BİST Banka Endeksi ile Makroekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkinin Bootstrap ve Asimetrik Nedensellik Analizleri ile İncelenmesi

Ekonomik değişkenler arasındaki dinamik ve karmaşık ilişki araştırmacıların her zaman ilgi odağı olmuştur. Bu çalışmada BİST Banka, Döviz Kuru, Altın Fiyatları (ons) ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) arasındaki ilişki ampirik olarak incelenmektedir. Bu amaçla 2002/Q1 ve 2019/Q4 arasındaki dönem ele alınarak değişkenler arasındaki ilişki Hacker & Hatemi-J (2006) bootstrap nedensellik analizi ve Hatemi-J (2012) asimetrik nedensellik analizi ile test edilmiştir. Serilerin durağanlık dereceleri, öncelikle ADF ve KPSS birim kök testleri ile ardından yapısal kırılmaları göz önüne alan LS (2004) testi ile belirlenmiştir. Bootstrap nedensellik analizine göre %5 anlamlılık düzeyinde sadece GSYİH’dan BİST Banka’ya doğru tek yönlü nedensellik olduğu saptanmıştır. Asimetrik nedensellik analizinin sonuçlarına göre dolar kurundaki negatif yönlü bir şokun, BİST Banka’daki pozitif yönlü şokun nedeni olduğu, BİST Bankadaki pozitif yönlü şokun, GSYİH’daki pozitif yönlü şokun nedeni olduğu gözlenmiştir. Ayrıca BİST Banka ve altın fiyatları arasındaki nedensellik incelendiğinde, altın fiyatlarındaki pozitif yönlü şokun, BİST Banka’nın hem pozitif hem de negatif yönlü şoklarının nedeni olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

BİST Banka, Döviz Kuru, GSYİH, Altın Fiyatları, Bootstrap Nedensellik, Asimetrik Nedensellik

Analysis Of The Relationship Between The BİST Bank Index and Macroeconomic Changes With Bootstrap and Asymmetric Causality Tests

The dynamic and complex relationship between economic variables has always been the focus of researchers. This study empirically examines the relationship between BIST Bank, Exchange Rate, Gold Prices (ounces) and Gross Domestic Product (GDP). For this purpose, the period between 2002/Q1 and 2019/Q4 was examined and the relationship between the variables was tested with Hacker & Hatemi-J (2006) bootstrap causality analysis and Hatemi-J (2012) asymmetric causality analysis. Stationary degrees of the series were determined by ADF and KPSS unit root tests and then LS (2004) test, which takes into account structural breaks. According to Bootstrap causality analysis, it was determined that there is one-way causality from GDP to BIST Bank at 5% significance level from BIST Bank to gold prices. According to the results of the asymmetric causality analysis, it was observed that a negative shock in the exchange rate was the cause of the positive shock in the BIST Bank, and the positive shock in the BIST Bank was the cause of the positive shock in the GDP. Also, when the causality between BIST Bank and gold prices is analyzed, it is determined that the positive shock in gold prices is the cause of both positive and negative shocks of BİST Bank.

Keywords:

Bist Bank, Exchange Rate, GDP, Gold Price, Bootstrap Causality, Asymmetric Causality,

PDF

___

Abdioğlu, Z., & Değirmenci, N. (2014). Petrol fiyatlari-hisse senedi fiyatlari ilişkisi: BIST sektörel analiz. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(8), 1-24.
Açıkalin, S., & Başcı, S. (2016). BİST 100 ve BİST Altın Endeksleri Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2), 565-574.
Akdağ, S., & Yıldırım, H. Dolar Kuru İle Seçilmiş BİST Sektör Endeksleri Arasındaki İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi. Akademik Hassasiyetler, 6(12), 409-425.
Ali, I., Rehman, K. U., Yilmaz, A. K., Khan, M. A., & Afzal, H. (2010). Causal relationship between macro-economic indicators and stock exchange prices in Pakistan. African Journal of Business Management, 4(3), 312.
Altunöz, U. (2020). Türkiye’de Hisse Senedi Getirileri İle Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin Ampirik Analizi. Bankacılar Dergisi, Sayı 112, 84-104.
Bektur, Ç., & Malcıoğlu, G. (2017). Kredi Temerrüt Takasları ile BİST 100 Endeksi Arasındaki İlişki: Asimetrik Nedensellik Analizi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 73-83.
Belen, M., & Karamelikli, H. (2016). Türkiye'de Hisse Senedi Getirileri ile Döviz Kuru Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: ARDL Yaklaşımı. Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 45(1).
Bencıvenga, V.R., Smith, B.D., 1991. Financial Intermediation and Endogenous Growth. The Review of Economic Studies, 58, 195-209.
Bhide, A. (1993). The hidden costs of stock market liquidity. Journal of financial economics, 34(1), 31-51.
Canöz, İ., & Erdoğdu, A. (2019). Sektörel Güven Endeksleri ve BİST Sektör Endeksleri Arasındaki İlişkilerin Simetrik ve Asimetrik Nedensellik Analizi. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(3), 833-849.
Doğru, B., & Uysal, M. (2015). Bir Yatırım Aracı Olarak Altın ile Hisse Senedi Endeksi Arasındaki İlişkinin Analizi: Türkiye Üzerine Ampirik Uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 239-254.
Erdoğdu, H., & Baykut, E. (2016). BİST Banka Endeksi’nin (XBANK) VIX ve MOVE Endeksleri ile İlişkisinin Analizi. Türkiye Bankalar Birliği Bankacılar Dergisi, 98, 57-72. Fama, E. F. (1990). Stock returns, expected returns, and real activity. The journal of finance, 45(4), 1089-1108.
Granger, C. W., & Yoon, G. (2002). Hidden cointegration. U of California. Economics Working Paper, http://papers. ssrn. com/sol3/papers. cfm.
Hacker, R. S., & Hatemi-J, A. (2006). Tests for causality between integrated variables using asymptotic and bootstrap distributions: theory and application. Applied Economics, 38(13), 1489-1500.
Kendirli, S., & Çankaya, M. (2016). Döviz kuru ve enflasyonun BIST banka endeksi üzerindeki etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 215-227.
Kendirli, S., & Çankaya, M. (2016). Ham Petrol Fiyatlarının BİST 100 ve BİST Ulaştırma Endeksleri İle İlişkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 136-141.
Kula, V., & Baykut, E. (2017). BIST Banka Endeksi’nin (XBANK) Volatilite Yapısının Markov Rejim Değişimi GARCH Modeli (MSGARCH) ile Analizi. Bankacılar Dergisi, Sayı 102, 89-110.
Kurt, G., & Köse, A. (2017). Türkiye’de bankaların finansal oranları ile hisse senedi getirisi arasındaki panel nedensellik ilişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 302-312.
Lee, J., & Strazicich, M. C. (2003). Minimum Lagrange Multiplier Unit Root Test With Two Structural Breaks. Review of economics and statistics, 85(4), 1082-1089.
Lewis WA. 1955. The Theory of Economic Growth. Allen and Unwin: London.
Lucas, R. E. (1989). On the mechanics of economic development. NBER Working Paper, (R1176).
Mukhuti, S., & Bhunia, A. (2013). Is it true that Indian gold price influenced by Indian stock market reaction. E3 Journal of Business Management and Economics, 4(8), 181-186.
Obben, J., Pech, A., & Shakur, S. (2006). Analysis of the relationship between the share market performance and exchange rates in New Zealand: A cointegrating VAR approach. New Zealand Economic Papers, 40(2), 147-180.
Özdemir, A. K., & Otluoglu, E. (2015). Enflasyon Hedeflemesi Döneminde Para Politikasının Hisse Senedi Endeksleri Üzerindeki Etkisi: BİST Üzerine Ampirik Bir Uygulama. Journal of Economics Finance and Accounting, 2(1), 44-57.
Robinsson, J. (1952). The generalization of the general theory.” The rate of interest and other essays.
Rousseau, P. L., & Vuthipadadorn, D. (2005). Finance, investment, and growth: Time series evidence from 10 Asian economies. Journal of Macroeconomics, 27(1), 87-106.
Sakarya, Ş., & Akkuş, H. T. (2018). BİST-100 VE BİST Sektör Endeksleri ile VIX Endeksi Arasındaki İlişkisinin Analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(40), 351-374.
Sandal, M., Çemrek, F., & Yıldız, Z. (2017). BİST 100 Endeksi ile Altın ve Petrol Fiyatları Arasındaki Nedensellik İlişkisinin İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(3), 155-170.
Schumpeter, J. (1911). The theory of economic development. Harvard Economic Studies. Vol. XLVI.
Smith, G. (2002). London gold prices and stock price indices in Europe and Japan. World Gold Council, 1-30.
Stiglitz, J.E., 1985. Credit markets and the control of capital. Journal of Money, Credit and Banking, 17 (2), 133-152.
Sujit, K. S., & Kumar, B. R. (2011). Study on dynamic relationship among gold price, oil price, exchange rate and stock market returns. International journal of applied business and economic research, 9(2), 145-165.
Tian, G. G., & Ma, S. (2010). The relationship between stock returns and the foreign exchange rate: the ARDL approach. Journal of the Asia Pacific economy, 15(4), 490-508.
Ulucak, R., & Şentürk Ulucak, Z. (2014). Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik: Türkiye Örneği. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(23), 81-98.