Durumsal Suç Önleme Yaklaşımı Çerçevesinde Beyaz Yakalı Suçların Önlenmesi

Birçok beyaz yakalı suçun, failin sahip olduğu mesleki fırsatları kötüye kullanılmasından kaynaklanması söz konusudur. Bu nedenle beyaz yaka suçlarının önüne geçilebilmesi için suç doğuran organizasyon temelli suç fırsatlarının engellenmesi gerekmektedir. Çalışma, söz konusu bu suç fırsatlarının kısıtlanması yoluyla beyaz yakalı suçların önlenebileceğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda çalışmada durumsal suç önleme yaklaşımından yararlanılmaktadır. Çalışmada, durumsal suç önleme yaklaşımı tarafından öngörülen suç önleme tekniklerinin beyaz yaka suçlardaki uygulanabilirliği değerlendirilmektedir. Bu tekniklerin ortaya konulmasının ardından durumsal suç önleme yaklaşımı dahilinde şirketlerin alması gereken önlemlere yer verilmiştir. Ancak sonuç itibariyle görülmektedir ki durumsal suç önleme, beyaz yaka suç olaylarını azaltmada etkili bir yaklaşım olsa da beyaz yaka suç olaylarının tamamen önüne geçememektedir.

Anahtar Kelimeler:

Suç, Beyaz Yakalı Suç, durumsal suç önleme yaklaşımı, Suç Fırsatları

Deterring White Collar Crimes within the Framework of Situational Crime Prevention Approach

It is the case that many white-collar crimes result from the abuse of professional opportunities that the perpetrator holds. For this reason, in order to deter white collar crimes, it is necessary to prevent organization-based crime opportunities that cause crime. This study aims to present that white-collar crimes can be prevented by restricting these criminal opportunities. In this direction, situational crime prevention approach is used in the study. The study evaluates the applicability of crime prevention techniques proposed by the situational crime prevention approach in white-collar crimes. After the introduction of these techniques, the measures that should be taken by companies within the situational crime prevention approach are explained in details. However, as a result, situational crime prevention is an effective approach in reducing white collar crime incidents, it cannot prevent white-collar crimes completely.

Keywords:

Crime, White Collar Crime, Crime Opportunities, Situational Crime Prevention Approach,

PDF

___

AKERS, R.L. (1991). Self-control as a General Theory of Crime. Journal of Quantitative Criminology, 7(2), 201-211.
AKERS, R.L. (2013). Criminological Theories: Introduction and Evaluation. Routledge.
ANAYURT, Ö. (2001). Hukuka Giriş Hukukun Temel Kavramları, Ankara: Seçkin Yayınları.
ASLAN, M. (2017). Suç Ekonomisi Türkiye’de Organize Suçlar ve Organize Suçlarla Mücadele. Siyasal Kitabevi, Ankara. ISBN No:978-605-9221-52-8.
AYTAÇ, M., AYTAÇ, S., BAYRAM, N. (2007). Suç Türlerini Etkileyen Faktörlerin İstatistiksel Analizi. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
BECKER, G. S. (1968). Crime and punishment: An economic approach içinde The economic dimensions of crime (13-68). Palgrave Macmillan, London.
BEIRNE, P. MESSERSCHİMİDT, J. (1995). Criminology. Harcourt Brace College Publishers, For Worth, Second Edition.
BENSON, M. L. MADENSEN, T. D. (2007). Situational crime prevention and white-collar crime. In International handbook of white-collar and corporate crime (pp. 609-626). Springer, Boston, MA.
BENSON, M. L. SIMPSON, S.S. (2009). White-Collar Crime: An Opportunity Perspective. New York: Routledge.
BENSON, M. L. SIMPSON, S. S. (2015). An Opportunity Perspective Understanding White-collar Crime.
BEŞE, E. (2006). Beyaz Yaka Suçları: Kavramsal ve Kriminolojik Yaklaşım”, içinde Süleyman Aydın (Ed.), Yolsuzluk: Nedenleri Etkileri Çözüm Yolları, Ankara: Turhan Kitabevi, 488-502.
BURKAY, S. (2008). Teorik çerçevede suç. Ethos: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, (2), 4.
CLARKE, R.V.G. CORNISH, D.B. (1985). Modeling offenders' decisions: A framework for research and policy. Crime and justice, 6, 147-185.
CLARKE, R.V.G. (1995). Situational crime prevention. Crime and justice, 19, 91-150.
CLARKE, R.V.G. (Ed.). (1997). Situational crime prevention (225-256). Monsey, NY: Criminal Justice Press.
CLARKE, R.V.G. (1997). A revised classification of situational crime prevention techniques. Crime Prevention at a Crossroads. Cincinnati.
CLARKE, R. V. HOMEL, R. (1997). A revised classification of techniques of situational crime prevention. Crime prevention at a crossroads. Cincinnati, Ohio: Anderson, 21-35.
COHEN, L. E. FELSON, M. (1979). Social change and crime rate trends: A routine activity approach. American sociological review, 588-608.
COLEMAN, J. W. (1994). The Criminal Elite: The Sociology of White-Collar Crime, Third Edition. New York: St. Martin's Press.
CORNISH, D. B. CLARKE R. V. (1986). Crime as Rational Choice, pp. 1-19 içinde Derek B. Cornish Ronald V. Clarke (Eds.), The Reasoning Criminal, New York: Springer-Verlag.
CORNISH, D. B. CLARKE, R. V. (2003). Opportunities, precipitators and criminal decisions: A reply to Wortley's critique of situational crime prevention. Crime prevention studies, 16, 41-96.
CRESSEY, D. R. (1980). Management fraud, controls, and criminological theory. Management fraud: detection and deterrence, 117-147.
ÇAKMAK, C. (2015). Suçu Açıklayan Sosyo-Ekonomik Temelli Yaklaşımlar. International Journal of Political Science Researches, 1(1).
DEARDEN, T.E. (2016). Trust: the unwritten cost of white-collar crime. Journal of Financial Crime, 23(1), 87-101.
DOLU, O. (2009a). Rasyonel Bir Tercih Olarak Suç: Klasik Okul Düşüncelerinin Suçu Açıklama ve Önleme Kapasitesinin Değerlendirilmesi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(4), 89-120.
DOLU, O. (2009b). Bir fırsat olarak suç: suçun durumsal belirleyicileri, suç fırsatları ve rutin faaliyetler teorisi. Polis Bilimleri Dergisi, 11(2), 1-30.
DOLU, O. BÜKER, H. (2009). Caydırıcılığın Sınırları: Caydırıcılık Eksenli Suç Önleme ve Mücadele Politikalarına Eleştirel Bir Yaklaşım. Polis Bilimleri Dergisi, 11(3), 1–22.
DOLU, O., ULUDAĞ, Ş. DOĞUTAŞ, C. (2010). Suç Korkusu: Nedenleri, Sonuçları ve Güvenlik Politikaları İlişkisi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(01), 57-81.
DURKHEİM, E. (1979). The Normal and the Pathological, pp.64-68 içinde Joseph E. Jacoby (ed), Classics of Criminology, Oak Park, IL: Moore Publishing Company, Inc.
DURKHEİM, E. (1985). Toplumbilimsel Yöntemin Kuralları, Çev: C. B. Akal, B/F/S Yayınları, İstanbul.
EDELHERTZ, H. (1970). The nature, impact, and prosecution of white-collar crime (Vol. 2). National Institute of Law Enforcement and Criminal Justice.
EHRLİCH, I. (1973). Participation in illegitimate activities: A theoretical and empirical investigation. Journal of political Economy, 81(3), 521-565.
EŞİTLİ, E. A. (2013). Suçların ve cezaların kanuniliği ilkesi. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 104, 225-246.
EUROPOL, https://www.europol.europa.eu/. Erişim tarihi: 17/12/2019
FELSON, M. (1996). Situational Crime Prevention, In Cordella Peter and Siegel Larry, Readings in Contemporary Criminological Theory, Boston: Northeastern University Press, pp.23-25.
FELSON, M. (2002). Crime and Everyday Life. Thousand Oaks, CA: Pine Forge Press.
FELSON, M. BOBA, R. L. (Eds.). (2010). Crime and everyday life. Sage.
FLEISHER, B. M. (1966). The effect of income on delinquency. The American Economic Review, 56(1/2), 118-137.
FRIEDRICHS, D.O. (2010). Trusted Criminals: White Collar Crime in Contemporary Society (4t ed.). Belmont, CA: Wadsworth Cengage Learning.
FULLER, K. L. M. (2012). Personality and crime: An examination of the influence of the Five Factor Model on offending and co-offending.
GAMBETTA, D. (1988). Trust: making and breaking co-operative relations Basil Blackwell. Inc. Cornwall, UK.
GEIS, G., JESILOW, P., PONTELL, H. O'BRIEN, M. J. (1985). Fraud and abuse of government medical benefit programs by psychiatrists. The American journal of psychiatry.
GLICK, L. (2005). Criminology, Boston, MA: Allyn & Bacon Incorporated.
GOTTFREDSON, M. R., HIRSCHI, T. (1990). A general theory of crime. Stanford University Press.
GOTTSCHALK, P., GUNNESDAL, L. (2018). White-Collar Crime Research. In White-Collar Crime in the Shadow Economy (pp. 1-14). Palgrave Pivot, Cham.
GÖKULU, G. (2010). Kent güvenliği kentleşme ve suç ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 209-226.
HIRSCHI, T. GOTTFREDSON, M. (1989). The significance of white‐collar crime for a general theory of crime. Criminology, 27(2), 359-371.
JAFAROVA, S. (2009). İşletmelerde Hile Yapmanın Nedenleri ve Sosyal Psikoloji Açısından Değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
KARAKURT, H. (2015). Beyaz Yaka Suçları. İstanbul Barosu Dergisi, 89(2015/5), 63-67.
KAYA, G. (2013). Muhasebe Hilelerinin Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanununa Göre Değerlendirilmesi ve Mali Analiz Etkileri. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
KOÇAK, M., BATIGÜN, A. D. (2017). Şiddet İçeren ve İçermeyen Suç Davranışları Ölçeğinin (ŞİSDÖ) Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Klinik Psikoloji Dergisi, 1(1), 1-11.
KPMG. 2013. Bir Suistimalcinin Profili. http://www.dt-audit.com/dosyalar/Bir%20Suistimalcinin%20Profili%202013.pdf Erişim tarihi: 17/12/2019.
LANGTON, L., PIQUERO, N. L. (2007). Can general strain theory explain white-collar crime? A preliminary investigation of the relationship between strain and select white-collar offenses. Journal of criminal justice, 35(1), 1-15.
LEASURE, P. Zhang, G. (2017). That’s How They Taught Us to Do It: Learned Deviance and Inadequate Deterrents in Retail Banking. Deviant Behavior. Published online 28 February. https://doi.org/10.1080/01639625. 2017.1286179.
LOYD, L. (2005). GlaxoSmithKline to pay $150.8 million to Settle Justice Department Allegations. Philadelphia Inquirer. September 20, 2005.
MALKOC, E. (2014). Adlî Bilimler ve Duruma Dayalı Suç Önleme.
MENGİ, B.T. (2009). Beyaz yaka suçları ve bir uygulama. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
MİLLER, J. M., SCHRECK, C. J. TEWKSBURTY, R. (2006). Criminological Theory: A Brief Introduction. Boston, MA: Allyn & Bacon Incorporated.
MONTALDO, C. (2017). Find out What Constitutes a Crime. ThoughtCo, Erişim Adresi: thoughtco.com/what-is-a-crime-970836.
MOORE, E., MİLLS, M. (1990). The neglected victims and unexamined costs of white-collar crime. Crime & Delinquency, 36(3), 408-418.
PAYNE, B. K. (2013). White-Collar Crime. SAGE Publications, Inc.
PRATT, T.C., CULLEN, F.T., BLEVİNS, K.R., DAİGLE, L.E., MADENSEN, T.D. (2006). The Empirical Status of Deterrence Theory: A MetaAnalysis. pp. 367–395 In Taking Stock: The Empirical Status of Criminological Theory—Advances in Criminological Theory, Volume 15, Editors Francis T. Cullen, John Paul Wright, and Kristie R. Blevins. New Brunswick, NJ: Transaction Publishers.
REURİNK, A. (2016). “White-Collar Crime”: The concept and its potential for the analysis of financial crime. European Journal of Sociology/Archives Européennes de Sociologie, 57(3), 385-415.
SCHMALLEGER, F. (2004). Criminology Today: An Integrative Introduction, 3rd. Ed., Upper Saddle River, NJ: Pearson-Prentice Hall.
SEYHAN, K. (2016). Klasik Okul Teorileri. Kriminoloji (Editörler: M. Alper Sözer, Ercan Balcıoğlu). Nobel Yayıncılık, Ankara, pp. 38-47.
SHAPİRO, S. P. (1990). Collaring the crime, not the criminal: Reconsidering the concept of white-collar crime. American sociological review, 346-365.
SPARROW, M. K. (1996). License to Steal: Why Fraud Plagues America’s Health Care System. Boulder, CO.: Westview Press.
SUTHERLAND, E. H. (1939). Principles of criminology. YB.
SUTHERLAND, E. H. (1940). White-collar criminality. American Sociological Review, 5, 1–12.
SUTHERLAND, E.H. (1949). White Collar Crime. New York: Dryden Press.
SUTHERLAND, E. H., GEİS, G., GOFF, C. (1983). White collar crime: The uncut version (Vol. 58). New Haven, CT: Yale University Press.
ŞEKER, G. (2009). Polisin Kent Güvenlik Uygulaması ve Yönetim Modeli. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Anabilim Dalı Kamu Yönetimi Programı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.
http://acikerisim.deu.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/20.500.12397/12263/231402.pdf?sequence=1&isAllowed=y Erişim tarihi: 17/12/2019
ŞENTÜRK, F., KASAP, M. (2013). Beyaz Yaka Suçları ve Finansal Yolsuzluklar. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 143-167.
ÖZKAN, M. (2016). Neoklasik Teoriler (49-58). Kriminoloji (Editörler: M. Alper Sözer, Ercan Balcıoğlu), Nobel Yayıncılık, Ankara.
TZOUMAKİS, S., LUSSİER, P., BLANC, M. L., DAVİES, G. (2013). Onset, offending trajectories, and crime specialization in violence. Youth violence and juvenile justice, 11(2), 143-164.
WEBB, B. (1994). Steering column locks and motor vehicle theft: Evaluations from three countries. Crime prevention studies, 2, 71-89.
WEİSBURD, D., WHEELER, S., WARİNG, E. BODE, N. (1991). Crimes of the middle Classes: White-collar offenders in the federal courts. Yale University Press.
WORTLEY, R. (2001). A classification of techniques for controlling situational precipitators of crime. Security Journal, 14(4), 63-82.