MÜHENDİSLİK ANA KAYASININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK JEOFİZİK YÖNTEMLERİN BÜTÜNLEŞİK YORUMU: İZMİR YENİ KENT MERKEZİ UYGULAMALARI

Türkiye geçmişte depreme dayalı mal ve can kayıpları ile hatırlanmaktadır. Özellikle yakın zamanda Gölcük ve Van depremleri hatırlanabilir örneklerdir. Gölcük ve Van depremlerinden sonra sunulan raporlarda; deprem, yapı, zemin ve mühendislik anakayası ilişkisi göz önüne alınarak inşa edilen yapıların, depremi hasarsız veya az hasarlı olarak atlattığı saptanmıştır. Zemini oluşturan katmanların S-Hızı değerleri, yoğunlukları, kalınlıkları ve sönüm katsayıları ile mühendislik ana kayasının sıkılığına bağlı olarak oluşturulan zemin modelinin iyi seçilmiş olması, yüzeydeki yatay deprem ivmesinin doğru tahminini sağlamaktadır. Zemin ve mühendislik ana kayası ile ilgili olan bu parametreler zemin transfer fonksiyonunun hesaplanmasında kullanılmaktadır. Zemin transfer fonksiyonu, mühendislik ana kayası üzerinde yer alan zeminin, deprem dalgası üzerindeki etkisini tanımlar. Eğer mühendislik anakayası ortalama 30 metre gibi sığ bir derinlikte ise, dinamik zemin parametreleri deprem yönetmeliklerine göre hesaplanabilir. Ancak, zemin kalınlığı 30 metreden fazla ise bu yönetmelikler uygulanamaz. Bu gibi durumlarda zemin transfer fonksiyonunu tanımlamak için yerinde (In-Situ) ölçümlerin kullanılması gerekir. Bu çalışma kapsamında İzmir Yeni Kent Merkezi olarak tanımlanan alanda mühendislik ana kayası ile zemin özelliklerini araştırmak için Mikrogravite, Çok Kanallı Yüzey Dalga Analizi (MASW-Multi Channel Analysis of Surface Waves), Özdirenç Tomografi ve Düşey Elektrik Sondaj (DES) çalışmaları ile Uzaysal Özilişki (SPAC- SpatialAutocorrelation) ölçümleri alınmıştır. Ayrıca SPAC ölçüm noktasında 90 m. derinlikli ve karotlu zemin sondaj litolojisi de vardır. Tüm çalışmalardan elde edilen sonuçlar ortak yorumlanarak İzmir Yeni Kent Merkezi’ne ait olası zemin modeli tanımlanmıştır. Bu zemin modeline göre, düşey yönde S hız değerleri sırasıyla ve ortalama olarak 150 m/sn, 450 m/sn, 300 m/sn, 500 m/sn olmak üzere 4 zemin tabakası ve 800 m/sn hıza sahip olası anakaya 300-400 m derinlikte tanımlanmıştır. Bu ana kaya olasılıkla jeolojik olarak Bornova Filişi birimidir.

MÜHENDİSLİK ANA KAYASININ BELİRLENMESİNE YÖNELİK JEOFİZİK YÖNTEMLERİN BÜTÜNLEŞİK YORUMU: İZMİR YENİ KENT MERKEZİ UYGULAMALARI, Interpretation Of Integrated Geophysical Methods For The Determination Of Engineering Bedrock: İzmir New City Center

Keywords:

-,

___

  • Ansal, A., 2004, Recent Advances in Earthquake Geotechnical (Geotechnical, Geological, and Earthquake Engineering), Springer Kluwer Academic Publishers, p.139.
  • Bozkurt, A. ve Kurtuluş, C., 2009, Alikahya bölgesinde birleştirilmiş jeolojik, jeofizik ve jeoteknik araştırmalarla zemin incelemesi, Uygulamalı Yerbilimleri 1, 1-17.
  • Crice, D., 2005, MASW, the wave of future editorial. Journal of EngineeringGeophysics, 10 (2) 77-79.
  • Ergin, M., Özalaybey, S., Aktar, M., Yalçın, M.N., 2004, Site Amplification at Avcılar, İstanbul, Tectonophysics, V. 391, Pp: 335-346
  • Herak, M., 2008, Model HVSR-A Matlab® tool to model horizontal-to-vertical spectral ratio of ambient noise, Computer and Geosciences, V.34, Pp:1514-1526.
  • Issawy, E.,A., Othman, A.,A., Mrlina, J., Saad, A.,M., Radwan, A.,H., Elhafeez, T.,A., Emam, M.,S. 2010, Engineering and geophysical approach for constraction site selection at AL-AMAL area, southeast of Cairo, Egypt. CZECH Association of Geophysicists EGRSE Journal http://www.caag.cz/egrse/2010-2/04-10_2-Issawy_et_ al.pdf.
  • Keçeli, A. D., 1990, The determination of the Bearing Capacity by means of the seismic method.(in Turkish). Jeofizik 4, 83-92.
  • Keçeli, A., 2000, Sismik Yöntemle Kabul edilebilir veya Emniyetli Taşıma Kapasitesi Saptanması,“The Determination of the Presumptive or Safe Bearing Capacity by means of the Seismic Method”, Jeofizik Dergisi, 14, 1-2, Ankara.
  • Keçeli, A. 2010, Sismik yöntem ile zemin taşıma kapasitesi ve oturmasının saptanması, Jeofizik Bülteni Sayı: 63.
  • Keçeli, A. 2012, Soil parameters which can be determined with seismic velocities, Jeofizik, 16, 17
  • Koichi, H., Tsohifumi, M., Hatekeyama, H. 2005, Joint analysis of a surface wave method and micro gravity survey, Journal of Environ. Eng. Geophys. 10, 2, 175-184. Kramer, Engineering, (ISBN:0133749436,9780133749434) Earthquake Hall PTR, 1996
  • Kubotera, A. and Otsuka, M. 1970, Nature of nonvolcanic microtremor observed on theAso- Caldera, J. Phys. Earth. 18, 115–124.
  • Nakamura, Y. 1989, A method for dynamic characterristics estimation of subsurface using microtremor on the ground surface. Quarterly report of the Railway Technical ResearchInstitute 30(1),25-33.
  • Nath, S. K. 2007, Seismic Microzonation Framework – Principles and Applications, at the Microzonation Workshop at Indian Institute of Science, Bangalore during June 26-27, 2007. Published in the Proceedings volume, pp. 07 – 35.
  • Nehrp Site Class (Vs(30m)) Amplification Factors From Site Response Simulations, Pacific Engineering and Analysis, 2005http://www.pacificengineering.org/ AMP1and2/AMP1and2.pdf
  • Sözbilir, H., Uzel, B., Sümer, Ö., Ersoy, Y.E., Koçer, T., Demirtaş, R., Özkaymak, Ç. 2008, Evidence for a kinematically linked E-W trending İzmir Fault and NE- trending Seferihisar Fault: Kinematic and paleoseismogical studies carried out on active faults forming the İzmir Bay, Western Anatolia (in Turkish). Geological Bulletin of Turkey, 51, (2) Ankara.
  • Teves-Costa, P., L. Matias, L., Bard P. Y. 1996, Seismic behaviour estimation of thin alluvium layers using microtremor recordings. Soil Dynamics and Earthquake Engineering, London, AGU , 15(3): 201-209.
  • Uzel B, Sözbilir H and Özkaymak Ç. 2012, Neotectonic Evolution of an Actively Growing Superimposed Basin in Western Anatolia: The Inner Bay of İzmir, Turkey Turkish Journal of Earth Sciences. 21: 439-471.
  • Xu, C. and Butt, S.,D. 2006, Evaluation of MASW techniques to image steeply dipping cavities in laterally inhomogeneous terrain. Journal of Applied Geophysics., 59, 2, Pp:106-116.