Metin TUNAY, Kenan MELEMEZ

Zor arazi koşullarında çevreye duyarlı orman yolu inşaatı tekniğinin değerlendirilmesi

Bu çalışmada, dozer ve ekskavatör makine türleri ile dik eğimli arazide (% 35-50) örnek alanlar seçilerek incelemeler yapılmış, orman yollarının yapımı sırasında ormana verilen doğrudan çevresel zararlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda, orman yolu inşaatlarının neden olduğu orman alanlarındaki kayıplar, yol altında kalan ağaçlara verilen zararlar, ormanın görsel değeri açısından verilen zararlar ortaya konmaya çalışılmıştır.Ekskavatör ile yapılan çalışmada açılan orman alanının dozere göre %22.16 oranında daha az olduğu belirlenmiştir. Dozer ile çalışma yapılan alanda görsel bozukluk oluşturan şeridin daha büyük ve ekskavatörünkinin yaklaşık 1.5 katı genişlikte olduğu, yol güzergahı aşağısındaki ağaçlarda dozer ile çalışılan alandaki hasar oranının (% 38), ekskavatör ile çalışılan alandaki hasar oranından (% 19) büyük olduğu tespit edilmiştir.

The assessment of environmentally sesitive forest road construction technique in difficult terrain conditions

Forest road construction by dozers in mountainous terrain causes considerable damage to environment and forest standing alongside the road. This situation obliges to study on environmentally sound road construction. This study is carried out in sample sites which are selected in steep terrain conditions (35-50 % gradient) with dozer and excavator machine kinds and direct damages to forest during road construction are determined. Forest area losses, damages to downhill trees, negative visual impacts are brought out in this scope. Opening forest area at construction by excavator was estimated 22.16 % less than the construction by dozer. Area dedicated to forest road and disturbance of the landscape is determined higher when compared to road construction by excavator according to dozer. Material escaping during the construction or excess material wasted downhill causes damage to trees 38 % rate at construction by dozer and 19 % rate at which by excavator. The environmentally sound forest road construction by use of excavator must be considered as appropriate and reliable solution for mountainous terrain where areas of sensitive forest ecosystems are to be opened up. The potential damage and impact on the environment as well as on the landscape inherent in traditional construction technique by dozer should encourage the use of excavators in forest road construction even in less steep terrain. At first, forest roads must have well-planned alignment and proper design.

PDF

___

Acar, H.H., (1999). Orman İşletmeciliğinde Yol İnşaatı, Üretim ve Transport Çalışmalarının Doğal Çevre ve Korunması Açısından Değerlendirilmesi. I. International Symposium on Production of Natural Environment and Ehramı Karaçam, 497-507, Kütahya.
Acar, H. H. ve Şentürk, N., (1996). Dağlık Arazide Orman Yollarının Planlaması ve Yapımı ile Üretim Çalışmalarının Orman Ekosistemi Üzerine Olan Etkileri, İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi seri: B, İstanbul.
Bayoğlu, S., (1986). Ormancılıkta Mekanizasyon ve Gelişmesi, Ormancılıkta Mekanizasyon ve Verimliliği 1. Ulusal Sempozyumu, Milli Prodüktivite Merkezi Yayını, No: 339, Ankara.
Bayoğlu, S., (1989). Dağlık Arazide Ormana ve Çevreye Zarar Vermeyen Bir Yol İnşa Tekniği. Orman Mühendisliği Dergisi, 26,12,6-9.
Cha-DuSong, Kim-So Yeon, Ji-Byoung Yun, Lee-HaeJoo, Cha-DS, Kim-SYve Ji-BY Lee-HJ, (1996). Studies on landscape evaluation of forest road with a psycometrical method. Research Bulletin of the Expariment forests Kangwon National University. 16, 132-143. Korea Republic.
DPT, (2001). Ormancılık Özel İhtisas Komisyon Raporu. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2531, 547, Ankara.
Düzgün, B., Bozdağ T. ve Paşaahmetoğlu A.G., (1996). Kaya Şevlerinin Duyarlılık Analizlerine Bir Güvenlik Yaklaşımı, 3. Ulusal Kaya Mekaniği Sempozyumu bildiriler Kitabı, 169-180, Ankara.
Erdaş, O., Acar, H., Karaman, A. ve Gümüş, S. (1997). Road Construction in Mountains Regions and Its Environmental Impacts from a View Point of Sustainable Forestry, Proceedings of the XI World Forestry Cogress, Antalya, III, 214.
FAO, (1985). Logging and Transport in Steep Terrain, Forestry Paper 14. rev. 1, 333 p. Rome.
Görcelioğlu, E., (1996). Ağaçlandırma Alanlarında Su ve Toprak Koruma Amacıyla Kullanılan Teraslar ve Orman Yollarında Erozyon Kontrolü, İÜ. Orman Fakültesi Dergisi Seri:A, 46, 2, İstanbul.
Overend, M., (1977). How to Build Logging Roads with Excavator. Canadian Forest Industries. 97, 7, 38-39.
Seçkin, Ö.B., (1978). Demirköy Karamanbayırı Devlet Orman İşletmesi Çakmaktepe Bölgesi Yol Şebeke Planlama Tekniği Bakımından Araştırılması, OGM yayın no 622/122. Ankara.
Sekendiz, O.A. ve Özer, Z. (1983). Doğu Karadeniz Ormanlarımızda Yamaç Yollarının Kabuk Böceği (Scolytidae) Salgınları Üzerine Etkileri. KTÜ Orman Fakültesi Dergisi, 6, 1, 127-134.
Tochiki, S. ve Kaibori, M. (1990). Slope Failures along the Forest Road by the Storm Rainfall and Their Characteristics, Memoirs, Hiroshima University, Facility of Integrated Arts and Sciences IV, 1-18.
Winkler, N. (1998). Environmentally Sound Road Construction in Mountainous Terrain, FAO Harvesting Case-Study, 10,56s, Rome.