Cumhuriyet Döneminde Savunma Harcamaları ve Çevre Kirliliği İlişkisi Üzerine Bir İnceleme

Tarih boyunca ulusal güvenliğin temin edilmesi bütün ülkelerinin temel öncelikleri arasında yer almıştır. Ülkeler, sahip oldukları kaynaklar ölçüsünde kamu gelirlerinin bir kısmını savunma harcamalarına aktarmak zorundadırlar. Ancak savunma harcamalarının artışı, beraberinde bazı istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Çevre sorunlarının artması söz konusu sorunlardan birisidir. Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti’nde savunma harcamaları ile çevresel kalite arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışmada ARDL yönteminden yararlanılmış ve Türkiye özelinde 1953 ile 2019 dönemine ait veriler kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre değişkenler arasındaki eşbütünleşme ilişkisi sınır testi ile incelenmiş ve uzun dönemli ilişkinin olduğu tespit edilmiştir. Uzun dönem model sonuçlarına göre savunma harcamaları ile karbon emisyonu arasında anlamlı bir ilişki bulunmazken, hata düzeltme modeli sonuçları kısa dönemde karbon emisyonunun savunma harcamalarından etkilendiğini ortaya koymaktadır. Bu sonuca göre savunma harcamaları arttırılırken, çevresel kaliteyi arttırıcı teknolojilerin geliştirilmesine yönelik tedbirler de alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Cumhuriyet Dönemi, Savunma Harcamaları, Çevre Kirliliği

An Investigation on the relationship between Defense Expenditures and Environmental Pollution in Turkey

Ensuring national security has been among the main priorities of all countries throughout history. Countries have to allocate some part of their public revenues to defense expenditures depending on the resources they have. Nevertheless, the increase in defense expenditures causes some unexpected outcomes. Increasing environmental problems is one of these problems. This study examines the relationship between defense expenditures and environmental quality for the Republic of Turkey. The ARDL method was used in the study and the data for the period between 1953 and 2019 in Turkey were employed. In the study, the cointegration relationship between the variables was examined with the boundary test and it was determined that there was a long-term relationship. While there is no significant relationship between defense expenditures and carbon emissions according to long-term model results, error correction model results revealed that carbon emissions are affected by defense expenditures in the short term. Based on these findings it can be concluded that while increasing defense expenditures, measures should be taken to develop technologies that increase environmental quality.

Keywords:

Türkiye, Republic Period, Defense Expenditures, Environmental pollution,

PDF

___

Ahmed, S., Alam, K., Rashid, A., & Gow, J. (2020). Militarisation, Energy Consumption, CO2 Emissions and Economic Growth in Myanmar. Defence and Peace Economics, 31(6), 615-641.
Ahmed, Z., Ahmad, M., Murshed, M., Vaseer, A. I., & Kirikkaleli, D. (2022). The Trade-off between Energy Consumption, Economic Growth, Militarization, and CO2 Emissions: Does the Treadmill of Destruction Exist in the Modern World?. Environmental Science and Pollution Research, 29(12), 18063-18076.
Al-Mulali, U., & Che Sab, C. N. B. (2018). Electricity Consumption, CO2 Emission, and Economic Growth in the Middle East. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 13(5), 257-263.
Alper, F. Ö., & Alper, A. E. (2017). Karbondioksit Emisyonu, Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi İlişkisi: Türkiye İçin Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Sosyoekonomi, 25(33), 145-156.
Beşel, F., Veysel, İ. Nal, & Aydın, M. (2022). Askeri Harcamalar ve Yeşil Büyüme İlişkisi: Ampirik Bir Analiz. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 7 (17), 159-172.
Bildirici, M. E. (2017a). The Effects of Militarization on Biofuel Consumption and CO2 Emission. Journal of Cleaner Production, 152, 420-428.
Bildirici, M. E. (2017b). The Causal Link Among Militarization, Economic Growth, CO2 Emission, and Energy Consumption. Environmental Science and Pollution Research, 24(5), 4625-4636.
Çetin, M., & Yüksel, Ö. (2018). Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketiminin Karbon Emisyonu Üzerindeki Etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 169-186.
Çetin, M., Doğan İ., & Işık, H. (2014). Enerji Tüketimin Çevre Kirliliği Üzerindeki Etkisi: Bir Panel Veri Analizi. Uluslararası Anadolu Akademik Çevrimiçi Dergisi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (1), 15-29.
Çevik, E. İ., & Bektaş, G. (2019). Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 229-236.
Chontanawat, J. (2020). Relationship Between Energy Consumption, CO2 Emission and Economic Growth in ASEAN: Cointegration and Causality Model. Energy Reports, 6, 660-665.
Dam, M. M. (2018). Enerji ve Büyümenin Çevre Kirliliğine Etkisi: AB Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 163-174.
Desli, E., Gkoulgkoutsika, A., & Katrakilidis, C. (2017). Investigating the Dynamic Interaction Between Military Spending and Economic Growth. Review of Development Economics, 21(3), 511-526.
Dietz T., & Rosa EA (1994). Rethinking the Environmental Impacts of Population, Affluence and Technology. Human Ecology Review, 1(2):277–300.
Dogan, I., & Topalli, N. (2016). Milli Gelir, Karbon Emisyonu ve Enerji Tüketimi: Türkiye için Dogrusal ve Dogrusal Olmayan Nedensellik Analizi. Business and Economics Research Journal, 7(1), 107-122.
Ehrlich P.R.& Holdren J.P. (1971). Impact of Population Growth. Science, 171, 3977: 1212-1217.
Elgin, C., Elveren, A. Y., Özgür, G., & Dertli, G. (2022). Military Spending and Sustainable Development. Review of Development Economics, 26(3), 1466-1490.
Erdogan, S. (2021). Dynamic Nexus between Technological Innovation and Building Sector Carbon Emissions in the BRICS Countries. Journal of Environmental Management, 293, 112780.
Erdogan, S., Gedikli, A., Çevik, E. İ., & Öncü, M. A. (2022). Does Military Expenditure Impact Environmental Sustainability in Developed Mediterranean Countries?. Environmental Science and Pollution Research, 29(21), 31612-31630.
Eroğlu, H. (1985). Yurtta Sulh, Cihanda Sulh. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 1(2), 436-449.
Esen, E., Yıldırım, S., & Kostakoğlu, S. F. (2012). Feldstein-Horioka Hipotezinin Türkiye Ekonomisi İçin Sınanması: ARDL Modeli Uygulaması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7(1), 251-267.
Gokmenoglu, K. K., Taspinar, N., & Rahman, M. M. (2021). Military Expenditure, Financial Development and Environmental Degradation in Turkey: a Comparison of CO2 Emissions and Ecological Footprint. International Journal of Finance & Economics, 26(1), 986-997.
Gokmenoglu, K. K., Taspinar, N., & Sadeghieh, M. (2015). Military Expenditure and Economic Growth: The Case of Turkey. Procedia Economics and Finance, 25, 455-462.
Isiksal, A. Z. (2021). Testing the Effect of Sustainable Energy and Military Expenses on Environmental Degradation: Evidence from the States with the Highest Military Expenses. Environmental Science and Pollution Research, 28(16), 20487-20498.
Kesbiç, C., & Bozduman, E. T. (2021). Türkiye’de Sektör Bazında Enerji Tüketiminin Çevre Kirliliği Üzerine Etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 289-299.
Kılıç, N. Ö., Açdoyuran, B., & Beşer, M. (2018). G-8 Ülkelerinde Askeri Harcamalar ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 13(2), 136-146.
Koçbulut, Ö., & Altıntaş, H. (2021). Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri İçin Panel Eşik Değer Analizi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 28 (3), 533-555.
Kwakwa, P. A. (2022). The Effect of Industrialization, Militarization, and Government Expenditure on Carbon Dioxide Emissions in Ghana. Environmental Science and Pollution Research, 1-14.
Lee, S. J., & Yoo, S. H. (2016a). Energy Consumption, CO2 Emission, and Economic Growth: Evidence from Mexico. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 11(8), 711-717.
Lee, S. R., & Yoo, S. H. (2016b). Energy Consumption, CO2 Emissions, and Economic Growth in Korea: A causality Analysis. Energy Sources, Part B: Economics, Planning, and Policy, 11(5), 412-417.
Neila, B. A. (2016). The Relationship between Military Expenditure, Military Personnel, Economic Growth, and the Environment. International Journal of Economics and Management Engineering, 10(4), 1059-1064.
Noubissi Domguia., E., & Poumie, B. (2019). Economic Growth, Military Spending and Environmental Degradation in Africa. MPRA Paper No. 97455.
Özkan, G. S., & Erdemli, M. (2017). Ekonomik Büyüme ve Enerji Tüketiminin Çevre Kirliliğine Etkisi: Panel Veri Analizi. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(2), 19-37.
Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289–326.
Shan, S., Genç, S. Y., Kamran, H. W., & Dinca, G. (2021). Role of Green Technology Innovation and Renewable Energy in Carbon Neutrality: A Sustainable Investigation from Turkey. Journal of Environmental Management, 294, 113004.
Toda, H.Y., Yamamoto, T. (1995). Statistical Inference in Vector Auto Regressions with Possibly Integrated Processes. Journal of Econometrics, 66, 225-250.
Türedi, S., & Yıldız, F. (2022). Militarizasyon MENA Ülkelerinde Çevresel Kirliliği Nasıl Etkiliyor?. İstanbul University Journal of Sociology, 42(1), 217-235.
Yantur, P. & Gürson, P. A. (2019). Savunma Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Yönünde Araştırma: ABD, Japonya ve Fransa Örneği. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8 (1), 163-182.