HZ. Ömer'in mali düzenlemeleri: Şam bölgesindeki vergiler

Müslümanlar, Suriye’yi fethetmeden önce, bu bölgede Bizans vergi sistemi geçerliliğini devam ettiriyordu. Bu vergi sisteminde topraktan alınan vergi ile özellikle kırsal bölgelerde oturanlardan alınan baş vergisi büyük bir önem arz ediyordu. Köy halkı genellikle verginin ödenmesinden müşterek olarak sorumluydu. Köy meclisi veya kurulu da vergilerin paylaştırılmasını ve toplanmasını üstleniyordu. Müslümanlar başlangıçta vergi toplama konusunda bu idârî mekanizmadan faydalanmış olabilirler. Nitekim Nessana Papirüsleri’nden anlaşıldığı üzere köylerdeki vergi tahsilinin köy meclisleri veya kurulları vasıtasıyla devam ettiği görülmektedir. Fakat Hz. Ömer’in, Câbiye’de (m. 638) bölgeyi fetheden komutanlarla görüşmesinden sonra vergilerle ilgili yeni düzenlemeler gerçekleşmiştir.

Caliph Omar's financial arrangements: taxes in damascus

Before the Muslim conquest of Syria, there had been the validity of Byzantine tax system. In this system two taxes were very important: land tax which was collected because of land and capitation tax which was collected especially from residents living in rural areas. The peasants collectively were responsible for payment of the taxes. Village council or board undertook apportionment and collection of taxes. In the beginning, the Muslims benefited from this mechanism. Thus, as the Nessana papyries show us the taxes in the villages were being collected by the village councils or boards. However, new regulations about taxes took place after consulting of Caliph Omar with the commanders, conquerors of this region, in Câbiye (A.C. 638).

PDF

___

» BAYNES, Norman H.- MOSS, H. St. L. B. (ed.) Byzantium: An Introduction to East Roman Ci-
Ayrıca bkz. Ebû Yusuf, Kitâbu'l-harâc, s. 23; ibn Asâkir, Târîhu medîneti Dımaşk, 1,179.
56 Ebû Yusuf, Kitâbu'l-harâc, S. 23.
57 Dımaşk'lâ ilgili olarak "Ebû Ubeyde, şehir halkıyla bunun üzerine anlaştı. Diğer arazileri savaş yoluyla aldı." Bkz. İbn Asâkir, Târîhu medîneti Dımaşk, 1,178. Humus "Arazilerinin geri kalanını savaş yoluyla aldı." Bkz. Halife b. Hayyât, Târih s. 99. Kınnesrîn "Müslümanlar arazilerini ve köylerini ele geçirdi." Bkz. Belâzurî, Fütûh, s. 144. Ayrıca bkz. İbn Asâkir, Târîhu medîneti Dımaşk, I, 124. Ezriât "Ezriât'ın emiri müslümanların yanına geldi ve Busrâ ile yapılan antlaşmaya göre sulh yapılmasını istedi. Ayrıca elrBeseniyye topraklarının hepsinin haraç arazisi olmasını talep etti." Bkz. Belâzurî, Fütûh, s. 126.
58 Ebû Yusuf, Kitâbu'l-harâc, s. 23; Belâzurî, Fütûh, s. 175-186; İbn Asâkir, Târîhu medîneti Dımaşk,I, 589.
59 , İbn Asâkir, Tehzîbu târihi Dımaşkil-Kebîr, 1,181-182.
60 İbn Asâkir, Târîhu medîneti Dımaşk, 1,150,179; el-Evzâî, Târîhu fütûhi'ş-Şâm, s. 131.
61 Bkz. C. J. Karmer, Excavations at Nessana, Non-Literary Papyrii, III, Princeton: Princeton Univer-s'ıty Press 1958.
Makalenin aslında olmayıp tarafımızdan eklenmiştir, (çev.) vilization, Oxford: Clarendon Press 1948.
BELÂZURÎ, Ahmed b. Yahya (ö. 279/892), Fütûhu'l-büldân, Kahire: Şirketü tab'i'l-kütübi'l-Arabiyye 1901.
BELL, Harold Idris, Egypt, from Alexander the'Great to the Arab Conquest: A Study in the Diffusion and Decay of Hellenism, Oxford: Clarendon Press 1948.
DENNET, Daniel, el-Cizye ve'l-İslâm (Arapça'ya trc. Fevzi Fehîm Câdullah), Beyrut: Dâru mektebeti'l-hayât 1960.
EBÛ YUSUF, Yakûb b. İbrahim (ö. 182/798), Kitâbu'l-harâc, Kahire: el-Matba'atu's-selefiyye [ty.]
EZDÎ, Ebû İsmâil Muhammed b. Abdullah (ö. 231/846), Târîhu fütûhi'ş-Şâm (nşr. Abdül-munim Âmir), Kahire: Müessesetü sicili'l-Arab,1970.
FRANK, Tenney (ed.), An Economic Survey of Ancient Rome, l-VI, Baltimore: Johns Hopkins Press 1947.
HAMÎDULLAH, Muhammed, Mecmû'atu'l-vesâiki's-siyâsiyye fi'l-ahdi'n-nebevî ve'l-hilâfeti'r-râşide, Kahire: Lecnetü't-te'lîf ve't-terceme ve'n-neşr 1941.
HİLL, Donalt Routledge, The Termination of Histilities in the Early Arab Conquest A. D. 634-656, London: Luzac 1971,
İBN ASÂKİR, Ebu'l-Kâsım Ali b. Hasan (0. 571/1176 ), Târîhu medîneti Dımaşk (nşr. Selâhaddin Müneccid), I-X, Dımaşk: el-Mecme'u'l-ilmî el-Arabî 1951-1975.
İBN Â'SEM el-Kûfî, Ebû Muhammed Ahmed (ö. 314/926), Kitâbu'l-fütûh, l-VI, Vizâretü'l-maârifi'l-Hindiyye 1388.
İBN HAYYÂT, Halife (ö. 240/854), Târîhu Halife b. Hayyât (nşr. Ekrem Ziyâ el-Ömerî), l-ll, Necef: Matba'atu'l-âdâb 1967.
İBN SELLÂM, Ebû Ubeyd Kasım (ö. 224/838), el-Emvâl (nşr. Muhammed Hâmid el-Fakî) I-IV, Kahire 1353/1934.
JOHSON, A. Chester-WEST, Louis C., Byzantine Egypt: Economic Studies, Princetonf Princeton University Press 1949.
JONES, Arnold Hugh Marti, The Later Roman Empire, 284- 602: A Social Economic and Administrative Survey, l—lII, Oxford: B. Blacwell 1964.
KARMER [KRAEMER], C. J., Excavations at Nessana, Non-Literary Papyrii, III, Princeton: Princeton University Press 1958.
KUDÂME b. Cafer (ö. 337/948), el-Harâc ve sınâ'atu'l-kitâbe (Yazma) >
SAÎD b. Bıtrîk, et-Târîhu'l-mecmö' ale't-tahkîk ve't-tasdîk {nşr. Luvîs Şeyho), l-ll, Beyrut: Matbaatu'l-âbâi'l-yesûiyyîn 1905-1906.
SÜRYÂNÎ Mihâîl (ö. 595/1199), Süryânî Patrik Mihâîl Vekâyinâmesi, II. Kısım (Yazma).
TABERÎ, Ebû Cafer -Muhammed b. Cerîr (ö. 310/922), Târîhu'r-rusul ve'l-mülûk (nşr. Michael Jan de Goeje) l-lll, Leiden: Brill 1879-1901.
YA'KÛBÎ, Ahmed b. Ebi'l-Ya'kûb (ö. 284/897), Târîhu'l-Ya'kûbî, Necef: el-Mektebetü'l-murtazaviyye 1358/1939.