelikan.
14. Vikipedi (2020, October 12). https://tr.wikipedia.org/wiki/Tepeli_pelikan.