Sulhattin Arslan, Yeltekin Demİrel, Melik Baltcı, Sanem Nemnezİ

Tüberküloz Hastalarında Damgalanma ve Ayırımcılığın Analizi

deyişle stigmatize edilmektedir. Damgalanma hastaların tanı konma sürecinin gecikmesine, tedavilerininaksamalarına, benlik saygılarının ve yaşam kalitelerinin azalmasına neden olmaktadır. Bu çalışmanın amacıtüberküloz hastalarının maruz kaldığı damgalanma düzeyini ve etkileyen faktörleri belirlemektir.Yöntem: Çalışmamız örneklemini Sivas Verem Savaş Dispanseri’nde takipli 18 yaşından büyük, iletişimproblemi olmayan, gönüllü 95 tüberküloz hastası oluşturmaktadır. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyleTüberkülozlu Hastalarda Stigma Ölçeği (THSÖ) ve sosyodemografik anket formu kullanılarak toplandı.Hastaların sosyo-demografik yapıları kayıtedildi.Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 46.96±14.21 yıl olup, %61.1’i erkektir. Araştırmaya katılan kadınhastalar ile sosyal güvencesi olmayan hastaların kendini algılama ve içselleştirilmiş stigma düzeyleri yüksek çıkarken, aylık ortalama geliri asgari ücret altı olanlar ile medeni durumu evli olan hastaların hissedilenstigma düzeyleri anlamlı düzeyde yüksek çıkmıştır (p

The Analysis of Stigmatization and Discrimination in Tuberculosis Patients

Objective: Tuberculosis (TB) patients are stigmatized by the society, and exposed to discrimination. Stigmatization causes delay in the diagnostic process of patients, disruptions in their treatment, decrease in their self-esteem and quality of life. Our study was carried out to determine the level of stigmatization exposed by tuberculosis patients and the factors affecting . Method: The sample of our study consisted of 95 tuberculosis patients followed by Tuberculosis Dispensary of Sivas Province The patients were older than 18 years of age and had no communication problems. The data were collected using Stigma Scale for Patients with Tuberculosis (SPTT) and sociodemographic questionnaire by face-to-face interview method. Results: Mean age of the patients was 46.96±14.21 years, and the study population consisted mostly (61.1%) of male patients. While the self-perception and internalized stigma levels of the patients who had no social security were higher in the female patients who participated in the study, while the sensible stigma levels of the married patients whose average monthly income was below the minimum wage were significantly higher (p

PDF

___

1. Crofton SC, Horne N, Miller F. Klinik Tüberküloz. 2. Baskı, Çevirenler: Koçyiğit E. Dağlı E, Yüce Yayınları A.Ş, İstanbul, 2002:130-132.
2. WHO. Global Tuberculosis Report 2016. Geneva: World Health Organization; 2016. ISBN: 978-92-4-156539-4.
3. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığı. Türkiye Verem Savaş 2015 Raporu; TB Olgu Hızları. 2015;125-25.
4. Erdem M, Taşçı N. Tüberküloz hastalarında benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesi. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2003;51(2):171-6.
5. Sert H. Tüberkülozlu Hastalarda Stigma Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 2010. s.32.
6. World Economic Forum. TB: Why you shouldn’t discriminate? (29/01/2013). http://www.justice.gov.za/vg/hiv/docs/tb/FactSheet_ discrimination.pdf
7. Crocker J. Social stigma and self-esteem: Situational construction of selfworth. Journal of Experimental Social Psychology 1999;35:89-107, https://doi.org/10.1006/jesp.1998.1369
8. Aslan D. Halk sağlığı bakış açısıyla sosyal açıdan damgalayıcı bir hastalık: Tüberküloz Klinik Gelişim 2007;20(1):86-9.
9. Yiğit Açıkel G. Akciğer Tüberkülozlu Hastalarda Stigmanın Değerlendirilmesi Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 2013;.57-58
10. Macq J, Solis A,Martinez G. Assessing the stigma of tuberculosis. Psychology Health Medicine 2006;11(3):346-52. https://doi.org/10.1080/13548500600595277
11. Kelly P. Isolation and stigma: The experience of patients with active tuberculosis. Journal of Community Health Nursing 1999;16(4):233-41. https://doi.org/10.1207/S15327655JCHN1604_3
12. Zhang T, Liu X, Bromley H, Tang S. Perceptions of tuberculosis and health seeking behaviour in rural Inner Mongolia, China. Health Policy 2007;81:155-65. https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2005.12.009
13. Arıkan Z, Kuruoğlu AC, Beler N, Oral N ve ark. Tuberkuloz olgularında hastalığın algılanması ve kişilik özellikleri. Kriz Dergisi 2000;8:39-45. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000159
14. Macq J, Solis A, Martinez G, Martiny P, Dujardin B. An exploration of sosial stigma of tuberculosis in five municipios of Nicaragua to reflect on local interventions. Health Policy, 2005;74:205-17. https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2005.01.003
15. Aslan D, Altıntaş H, Emri S, Cesuroğlu T, Kotan O, Koyuncu S, Malçok O, Meral A, Özcan S, Sarınç S. Selfevaluations of tuberculosis patients about their illnesses at Ankara Atatürk Sanatorium Training and Research Hospital, Turkey. Respiratory Medicine, 2004;98:626- 31. https://doi.org/10.1016/j.rmed.2003.12.013
16. Hoa NP, Chuc NTK, Thorson A. Knowledge, attitudes and practices abouth tuberculosis and choice of communication channels in rural community in Vietnam. Health Policy 2008;90(1):8-12. https://doi.org/10.1016/j.healthpol.2008.08.006
17. Acıkel G, Cınar Pakyuz S. Akciğer tuberkulozlu hastalarda damgalamanın değerlendirilmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 2015;23:136-45. https://doi.org/10.17672/fnhd.01943
18. Taşkın F, Nermin O. Akciğer tüberkülozlu hastalarda yaşam kalitesi. Türk Toraks Dergisi 2010;11(1):19-25. 19.Türkiye’de Verem Savaşı 2018 Raporu, T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Tüberküloz Daire Bakanlığı,Ed. Kara F. 2018;1:40-65,125-126.
20. Suleiman MM, Sahal N, Sodemann M, El Sony A, et al. Tuberculosis stigma in Gezira State, Sudan: a case-control study. Int J Tuberc Lung Dis. 2013;17:38893. https://doi.org/10.5588/ijtld.12.0654
21. Jaramillo E. Tuberculosis and stigma: Predictors of prejudice against people with tuberculosis. Journal of Health Psychology 1999;4:71-9. https://doi.org/10.1177/135910539900400101
22. Roeloffs C, Sherbourne C, Unützer J, Fink A, et al. Stigma and depression among primary care patients. General Hospital Psychiatry 2003;25:311-15. https://doi.org/10.1016/S0163-8343(03)00066-5
23. Öztürk FO. Ankara ilindeki verem savaşı dispanserlerinde tedavi alan tüberküloz hastalarında damgalanma.Ankara: Gazi Universitesi Sağlık Bilimleri Enstitusu, s.55-70, 2013.
24. Dhingra K, Khan S. A Sociological Study On Stigma Among Tb Patients in Delhi Indian Journal of Tuberculosis 2009;1:105-55.
25. Buseh AG, Kelber ST, Hewitt JB, Stevens PE, Park CG. Perceived stigma and life satisfaction: Experiences of urban African American men living with HIV/AIDS. International Journal of Men’s Health, 2006;5(1):35-51. https://doi.org/10.3149/jmh.0501.35
26. Lee SA, Yoo HJ, Lee B. Factors contributing to the stigma of epilepsy J. Seizure 2005;14:157-63. https://doi.org/10.1016/j.seizure.2005.01.001
27. Arıkan Z, Genç Y, Etik Ç, Aslan S, Parlak İ. Alkol ve diğer madde bağımlılıklarında hastalar ve yakınlarında etiketleme. Bağımlılık Dergisi 2004;5(2):2-7.
28. Abioye IA, Omotayo MO, Alakija W. Socio-demographic determinants ofstigma among patients with pulmonary tuberculosis in Lagos, Nigeria. AfriHealth Sci, 2011;11(1): 100-4. https://doi.org/10.4314/ahs.v11i3.70078
29. World Health Organization. Global Tuberculosis Report 2012. (25/12/2012). http://apps.who.int/iris/bitstream/ 10665/75938/1/9789241564502_eng.pdf
30. Mak WWS, Mo PKH, Cheung RYM, Woo J, Cheung FM, Lee D. Comparative Stigma of HIV-AIDS, SARS and Tuberculosis in Hong Kong. Social Science and Medicine 2006;63:1912-22. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2006.04.016
31. Taşkın F. Akciğer Tüberkülozlu Hastalarda Yaşam Kalitesi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007.
32. Ünalan D. Tüberkülozlu Hastalarda Yasam Kalitesi, Yaşam Kalitesinin Demografik Sosyokültürel Özellikler ve Depresyonla İlişkisi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Kayseri, 2005.