Sentetik Bilim Arayışı: Carl Heinrich Becker’in Almanya’da Üniversite Reformu ve Sosyolojinin Kurumsallaşması Üzerine Düşünceleri

Alman oryantalist Carl Heinrich Becker, 1916-1930 yılları arasında Prusya Eğitim Bakanlığı’nda bürokrat ve bakan olarak üstlendiği rollerle ilgili dönemin en önemli kültür politikacısı olarak karşımıza çıkar. Özellikle 1918 yılı ile birlikte, Almanya’nın Birinci Dünya Savaşı’ndan yenik ayrılması ve Alman İmparatorluğu’nun yerini Weimar Cumhuriyeti’ne bırakması ile oluşan kriz karşısında, kültür meselesine dönmenin önemine işaret eder. Becker aynı zamanda 1880’lerden itibaren Almanya’nın yaşadığı iktisadi, sosyal ve politik dönüşümün gerilimleri ile de hesaplaşır. Becker bu çerçevede, öncelikle başta “Yüksek Öğretim Reformu Üzerine Düşünceler” (1919) metninde olmak üzere Alman yüksek öğretiminde karşılaşılan sıkıntıları ele almış ve Alman kültür hayatının en öncelikli sorununun siyasi ve toplumsal sahada görülen tikelcilik ve bireyselcilik olduğu tespitinde bulunmuştur. Becker’e göre birey, halk ve devlet arasında vatandaşlık düzeyinde bir bütünlüğün sağlanamamış olması, Alman milletini kültür düzeyinde zayıf kılmaktadır. Becker, bu problemin aşılması için ise üniversitelerde söz konusu sıkıntıları mesele edecek ve bunlara cevap niteliğinde bir zihniyetin oluşmasını sağlayacak sentezci, yani toplumsal ilişkileri parçalar değil bütün halinde kavrayacak ders ve bilimlerin geliştirilmesi gerektiğine işaret eder. Sosyoloji, söz konusu sentetik bilim anlayışının kristalleştiği en önemli saha olarak göze çarpar. Bu makale, Becker’in genel olarak kültür meselesi ve üniversite reformu, özelde sosyolojinin kurumsallaşma ihtiyacı hakkındaki düşüncelerine odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Carl Heinrich Becker, Üniversite reformu, Almanya’da sosyoloji, Sosyolojinin kurumsallaşması, Sentetik bilim, Carl Heinrich Becker, University reform, Sociology in Germany, Institutionalization of sociology, Synthetic science

The Quest for Synthetic Science: Carl Heinrich Becker’s Reflections on University Reform and the Institutionalization of Sociology in Germany

German Orientalist Carl Heinrich Becker appeared as the most important cultural politician in the Prussian Ministry of Education in terms of his roles as civil servant and minister between 1916-1930. He noted the vital importance of returning to the question of culture, especially in the face of the crisis right after 1918 when Germany had been defeated in World War I and the German Empire had ceded its place to the Weimar Republic. Becker also processed the tensions of the economic, social, and political transformations Germany had experienced since the 1880s. In this context, Becker dealt primarily with the problems of German higher education, especially in his book Gedanken zur Hochschulreform [Reflections on Higher Education Reform] (1919), and stated the particularism and individualism in the political and social spheres to be the most important problems German cultural life faced. According to Becker, the lack of unity among the individual, the public, and the state at the level of civic understanding had weakened the German nation. In order to overcome this issue, university courses and sciences needed to be developed that would offer a mentality of synthesis, namely that they would grasp social, economic, and political issues as a whole, not in parts. In this framework, sociology stood out as the most important field in which the synthetic understanding of science had emerged. This article focuses on Becker’s approach to the issue of culture and university reform in general and the need to institutionalize sociology as a scientific discipline in particular.

Keywords:

Carl Heinrich Becker, University reform, Sociology in Germany, Institutionalization of sociology, Synthetic science,

PDF

___

Akyurt, M. A. (2017). Alman sosyolojisinde yöntem tartışmaları (1870-1914). (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
Avcı, R. (2021). Alman oryantalizmi: Kurgu ile gerçek arasında. Ketebe Yayınları. google scholar
Baş, M. F. (2015). Tarihçi iktisattan sosyolojiye: Gerhard Kessler (Doktora Tezi.) İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. google scholar
Baş, M. F. (2022). Kavramların işlevselliği: Carl Heinrich Becker ve Alman Toplum düşüncesinde kültür-medeniyet karşıtlığı. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 41 (2), 409-434. https://doi. org/10.26650/SJ.2021.41.2.0064 google scholar
Becker, C. H. (1997a). Das türkische Bildungsproblem (1916). In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Becker, C. H. (1997b). Die Problematik der deutschen Universitäten der Gegenwart (1921). I In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Becker, C. H. (1997c). Eine Forderung an die neue Erziehung (1919). In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Becker, C. H. (1997d). Einweihung der Universität Cöln (1919). I In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Becker, C. H. (1997e). Gedanken zur Hochschulreform (1919). In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Becker, C. H. (1997f). Kulturelle Selbstbehauptung (1918). I In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Becker, C. H. (1997g). Kulturpolitische Aufgaben des Reiches (1919). In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Becker, C. H. (1997h). Vom Wesen der deutschen Universität (1924). In G. Müller (Ed.), Internationale Wissenschaft und nationale Bildung: Ausgewählte Schriften. Böhlau Verlag. google scholar
Court, J. (2017). Carl Heinrich Beckers Hochschulreform und die Deutschen Kampfspiele 1922 / Carl Heinrich Becker’s university reform and the “Deutsche Kampfspiele” 1922. Sudhoffs Archiv, 101(1), 90-109. google scholar
Essner, C., & Winkelhane, G. (1988). Carl Heinrich Becker (1876-1933), Orientalist Und Kulturpolitiken Die Welt des Islams, 28(1-4), 154-177. https://doi.org/10.1163/157006088X00140 google scholar
Fischer, H.-D. (1967). The ‘deutsche allgemeine Zeitung’ (1861-1945): A portrait of a famous German newspaper. Gazette (Leiden, Netherlands), 13(1), 35-46. https://doi. org/10.1177/001654926701300103 google scholar
Jäckh, E. (1924). Zur Vorgeschichte der deutschen hochschule für politik. Zeitschrift für Politik, 13, 16-19. google scholar
Kant, I. (2021). Fakültelerin çatışması (M. Albayrak, Çev.). Fol. google scholar
Kettler, D., & Loader, C. (2001). Introduction. In K. Mannheim (Ed.), Sociology as political education. Transaction Publ. google scholar
Kleine, H. (1989). Soziologie und die Bildung des Volkes: Hans Freyers und Leopold von Wieses Position in der Soziologie und der freien Erwachsenenbildung während der Weimarer Republik. Leske + Budrich. google scholar
Kruse, V. (1990). Von der historischen Nationalökonomie zur historischen Soziologie: Ein Paradigmenwechsel in den deutschen Sozialwissenschaften um 1900. Zeitschrift Für Soziologie, 19(3), 149-165. https://doi.org/10.1515/zfsoz-1990-0301 google scholar
Langewiesche, D. (2010). Die 'Humboldtsche Universität' als nationaler Mythos. Zum Selbstbild der deutschen Universitäten in ihren Rektoratsreden im Kaiserreich und in der Weimarer Republik. Historische Zeitschrift, 290(1). https://doi.org/10.1524/hzhz.2010.0002 google scholar
Lepsius, M. R. (2011). Max Weber und die Gründung der Deutschen Gesellschaft für Soziologie. Soziologie, 40(1). google scholar
Lichtblau, K., & Taube, P. (2010). Franz Oppenheimer und der erste Lehrstuhl für Soziologie an der Goethe-Universität Frankfurt. İçinde F. Herrschaft & K. Lichtblau (Eds.), Soziologie in Frankfurt (pp. 55-70). VS Verlag. google scholar
Loader, C., & Kettler, D. (2018). Karl Mannheim’s sociology as political education. Taylor & Francis. google scholar
Mannheim, K. (2008). İdeoloji ve ütopya (M. Okyayuz, Çev.). De Ki. google scholar
Matthes, J. (1980). Einführung in das Studium der Soziologie. Westdeutscher Verlag. google scholar
Müller, G. (1991). Weltpolitische Bildung und akademische Reform: Carl Heinrich Beckers Wissenschafts- und Hochschulpolitik 1908-1930. Böhlau Verlag. google scholar
Nickel, E. (1920, December 20). Die Gründung der deutschen hochschule für politik. https:// berlingeschichte.de/bms/bmstxt00/0006nova.htm google scholar
Östling, J. (2018). Humboldt and the modern German university: An intellectual history. Lund University Press. google scholar
Reif, M. (2016). Professionelle und öffentliche Soziologie: Ein soziologiegeschichtlicher Beitrag zur Professionalisierung der Disziplin in Deutschland. Soziologie, 45(1), 7-23. google scholar
Ringer, F. K. (1990). The decline of the German mandarins: The German academic community, 1890-1933. Wesleyan University Press. google scholar
Simmel, G., Tönnies, F., Weber, M., Sombart, W., Troeltsch, E. & Kantorowicz, H. (2021). Sosyolojinin öncüleri: Alman Sosyoloji Cemiyeti’nin ilk kongresi. Dergâh Yayınları. google scholar
Stöltung, E. (2006). Die Soziologie in den hochschulpolitischen Konflikten der Weimar Republik. İçinde B. Franke & K. Hammerich (Ed.), Soziologie an deutschen Universitäten: Gestern, heute, morgen (1. Aufl). VS Verlag für Sozialwissenschaften. google scholar
Vom Brocke, B. (1991). Friedrich Althoff: A Great Figure in Higher Education Policy in Germany. Minerva, 29(3), 269-293. google scholar
Von Below, G. (1920). Soziologie als Lehrfach: Ein kritischer Beitrag zur Hoschschulreform. Duncker & Humblot. google scholar
Wagner, M., & Wittmaack, M. (2020). Die akademische Institutionalisierung der soziologischen Lehre in Köln. KZfSS Kölner Zeitschrift für Soziologie und Sozialpsychologie, 72(3), 383-402. https://doi.org/10.1007/s11577-020-00708-w google scholar
Weber, M. (2012). Sosyal bilimlerin metodolojisi. Küre Yayınları. google scholar