HEYELAN ISLAHINDA GEREKEN DAYANMA KUVVETİNİN LİMİT DENGE YÖNTEMİ İLE BELİRLENMESİ

Yüksek standartlı demiryolu güzergah çalışmaları, eğim ve kurp sınırlamaları yüzünden büyük titizlik gerektirir.Özellikle limit denge koşullarındaki eski heyelanlı (paleo heyelan) bölgelerde yapılan kazılar ile gerilim koşullarındadengesizlik oluşur ve bunun sonucunda heyelanlar meydana gelir. Ankara - İstanbul Hızlı Tren Projesinde yer alan(Bilecik İli Vezirhan İlçesi güneyi), yarma şevi imalatı sonrasında, arazide bulunan eski heyelanlar tetiklenmiş, raylardaondülasyon ile izlenebilen kütle hareketi meydana gelmiştir. Bu çalışmada, meydana gelen kütle hareketininsebebi ve durdurulması amacı ile oluşturulması gereken toplam dayanma kuvvetlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Bu amaçla, arazi çalışmaları ile jeolojik birimler ayırtlanmış, gerilme çatlakları ve inklinometre ölçüm verilerikullanılarak kayma modeli oluşturulmuştur. Oluşturulan modelde, limit denge koşulunda, geri analiz yöntemikullanılarak heyelan malzemesi için kütle parametreleri belirlenmiştir. Ardından stabilitenin sağlanması amacıile depremsiz ve depremli (0,2 g) durumda gerekli olan dayanma kuvveti, “Janbu” metodu ile limit denge analiziyapılarak hesaplanmıştır.Çalışmalar sonucunda, heyelan kütlesinin, 500 metre boyunda ve 280 metre genişliğinde bir alanı kapsadığı, derinliğinin10.20 ile 49.80 m arasında değiştiği ve günlük 1,5 ile 2 mm’ lik bir ivmeyle hareketini sürdürdüğü belirlenmiştir.Yapılan analizler ile heyelanın stabilitesinin sağlanabilmesi için depremsiz durumda 450 kN/m, 0,2 g depremivmeli durumunda ise 12500 kN/m kuvvet gerektiği tespit edilmiştir. Yapılan analizler ile uzun dönemde stabiliteninsağlanmasının ancak yük hafifletme, topuğa dolgu ve dayanma yapısı sistemlerinin birlikte değerlendirilmesi ilemümkün olduğu sonucuna varılmıştır.

___

  • Arıoğlu E., Tokgöz N. 2005. “Çözümlü Problemlerle Şev Stabilite Analizi, Evrim Yayınevi, İstanbul, 417 s., 2005.
  • Duncan J. M., VVright S. G., 2005. “Zemin Şevlerinin Duraylılığı.” Çeviren: Kamil Kayabalı, Gazi Kitabevi, Ankara, 299 s., 2005.
  • HOEK, E. ve BRAY, J., 1981, Rock Slope Engineering. IMM, Londra-İngiltere.