Ekizköy (Muğla-Milas) Erken-Orta Miyosen Kömürlerinin Organik Jeokimyası ve Paleoiklim Şartları
Bu çalışmada, Muğla ili Milas ilçesinin güneydoğusunda yer alan Ekizköy sahası kömürlerinin organik jeokimyasal özellikleri, çökelme ortamı ve paleoiklim şartları ortaya konmuştur. Ekizköy kömürlerinin toplam organik karbon (TOK) içeriğinin ortalama % 46.24, Hİ (Hidrojen İndeksi) değerlerinin ortalama 152.88 mgHK/gTOK ve Oksijen İndeksi (Oİ) değerlerinin ise ortalama 76.63 mgCO2/gTOK olduğu görülmüştür. Bu değerler turba ortamındaki yarı oksik ortam şartlarını ve ancak gaz türetebilecek organik maddeyi yansıtmaktadır. Hİ-Tmax, S2-TOK sınıflama diyagramlarında organik maddenin Tip II ve Tip III kerojenden oluştuğu görülmüştür. Gaz kromatogramlarında, yüksek ve tek karbon numaralı n-alkanların baskın olduğu ve az miktarda da algal katkının olduğu bir dağılım gözlenmektedir. Seçilen M-4 ve M-8 nolu örnekler için karbon tercih indeksleri sırasıyla CPI22-30 2.8, 2.4 ve CPI26-28 3.2, 2.8 olarak hesaplanmıştır. Karasal/sucul hidrokarbon oranları TARHC (Terrigenous/aquatic ratio) 13 ve 28 olarak hesaplanmış olup, bu değerler yüksek karbon numaralı n-alkanların baskın olduğu karasal organik maddeyi yansıtmaktadır. M-4 ve M-8 örneklerinin alındığı seviyelerde CPI, TARHC, ACL, Qwood/grass, Qwood/plant ve Qgrass/plant oranlarına göre, ağaçsı organik maddenin baskın, iklimin göreceli olarak nemli ve yarı tropik olduğu, ancak M-8 nolu örneğin alındığı periyotta iklimin M-4 nolu örneğin alındığı periyoda nazaran daha nemli olduğu ve daha yüksek su tablasının bulunduğu, buna bağlı olarak da sucul bitki açısından daha zengin olduğu söylenebilir.
Anahtar Kelimeler:
GC, n-alkan, Paleoiklim, Piroliz
___
- Atalay, Z., 1980. Muğla ve Yatağan bölgeleri çevresindeki Neojen yaşlı kıtasal çökellerin stratigrafisi. Türkiye Jeoloji Bülteni 23/1, 93-99.
- Bechtel, A., Sachsenhofer, R. F., Gratzer, R. Püttmann, W., 2001. Organic geochemical and stable carbon ısotopic ınvestigations of coals formed in low-lying and raised mires within the Eastern Alps (Austria). Organic Geochemistry, 32, 1289-1310.
- Bechtel, A., Sachsenhofer, R. F., Markic, M., Gratzer, R., Lücke, A., Püttmann, W., 2003. Palaeoenvironmental implication from biomarker and stable isotope investigations on the Pliocene Velenje lignite seam (Slovenia). Organic Gechemistry, 34, 1277-1298.
- Bingham, E. M., McClymont E. L., Väliranta M., Mauquoy D., Roberts Z., Chambers F. M., Pancost R. D., Evershed R. P., 2010. Conservative composition of n-alkane biomarkers in Sphagnum species: implications for palaeoclimate reconstruction in ombrotrophic peat bogs. Organic Gechemistry, 41, 214-220.
- Bourbonniere, R. A., Meyers, P. A., 1996. Sedimentary geolipid records of historical changes in the watersheds and productivities of Lakes Ontario and Erie. Limnology and Oceanography, 41, 352-359.
- Brown, T. C., Kenig, F., 2004. Water column structure during deposition of Middle Devonian-Lower Mississipian black and gren/gray shales of the Illinois basins: a biomarker approach. Paleogeography Paleoclimate Paleoecol, 215, 59-85.
- Cranwell, P. A., Eglinton G., Robinson, N., 1987. Lipids of aquatic organisms as potential contributors to lacustrine sediments-2. Organic Geochemistry, 11, 513-527.
- Eglinton, G., Hamilton, R. J., 1967. Leaf epicuticular waxes. Science, 156, 1322-1335.
- Ficken, K. J., Li, B., Swain, D. L., Eglinton, G., 2000. An n-alkane proxy for the sedimentary input of submerged/floating freshwater aquatic macrophytes. Organic Geochemistry, 31, 745–749.
- Goossens, H., C. Duren, J. W. De Leeuw, P. A. Schenck, 1989. Lipids and their mode ofoccurrence in bacteria and sediments-2. Lipids in the sediment of a stratified, freshwater lake. Organic Geochemistry, 14, 27-41.
- Gökmen, V., Memikoğlu, O., Dağlı, M., Öz, D., Tuncali, E., 1993. Türkiye Linyit Envanteri. MTA, 356 s.
- Göktaş, F., 1982. Muğla ve çevresindeki Senozoik yaşlı çökelti kayalarının sedimantolojik ve paleontoloji araştırmalar. MTA, Arşiv No. 519, 84 s.
- Görür, N., Şengör, A. M. C., Sakınç, M., Tüysüz, O., Akkök, R., Yiğitbaş, E., Oktay, F. Y., Barka, A., Sarıca, N., Ecevitoğlu, B., Demirbağ, E., Ersoy, S., Algan, O., Güneysu, C., Aykol, A., 1995. Rift formation in the Gökova region, southwest Anatolia: implications for the opening of the Aegean Sea. Geological Magazine. 132 (6) ,637–650.
- Hoş-Çebi, F., Korkmaz, S., 2013. Organic geochemistry and depositional environments of Eocene coals in northern Anatolia, Turkey. Fuel, 113, 481-496.
- Hoş-Çebi, F., Korkmaz S., 2015. Organic Geochemistry of Ağaçbaşı Yayla Peat Deposits, Köprübaşı/Trabzon, NE Turkey, International Journal of Coal Geology, 146, 155-165.
- Hunt, J. M., 1995. Petroleum geochemistry and geology, New York: W.H. Freeman and Company; 743 p.
- ICCP, 1998. The new vitrinite classification (ICCP System 1994). Fuel, 77, 349–358.
- ISSN: 1016-9172
- Başlangıç: 1977
- Yayıncı: TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası
Sayıdaki Diğer Makaleler
Hacimsel Dane Oranının ve Dane Boyutunun Hamurda Kayaların (BIMRock) Dayanımı Üzerindeki Etkisi
Murat KARAHAN, M Oğuz SÜNNETÇİ, Özge ÖRGEN, Hakan ERSOY
İgnimbiritlerdeki Kılcal Su Emme Özelliğinin Ahlat Selçuklu Mezar Taşlarının Bozunmasındaki Rolü
Ali ÖZVAN, Mutluhan AKIN, Mücip TAPAN, Vural OYAN, İsmail DİNÇER
Orhan ARKOÇ, Tahir Çetin AKINCI, H Selçuk NOGAY
Ekizköy (Muğla-Milas) Erken-Orta Miyosen Kömürlerinin Organik Jeokimyası ve Paleoiklim Şartları