Fikret SUNER, Numan ELMAS

Dinek (Şarkikaraağaç-Isparta) ve çevresindeki barit cevherleşmeleri

İnceleme alanında temel kayaçlar Kambriyen-Ordovisiyen periyodunda oluşmuş metamorfik sedimanter birimleri içerir. Bu kayaçlar, doleritik seviyeler içeren Jura yaşlı sedimanter birimlerce uyumsuz olarak örtülür. Neojen birimleri Alt Paleozoik temeli ve Mesozoik kayaçları üzerine uyumsuz olarak gelir. Barit cevherleşmeleri sadece Alt Paleozoik kayaçları içinde bulunmaktadır. Barit cevherlerinin kimyasal özellikleri I., II.ve III. bölgelerde bazı farklar içerir. İzotopik veriler cevherleştirici sıvıların bazı farklar içermesinin yanında yaklaşık aynı karakterde olduğunu göstermektedir. Baritler hakim olarak sedimanter kökende oluşmuş ve stratiform-stratabound katmanlı, merceksi ve ikincil damar şekillidir.

Barite mineralizations in Dinek (Şarkikaraağaç-Isparta) and its surroundings

In the study area basement rocks were formed during Cambrian-Ordovician era. These rocks were effected by regional metamorphism. Çaltepe Formation is at the bottom of the basement rocks. This formation contains metamorphosed dolomit, recrystallize and noduler limestone units. Sultandede Formation was seen on the Çaltepe Formation. This formation contains phillite, schists, chalkschists and quartzites, which was exposed to low degree green schist metamorphism. Hacıalabaz Formation overlies Sultandede formation uncomformably. This formation which contains dolomit, dolerite and limestone units was formed on carbonate platform in Jurassic–Cretaseous era. In Neogene, Bağkonak Formation was formed in terrestrial river facies. It overlies Lower Paleozoic and Mesozoic formations unconformably. Barite ores are observed only in lower Paleozoic units. Mineral assemblage in the region IV is pyrite, malachite, azurite, limonite, hematite, manganite, sericite and chlorite. In addition to such minerals, some metal sulphide minerals such as galena with amount of silver, sphalerite, chalcopyrite, pyrite, tetrahedrite are more common in the regions I, II and III. Isotopic data shows that ore fluids have approximately the same character. Some sedimentary features in the region IV such as cross-bedding, ritmicity layering, alternation, geopetal fabrics, brecciation, orientation with schistosity etc. are more common than the other regions. Ba sources were generally related to the connate waters of Sultandede formation and sulphate sources of barites which were enriched with heavy sulphur isotope ratios by the effect of sea water.

PDF

___

Ayhan, A., (1986). Hüyük (Beyşehir) civarının Alt- Orta Kambriyen yaşlı birimlerinde bulunan barit zuhurlarının özellikleri, Selçuk Üniversitesi, Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 1, 1-17.
Ayhan, A., (2001). Stratiform Barite, Deposits between Şarkikaraağaç (Isparta) and Hüyük (Konya ) in Sultandağ Region, Turkey, Chemie. Der Erde 61(2001) 54-66, Urban&Fischer Verlag.
Cengiz, O. ve Kuşçu, M., (2002). Şarkikaraağaç (Isparta) ile Hüyük (Konya) arasındaki barit yataklarının jeokimyasal özellikleri ve kökeni, MTA Der. 123-124, 67-89, 2002.
Demirkol, C., (1977). Yalvaç Akşehir dolayının jeolojisi, Doçentlik Tezi, Selçuk Üniversitesi, 114 sf.
Frey, M., (1970). The step from diagenesis to Metamorphism Pelitic Rocks, during Alpine Orogenesis, Sedimentalogy, 15, 261-279.
Hanor, J.S., (2000). Barite-celestine geochemistry and environments of formation. In: Alpers, Sulfate Min.: Crystallography, Geochemistry, and Mineralogy and Geochemistry, Society of America and The Geochemical Society, Washington, D.C., 193–263.
Hoefs, J., (1997). Stable Isotope Geochemistry, Springer D-37077, Germany.
Kaplan, I.R., Emery,.K.O., Rittenberg, S.C., (1963). The distrubution and isotopic abundance of sulfur in recent marine sediments of southern California: Geochimica. Cosmochim. Acta, 27, 297-331.
Öncel, S., (1995). Şarkikaraağaç- Yalvaç (Isparta) arasının Jeolojisi ve Boksit Zuhurlarının Mieralojik, Petrografik, Jeokimyasal İncelemesi, Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 147.
Pirajno, F., (1992). Hydrothermal, Mineral Deposits, Springer-Verlag, Berlin, 709.
Puchelt, H., (1972). Barium, In: Handbook of Geochemistry, Wedepohl, KH(Ed), II-3, Springer, Berlin – Heidelberg Newyork 56-K,1-8.
Wedepohl, K.H., (1979). Handbook of geochemistry, 11/2.30, Springer-Verlag, Berlin.