Gökhan BİLGİN, Gürkan ÖZTÜRK, Sait ŞİRİN, Gökhan BİLGİN

KANSER TANISI KONAN HASTALARDA KÖTÜ HABER VERME: HEKİME DÜŞEN GÖREV

Kanser, insan hayatını beklenmeyen şekilde kesintiye uğratan ölümcül bir hastalıktır. Günümüzde kardiak nedenli ölümlerden sonra en sık ölüm nedeni olarak bilinmektedir. Çoğu insanda kanser kelimesi ölüm ile bağdaştırılmaktadır. Zira yakın çevresinde kanserden dolayı sıkıntı çeken birisini görmeyen yok gibidir. Dolayısıyla böyle bir tanının insanlarda oluşturacağı psikososyal sorunlar kaçınılmazdır. Kanser tanısına normal yanıt; endişe, gerginlik kaybedilen sağlık için keder ve üzüntüden hastalığın önemini yadsıma, bu süreci savaş gibi algılama yada kaderci bir kabullenmeye kadar değişir. Ölümcül hastalık tanısının söylemi literatürde kötü haber verme olarak adlandırılmıştır. Kötü haberi vermek hekimler açısından da hastaya söylenmesi gerçekten zor bir görevdir. Hastanın ve ailesinin nasıl tepki vereceğini kestirememe ve bu tepkilerle nasıl baş edileceğinin bilinememesi hekim açısından sıkıntılı bir durumdur. Genellikle hekimin deneyimleri ve kişilik yapısı söylem tarzını belirlemektedir. Hastalar ile tanıyı, hastalıkla ilgili tedavi ve seyri hakkında yapılan konuşmaları gözden geçirdiğimizde, anlatım ve tavırlarımızın hastaların ihtiyaçlarını karşılayıp karşılamadığını değerlendirebiliriz. Bu da iletişim becerileri konusunda eğitim almanın önemini ortaya koymaktadır. Halbuki halen hekim - hasta iletişimi standart tıp eğitiminin bir parçası olamamıştır. Bu yazıda kötü haber vermenin ideal şartları irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kanser, kötü haber verme, hekim

PDF

___

Amiel GE, Ungar L, Alperin M, Baharier Z, Cohen R, Reis S. Ability of primary care physician”s to break bad news: a per- formance:a performance based assessment of an educational intervention. Patient Educ Couns 2006; 60:10-15.
Ateşci FÇ, Oğuzhanoğlu NK, Baltalarlı B, Karadağ F, Özdel O, Karagöz N. Kanser hastalarında psikiyatrik bozukluklar ve ilişkili etmenler. Türk Psikyatri Dergisi 2003; 14:145-152.
Ayan M.Tıbbi Müdahalelerden Doğan Hukuki Sorumluluk. Konya, Kazancı Hukuk Yayınları, 1991.
Back AL, Arnold RM, Tulsky JA, Baile WF, Fryer-Edwards KA. Teaching communication skills to medical oncology fel- lows. J Clin Oncol 2003; 2: 2433-2436.
Baile WF, Lenzi R, Parker PA, Buckman R, Cohen L. Onco- logists” attitudes toward and practices in giving bad news: an exploratory study. J Clin Oncol 2002; 20:2189-2196.
Brewin TB. Three ways of giving bad news. Lancet 1991; 337:1207-1209.
Cassileth BR, Zupkis RV, Sutton-Smith K, March V. Informa- tion and participation preferences among cancer patients. Ann Intern Med 1980; 92:832-936.
Derogatis LR, Morrow GR, Fetting J, Penman D, Piasetsky S, Schmale AM,Henrichs M, Carnicke CL Jr.The prevalence of psychiatric disorders among cancer patients. JAMA 1983; 249:751-757.
Devrimci H, Ünlüoğlu G. Kanser hastaları ve yakınlarında psikiyatrik bozukluklar. 3P dergisi 1998; 6:196-206.
Dias L, Chabner BA, Lynch TJ Jr, Penson RT. Breaking bad news: A patient”s perspective. Oncologist. 2003; 8:587-96.
Elbi H. Kanser ve Depresyon,Psikiyatri Dünyası 2001; 5; 5- 10.
Ersoy MA. Kanser hastalarında inkar, tedavi ekibiyle ilişki, bilgilendirme, kanser tanısının söylenmesi, alternatif tedavi yöntemlerine başvurma ve depresyon ilişkisinin incelemesi. 3P Dergisi 2000; 8:17-26.
Gautam S, Nijhawan M. Communicating with cancer patients. Br J Psychiatry 1987; 150:760-764.
Girgis A, Sanson-Fisher RW. Breaking bad news. 1: Current best advice for clinicians. Behav Med 1998; 24:53-59.
Goncalves F,Marques A, Rocha S, Leitao P, Mesquita T, Mo- utinho S. Breaking bad news: experiences and preferences of advanced cancer patients at a Portuguese Oncology centre. Palliat Med 2005; 19:526- 531.
Grassi L, Gritti P, Rigatelli M, Gala C. Psychosocial problems secondary to cancer: an Italian multicentre survey of consulta- tion-liaison psychiatry in oncology. Italian Consultation-Liai- son Group. Eur J Cancer 2000; 36:579-585.
Greenlee RT, Murray T, Bolden S, Wingo PA. Cancer statis- tics, 2000 CA Cancer J Clin. 2000; 50:7-33.
Hardman A, Maguire P, Crowther D. The recognition of psychiatric morbidity on a medical oncology ward.J Psycho- som Res. 1989; 33:235-239.
Hasta Hakları Yönetmeliği.Resmi Gazete, Tarih: 01.08.1998; Sayı:23420.
Loge JH, Kaasa S, Hytten K. Disclosing the cancer diagnosis: the patients” experiences. Eur J Cancer 1997; 33:878-882.
Mete HE, Önen Ö. Kanserli Hastalarda Depresyon, Duygu Durum Dizini, 2001; 4: 184-191.
Okyayuz ÜH. Ölümcül Hastalık Tanısı Almak : Bir yaşam kri- zi kötü haber verilmeli mi? Kriz Dergisi. 2003; 11; 29-35.
Özçakır A. Tıp Eğitiminde İletişim ve Klinik Beceriler Dersi verilmeli mi? İntern Öğrenci Görüşleri Tıp Bilimleri Dergisi 2002; 22:185-189.
Özkan S, Psikiyatrik ve psikososyal açıdan kanser. Konsültas- yon Liyezon Psikiyatrisi 1998-1999; 40-152.
Ptacek JT, Eberhardt TL. Breaking bad news. A review of the literature.JAMA. 1996; 276:496-502.
Ptacek JT, Ptacek JJ, Ellison NM. "I”m sorry to tell you ..." physicians” reports of breaking bad news. J Behav Med 2001; 24:205-217.
Rabow MW, McPhee SJ. Beyond breaking bad news: how to help patients who suffer. West J Med 1999; 17: 260-263
Şenol S, Bitlis V, Ünal E, Göçmen H, Tan D, Çetin A. Kanser teşhis tedavisi amacı ile bir cerrahi kliniğinde yatan hastalar- da psikiyatrik tanılar.Türk Psikiyatri Dergisi 1994; 5:103-108.
Vandekieft GK. Breaking Bad News, Amercan Family Physi- cian; 2001; 64: 12.
Voelter V, Mirimanoff RO, Stiefel F, Rousselle I, Leyvraz S. Breaking bad news. Rev Med Suisse 2005; 1:1352-1353.