Atiye KARAKUL, Duygu SÖNMEZ DÜZKAYA, Aybüke TANRIVERDİ

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÖZ YETERLİLİK DÜZEYİ İLE ACİL DURUMLARLA BAŞA ÇIKMA DURUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin özyeterlilik düzeyi ile acil durumlarla başaçıkma durumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitselbir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini, 427 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri Ekim 2022 tarihinde toplanmıştır. Verilerin toplanmasında Ortaokul Öz-Yeterlilik Ölçeği ve Ortaokul Öğrencilerinin Acil Durumlarla Başa Çıkma Ölçeği kullanılarak, katılımcılara üç basamaklı bir anket formu kullanılmıştır. Çalışmaya ortaokul öğrencilerinin yaş ortalaması 11.98±1.16 olup, öğrencilerin %51.8’i kızdır. Öğrencilerin, Ortaokul Öz-Yeterlilik Ölçek puan ortalaması 151.48±24.51; Ortaokul Öğrencilerinin Acil Durumlarla Başa Çıkma Ölçeği toplam puan ortalaması 68.14±15.01 dir. Ölçekler arasında pozitif yönde ve orta düzeyde ilişki olduğu belirlenmiştir. Yapılan bu çalışmanın sonucunda, öz yeterliliği yüksek olan öğrencilerin acil durumlarla başa çıkma durumlarının yüksek olduğu belirlenmiştir. Yaşadığı çevrede acil durum ile ilgili bilgilendirme yapılan, acil durumla baş etme eğitimi alan ve ebeveyninden güvenlik eğitimi alan ortaokul öğrencilerinin acil durumlarla baş etme durumları yüksektir. Bu nedenle çocuklara, acil durumlar hakkında periyodlarla tekrarlanan eğitimler verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Acil Durum, Öz Yeterlilik, Ortaokul Öğrencileri

PDF

___

Aktürk, Ü., & Aylaz, R. (2013). Bir İlköğretim Okulundaki Öğrencilerin Öz Yeterlik Düzeyleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 6(4), 177-183.
Azmi, E. S., How, V., & Rahman, H. A. (2021). Effect of Health Belief Model on Flood-Risk Educational Approach among Elementary School Children in Malaysia. Jàmbá: Journal of Disaster Risk Studies, 13(1), 1-6.
Bandura, A. (1989). A Social Cognitive Theory of Action. In: Recent Advances in Social Psychology: An international perspective, Forgas J.P, Innes M J (eds) Elsevier, North Holland, 127–138.
Barnes, L.P. (1991) Teaching Self–Care to Children. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 16(2), 101.
Benight, C.C., & Bandura, A. (2004). Social Cognitive Theory of Post Traumatic Recovery: The Role of Perceived Self-Efficacy. Behav. Res. Ther. 42 (10), 1129–1148.
Carruth, A.K., Pryor, S., Cormier, C., Bateman, A., Matzke, B., & Gilmore, K. ( 2010). Evaluation of a School‐Based Train‐The‐Trainer Intervention Program to Teach First Aid and Risk Reduction among High School Students. Journal of School Health, 80(9),453-60. Jonson, C.O., Pettersson, J., Rybing, J., Nilsson, H., & Prytz, E. (2017). Short Simulation Exercises to Improve Emergency Department Nurses' Self Efficacy for İnitial Disaster Management: Controlled before and after Study. Nurse Educ. Today 55, 20–25
Kılıç, N., & Şimşek, N. (2019). The Effects of Psychological first Aid Training on Disaster Preparedness Perception and Self-Efficacy. Nurse Education Today, 83, 104203.
Kim, S.J., Kang, S.R., Lee, S.H, & Kang, K.A.(2014).The Effect of Coping Knowledge on Emergency Preparedness in Elementary School Students. The Journal of School Nursing, 30(5), 349-57.
Kim, S.J., Lee, J.E, & Song, M.K. (2003). Effect of the Safety Education on Knowledge and Attitude about Injury Prevention among Elementary School Children. Child Health Nursing Research, 9(4), 349-58.
Lee, J.C., & Lemyre, L.A.. (2009). Social-Cognitive Perspective of Terrorism Risk Perception and Individual Response in Canada. Risk Anal. 29 (9), 1265–1280.
Lu, Y., Wei, L., Cao, B., & Li, J. (2021). Participatory Child-Centered Disaster Risk Reduction Education: an Innovative Chinese NGO program. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 30(3), 293-307.
Oğuz, A., & Kutlu Kalender, M. D. (2018). Ortaokul Öğrencilerinin Üst Bilişsel Farkındalıkları ile Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişki. Journal of Theory and Practice in Education, 14(2), 170-186.
O'Hara, K. A. (2007). First aid for seizures: the importance of education and appropriate response. Journal of child neurology, 22(5_suppl), 30-37.
Park, K. M., Jeon, K. M., Kim, M. Y., Lee, E. S., & Kwon, S. M. (2010). The Effects of a Safety Management Program on Safety Accident-Related Knowledge, Attitude and Behavior of Elementary School Students in Korea. Journal of Korean Academy of Community Health Nursing, 21(2), 220-228.
Seddighi, H.,Yousefzadeh, S., López, M. L., Sajjadi, H., Vameghi, M., Rafiey, H., & Khankeh, H. (2022). Disaster Risk Reduction in Iranian Primary and Secondary School Textbooks: a Content Analysis. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 16(4), 1503-1511.
Shah, A. A., Gong, Z., Ali, M., Sun, R., Naqvi, S. A. A., & Arif, M. (2020). Looking through the Lens of Schools: Children Perception, Knowledge, and Preparedness of Flood Disaster Risk Management in Pakistan. International Journal of Disaster Risk Reduction, 50, 101907.
Sümer, N., Karancı, A.N., Berument, S.K., & Güneş, H. (2005). Personal Resources, Coping Self Efficacy, and Quake Exposure as Predictors of Psychological Distress following the 1999 Earthquake in Turkey. J. Trauma. Stress,18 (4), 331–342
Şerifoğlu, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalık düzeyleri ile öz-yeterlik algı düzeyleri arasındaki ilişki (Bahçelievler İlçesi Örneği).Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
Tierney, K. J., Lindell, M. K., & Perry, R. W. (2002). Facing the Unexpected: Disaster Preparedness and Response in the United States. Disaster Prevention and Management: An International Journal.
Tipler, K., Tarrant, R., Johnston, D., & Tuffin, K.(2017). Are You Ready? Emergency Preparedness in New Zealand Schools. International Journal of Disaster Risk Reduction, 25, 324-33.
Wei, B., Su, G., & Li, Y. (2020) Evaluating the Cognition and Response of Middle/High School Students to Earthquake—a Case Study from the 2013 Mw6. 6 Lushanearthquake-Hitarea, China. International Journal of Disaster Risk Reduction, 51, 101825.
Winarni, E. W.,Purwandari, E. P., & Wachidi, W. (2021). The Effect of Android-Based Earthquake Game toward Bengkulu City Elementary School Student’s Knowledge about Earthquake Disaster Preparedness. In Journal of Physics: Conference Series, 1731, (1), 12090.
Yardımcı, F., & BaşbakkaL, Z. (2010). Ortaokul Öz-Yeterlilik Ölçeğinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11(4), 321-326.
Yavuz, Ö., & Mızrak, S. (2016). Acil Durumlarda Okul Çağındaki Çocukların Eğitimi: Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler Örneği. Göç Dergisi, 3(2), 175-199
Yıldırım, Ö. (2021). Ortaokul öğrencilerinin acil durumlarla başa çıkma ölçeğinin geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Hemşirelik Anabilim Dalı Doktora Programı Gaziantep.
Yu, J., Sim, T., Qi, W., & Zhu, Z. (2020). Communication with Local Officials, Self-Efficacy, and Individual Disaster Preparedness: A Case Study of Rural North Western China. Sustainability, 12(13), 5354.