ASTIMLI HASTALARIN YAŞADIKLARI GÜÇLÜKLER
Astım prevelansının yüksek olması ve artış göstermesi, morbidite ve mortalitesinin yüksek olması, doğrudan ve dolaylı maliyetleri nedeniyle önemli bir ulusal sağlık önceliğidir. Astım gibi kronik hastalıkların hastaların günlük yaşamları üzerinde büyük etkisi vardır. Bu tanımlayıcı çalışmanın amacı, Türkiye'nin güneyindeki astımlı hastaların yaşadığı güçlükleri saptamaktır. Araştırmanın örneklemini bir üniversitesi hastanesinde tıbbi tedavi gören 105 astım hastası oluşturmuştur. Veriler demografik veri formu ve astım hastalarının fiziksel, psikolojik, sosyal, ekonomik ve tedavi ile ilgili güçlüklerini içeren anket formu ile toplanmıştır. Verilerin analizi SPSS 20.0 kullanılarak yapılmıştır. Astım hastalarının özelliklerini, deneyimlerini ve temel değişkenlere ilişkin yanıtlarını tanımlamak için tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Örnekleme alınan astım hastalarının yaş ortalaması 55.68 yıl olup, çoğu hasta kadın (%61.9), evli (%77.1), ev hanımı (%47.6) ve ilkokul mezunudur (%40). Astımlı hastaların yaşadıkları fiziksel güçlükler, nefes darlığı (%85.7), hırıltılı solunum (%82.9), yorgunluk (%82.9), öksürük (%76.2), psikolojik güçlükler, üzüntü (%67.6), kaygı (%64.8), öfke (%59.0), sosyal güçlükler, kapalı / kalabalık yerlere girememe (%65.7), yakınlarını / arkadaşlarını ziyaret edememe (%47.6), ekonomik güçlükler, gelir kaybı (%36.2), pahalı ilaç masraflarını ödeme güçlüğü (%30.5), tedavi ile ilgili güçlükler, astım atağı hakkında yeterli bilgi alamama (%48.5), tedavisi hakkında yeterli bilgi alamama (%32.3) şeklindedir. Bu çalışmadan elde edilen bilgiler, astımlı hastaların fiziksel, psikolojik ve sosyal yönlerini geliştirmek için hemşirelik bakımının bir bütün olarak ele alınması ve sağlık hizmetlerinin bu açıdan yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini göstermektedir. Bu çalışmanın, daha büyük bir örneklem büyüklüğü ile ve Türkiye'nin değişik bölgelerinde değerlendirilmesi önerilmektedir.
DIFFICULTIES EXPERIENCED BY THE ASTHMATIC PATIENTS
Asthma is an important national health priority because of its high and increasing prevalence, high morbidity and mortality and also direct and indirect costs. Chronic diseases like asthma have a great impact on the everyday life of patients. The purpose of this descriptive study was to determine the difficulties experienced by the asthmatic patients in Southern Turkey. The sample was composed of 105 asthma patients who had been receiving medical therapy in an university hospital. Data were collected through a demographic data form and the questionnaire about the asthma patients' physical, psychological, social, economic and treatment-related difficulties. Data analysis was performed using SPSS 20.0 for Windows. Descriptive statistics were used to define the characteristics of the asthma patients' and responses related to the experiences and the main variables. The asthma patients in the sample averaged 55.68 years of age and included most patients who were female (61.9%), married (77.1%), housewife (47.6%) and had completed primary education (40%). Physical difficulties experienced by the asthmatic patients were dyspnea (85.7%), wheezing (82.9%), tiredness (82.9%), cough (76.2%), psychological difficulties were sadness (67.6%), anxiety (64.8%), anger (59.0%), social difficulties were problem of entering to the closed /crowded places (65.7%), problem of visiting to their relatives / friends (47.6%), economical difficulties were loss of income (36.2%), inability to pay for expensive drug charges (30.5%), treatment-related difficulties were problem of receiving enough information about the asthma attack (48.5%), problem of receiving enough information about the treatment (32.3%). The information gathered from this study led us to reevaluate the healthcare services for asthmatic patients to improve physical, psychological, and social aspects of the nursing care as a whole. This study should be further evaluated with a larger sample size, and in different regions in Turkey.
___
- 1. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri
Genel Müdürlüğü. Türkiye Kronik Hava Yolu
Hastalıklarını (Astım - KOAH) Önleme Ve Kontrol
Programı (2009 - 2013) Eylem Planı, Ankara,
2009. Erişim tarihi: 01 Mart 2012. Available
from: www.saglik.gov.tr/.../1.../turkiye-khh-astimkoah-onleme-ve-kontrol...
- 2. Bigby TD. Astım: Klinik Preteztasyon ve Tanı. In:
Akyüz Ç. (ed). Göğüs Hastalıklarında Klinik
Problemler El Kitabı. Altıncı Baskı. İstanbul: Medikal
Yayıncılık, 2008: 265-69.
- 3. Türk Toraks Derneği Astım Tanı ve Tedavi Rehberi
2010. Erişim tarihi: 09 Mart 2012. Available
from: www.toraks.org.tr
- 4. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri
Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar
Ve Kronik Durumlar Daire Başkanlığı. Astım ve
Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığının Tanı ve
Tedavisinde I. Basamak Hekimler İçin Hizmet İçi
Eğitim Modülü. Eğitimci Rehberi, Haziran 2010,
Ankara. Erişim tarihi: 09 Mart 2012. Available
from: www.saglik.gov.tr/HM/dosya/1-66816/h/
rehber.pdf
- 5. Türk Toraks Derneği. Dünya Astım Günü. Erişim
tarihi: 21 Mart 2013. Available from:
www.toraks.org.tr/.../2442012102213-TTDDunya-Astim-Gunu-Basin-
Bildirisi-2012.doc
- 6. Yorulmaz F, Çetin C. Halk Sağlığı açısından
allerji ve allerjik hastalıklar (Allergy and allergic
diseases regarding public health). T Klin Tıp Bilimleri
2001; 21: 216-22.
- 7. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık İstatistikleri Yıllığı
2010. Ankara, 2011. Erişim tarihi: 01 Mart
2012. Available from: www.tusak.saglik.gov.tr/
saglik_istatistikleri_yilligi_2010.pdf
- 8. Karakaya G. Atopi, allerji ve astım. In: Karakaya
G, Kalyoncu AF (eds). Astım ve Eşlik Eden Durumlar.
Ankara: Bilimsel Tıp Yayınevi, 2004 :
25–31.
- 9. Global Initiative for Asthma (GINA). Global
strategy for asthma management and
prevention. Erişim tarihi: 01 Eylül 2011.
Available from: http://www.ginasthma.org.
- 10. Bayındır Ü, Erkan F, Kalyoncu F, Mısırlıgil Z,
Türktaş H. Ulusal Astım Tanı ve Tedavi Rehberi.
Toraks Derneği Astım Çalışma Grubu. Toraks
Dergisi 2000;1(Ek 1):3-31.
- 11. Rabe KF, Adachi M, Lai CK, Soriano JB,
Vermeire PA, Weiss KB et al. Worldwide severity
and control of asthma in children and adults:
the global asthma insights and reality surveys. J
Allergy Clin Immunol 2004;114: 40–7.
- 12. Adams RJ, Fuhlbrigge A, Guilbert T, Lozano P,
Martinez F. Inadequate use of asthma
medication in the United States: results of the
asthma in America national population survey. J
Allergy Clin Immunol 2002;110: 58–64.
- 13. Barnes PJ, Johnson B, Klim JB. The costs of
asthma. Eur Respir J 1996; 9: 636–42.
- 14. Bavbek S, Mısırlıgil Z, Study Group* A breath for
health: an exploratory study in severe asthma
patients in Turkey. Allergy 2008; 63:1218-27.
- 15. Bozkurt N, Bozkurt Aİ, Taş E, Çatak B. Denizli il
merkezinde 15 yaş ve üzeri nüfusta astım
prevalansı. Toraks Dergisi 2006; 7 (1): 5-10.
- 16. Daloğlu G, Özkurt S, Evyapan FF, Kıter G, Zencir
M, Başer S. Denizli il merkezindeki 20–49 yaş
grubu erişkinlerde astım semptom prevalansı
ve etkileyen risk faktörleri. Toraks Dergisi 2006;
7(3): 151-5.
- 17. Özkan S, Durnaz Z, Demir T, Gemicioğlu B.
KOAH ve astım hastalarında fonksiyonel performans
ve yaşam kalitesinin incelenmesi. Solunum
2007; 9 (3): 158-66.
- 18. Vamos M, Kolbe J. Psychological factors in severe
chronic asthma. Australian and New
Zealand Journal of Psychiatry 1999; 33: 538-44.
- 19. Kocaman N. Tıbbi hastalığa psikososyal tepkiler.
İst Tıp Fak Derg 2008; 71: 52-8.
- 20. Güzelhan Y, Öztürk M, Çalışkan M. ve ark. Astımlı
Hastalarda Depresyon Sıklığı ve Şiddeti.
Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi Kongre Kitabı,
İstanbul 1999; 365-8.
- 21. Grendell RN. Psychologic aspects of physiologic
illness. In: Fortinash KM, Holoday-Worret PA
(eds). Psychiatric Mental Health Nursing. 2nd
ed. St. Louis: Mosby Year Book, 2000: 709-24.
- 22. Kelleci M, Doğan S. Fiziksel hastalıkla birlikte
depresyonu olan hastalara hemşirelerin yaklaşımlarının
incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi
2001; 2 (3): 161-8.
- 23. Aydın N, Gürel D, Vural A, Vargel S. Bronşial astım
hastalarında depresyon ve anksiyete varlığı.
T Klin Allerji-Astım 2002; 4: 119-24.
- 24. Kuran G, Gürses HN, Okumuş G, Yıldız A,
İşsever H. Astımlı hastalarda obezite. Solunum
2008; 10 (Suppl 2): 68-87.
- 25. Güzelhan Y, Çöpür M, Çalışkan M. ve ark. Astımlı
hastalarda kaygı düzeyleri. KonsültasyonLiyezon
Psikiyatrisi Kongre Kitabı, İstanbul
1999; 365-8.
- 26. Kaplan HI, Sadock BJ. Pocket Handbook of
Clinical Psychiatry. In: Abay E. (ed). İstanbul:
Nobel Tıp Kitapevi, 1999: 177-89.
- 27. Goodwin RD, Pine DS. Respiratory disease and
panic attacks among adults in the United
States. Chest 2002; 122: 645-50.
- 28. Alicia E, Meuret JT, Ehrenreich DB, Pincus TR.
Prevalence and correlates of asthma in children
with internalizing. Depression and Anxiety
2006; 23: 502-8.
- 29. Sandberg S, Patch JY, Ahola S, McCann DC,
McGuinness D, Hillary CR. The role of acute and
chronic stress in asthma attacks in children.
Lancet 2000; 356: 982-7.
- 30. Ünlü M, Aygündüz M, Acar A, Ünal Ş, Akkaya A,
İstanbullu O. Astımlı hastalarda psikolojik
semptomların değerlendirilmesi gerekli midir?
Solunum Hastalıkları 2000; 11 (2): 119-25.
- 31. Centanni S, Di Marco F, Castagna F, Boveri B,
Casanova F, Piazzini A. Psychological issues in
the treatment of asthmatic patients. Respir Med
2000; 94: 742–9.
- 32. Nejtek VA, Brown ES, Khan DA, Moore JJ, Van
Wagner J, Perantie DC. Prevalence of mood
disorders and relationship to asthma severity in
patients at an inner-city asthma clinic. Ann
Allergy Asthma Immunol 2001; 87: 129–33.
- 33. Ten Brinke A, Ouwerkerk ME, Bel EH,
Spinhoven P. Similar psychological
characteristics in mild and severe asthma. J
Psychosom Res 2001; 50:7–10.
- 34. Rimington LD, Davies DH, Lowe D, Pearson MG.
Relationship between anxiety, depression, and
morbidity in adult asthma patients. Thorax
2001; 56: 266–71.
- 35. Kelleci M. Fiziksel hastalıkla birlikte depresyonu
olan hastaların hemşirelik bakımı. İ.Ü.F.N. Hem.
Derg 2007; 15 (58): 54-60.
- 36. Bousquet J, Ansotegui IJ, van Ree R, Burney
PG, Zuberbier T, van Cauwenberge P. European
Union meets the challenge of the growing
importance of allergy and asthma in Europe.
Allergy 2004; 59: 1-4.
- 37. Accordini S, Bugiani M, Arossa W, Gerzeli S,
Marinoni A, Olivieri M, et al. Poor control
increases the economic cost of asthma. A multicentre
population-based study. Int Arch Allergy
Immunol 2006; 141: 189–98.
- 38. Dockrell M, Partridge MR, Valovirta E. The
limitations of severe asthma: the results of a
European survey. Allergy 2007; 62: 134–41.
- 39. Aydın Ö, Öner EF, Turan V, Yıldız B, Elmas TŞ,
Sönmez N, ve ark. Astımda direkt maliyeti etkileyen
faktörler 8 yılda değişti mi? Asthma
Allergy Immunol 2009; 7: 118-25.
- 40. Yılmaz A, Erkan F. Astımda maliyet-etkinlik analizleri.
Türk Toraks Dergisi 2002; 3 (1) : 70-4.
- 41. Beyhun NE, Çilingiroğlu N. Hastalık maliyeti ve
astım (Asthma and cost of illness), Tüberküloz
ve Toraks Dergisi 2004; 52 (4): 386-92.