KİŞİSEL SAĞLIK VERİLERİNİN İŞLENMESİNE VE COVID19 PANDEMİSİ SÜRECİNDE MOBİL UYGULAMALARLA PAYLAŞILMASINA HUKUKÎ BİR BAKIŞ

Kişisel sağlık verileri, küresel ölçekteki genel kabul itibariyle hassas – özel nitelikli kişisel veri olarak tasnifedilmekte ve bunların işlenmesi, genel nitelikli kişisel verilerin işlenmesinden farklı şart ve kurallara tâbitutulmaktadır. Hatta kişisel sağlık verileri, diğer özel nitelikli kişisel verilerden dahi farklı tutulmakta veonlardan da sıkı şekilde korunmaktadır. Gerçekten tıpkı din, ırk, cinsel hayat, adli sicil kayıtları gibihususlara ilişkin veriler gibi, sağlık verilerinin de temel haklar ve medenî hukuk boyutuyla kişilik hakkı ilebağlantısı, alelade kişisel verilere nazaran daha sıkı kabul edilmekte ve bunların özel kurallarla korunmasıgerektiği öngörülmektedir. Küresel ölçekte COVID-19 pandemisine hazırlıksız yakalanan hemen hementüm hükümetlerin, süreç içerisinde mücbir sebeplerle ve/ veya kamusal gerekçelerle sağlık verilerininişlenmesine ilişkin politikalarını esnettikleri görülmüştür. Bu çalışmada kişisel sağlık verilerinin pandemigibi mücbir sebeplerle ne şartlarla işlenebileceğine ve özellikle mobil uygulamalarla paylaşımına ilişkinmevcut hukukî düzenlemeler genel hatlarıyla tahlil edilmiştir.

A LEGAL OVERVIEW OF THE PERSONAL HEALTH DATA PROCESSING AND SHARING WITH MOBILE APPLICATIONS IN THE COVID-19 PANDEMIC PROCESS

Personal health data is classified on a global scale as generally sensitive - private personal data. The processing of sensitive personal data is subject to different terms and rules than the processing of general personal data. Even personal health data is kept different from other special personal data and is more tightly protected compared to them. As a matter of fact, just like the data related to religion, race, sexual life, criminal records, health data is considered to be very tightly linked to fundamental rights and personality rights and it is envisaged that these should be protected by special rules. It has been observed that almost all governments caught unprepared for the COVID-19 pandemic on a global scale have flexed their policies regarding the processing of health data for force majeure and/ or public reasons. In the study, the current legal regulations on the sharing of personal health data with force majeure such as pandemics and especially sharing with mobile applications were analyzed in general terms.

PDF

___

Abik, Yıldız: “Kişisel Sağlık Verilerinin Medeni Hukuk Bakımından Korunması”, II. Uluslararası Tıp Hukuku Kongresi Bildirileri Kitabı (Ed. Doğan, C. / Hakeri, H.), Ankara 2018, s. 536 - 620.
Ai, Tao / Yang, Zhenlu / Hou, Hongyan / Zhan, Chenao / Chen, Chong / Lv, Wenzhi / Tao, Qian, Sun, Ziyong / Xia, Liming: “Correlation of Chest CT and RT-PCR Testing in Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in China: A Report of 1014 Cases”, Radiology (RSNA Human Insight & Visionary Medicine) 26.02.2020, https://pubs.rsna.org/doi/pdf/10.1148/radiol.2020200642, (13.06.2020; WEB; RSNA Radiology).
Akgül, Aydın: Danıştay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Kişisel Verilerin Korunması, İstanbul 2014.
Akkurt, Sinan Sami: Sosyal Medyada Gerçekleşen İhlâller Karşısında Kişilik Hakkının Korunması, Ankara 2019.
Aksoy, Hüseyin Can: “The Right to Personality and It’s Different Manifestations as the Core of Personal Data”, Ankara Law Review, Vol. 5, Issue 2, 2008, pp. 235-249 (Personal Data).
Aksoy, Hüseyin Can: Medenî Hukuk ve Özellikle Kişilik Hakkı Yönünden Kişisel Verilerin Korunması, Ankara 2010 (Kişisel Veri).
Altındağ, Halil: “Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesine İlişkin 6698 Sayılı Kanun’daki Hükümlerin Avrupa Birliği Mevzuatı İle Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi”, II. Uluslararası Tıp Hukuku Kongresi Bildirileri Kitabı (Ed. Doğan, C. / Hakeri, H.), Ankara 2018, s. 621-624.
Anı, Nevzat Ali: Kişisel Verilerin İşlenmesi ve Açık Rıza (Danışman Savaş, Abdurrahman), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2018 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp. (12.06.2020)
Atasoy, Kemal: “Kişilik Hakkı Kapsamında Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunması ve Veri Sahibinin Rızası”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 22, S. 3, s. 269-301.
Ayözger – Öngün, A. Çiğdem: Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin Özel Düzenlemeler Dahil Kişisel Verilerin Korunması Hukuku, İstanbul 2019.
Bartow, Ann: “Our Date, Ourselves: Privacy, Propertization and Gender”, USFL Review, Vol. 34, 1999, pp. 633-704.
Başbuğ, Aydın, "Hekimin Yükümlülükleri ve Hukuki Sorumluluğu", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefke Avrupa Üniversitesi II. Sağlık Hukuku Sempozyumu, 17-18 Mayıs 2010 (Ed. Sarp, Nilgün), Ankara 2011, s. 127-148.
Bayındır, Hamza, Özel Sağlık Kurumları Kapsamında Kişisel Sağlık Verilerinin İşlenmesi ve Korunması, (Danışman Savaş, Abdurrahman), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2019 (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp. (24.06.2020).
Braun, Cihan Avcı: “Kişisel Verilerin İşlenmesinde Rıza”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 1, 2018, s. 13-34.
Büyükay, Yusuf, "Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü", Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, S. 1-2, ss. 383-396.
Cate, Fred H.: Privacy in the Information Age, Washington 1997.
Çelik, Yeşim: “Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, C. 8, S. 32, 2017, s. 391-410.
Dammann, Ulrich / Simitis, Sipiritos: EG – Datenschutzrichtlinie, Baden – Baden 1997.
Dülger, M. Volkan: “Sağlık Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması ve Hasta Mahremiyeti”, İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 2, 2014, ss. 43-80.
Erem, Faruk: “Ceza Hukukunda Meslek Sırrı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 1, 1943, s.35-72.
Gürbüz, Meral: “Özel Hayatın Gizliliği Bağlamında Kişisel Sağlık Verilerinin Korunması”, Legal Hukuk Dergisi, C. 13, S. 149, 2015, s. 69-90.
Harrington, Amanda / Cox, Brian / Snowdon, Jennifer / Bakst, Jonathan / Ley, Erin / Grajales, Patricia / Maggiore, Jack / Kahn, Stephen: “Comparison of Abbott ID Now and Abbott m2000 methods for the detection of SARS-CoV-2 from nasopharyngeal and nasal swabs from symptomatic patients”, Journal of Clinical Microbiology, https://jcm.asm.org/content/jcm/early/2020/04/23/JCM.00798- 20.full.pdf , (23.04.2020, WEB; Journal of Clinic Microbiology).
Hatemi, Hüseyin: Kişiler Hukuku, İstanbul 2018.
Huang, Shihai / Tang, Ning / Mak, Wai – Bing / Erickson, Brian / Salituro, John / Li, Yuhong / Krumpe, Evelyn / Schneider, George / Yu, Hong / Robinson, John / Abravaya, Klara: “Principles and analytical performance of Abbott RealTime High Risk HPV test”, Journal of Clinical Virology, Vol. 45, Issue 1, 2009, pp. 13-17.
İmre, Zahit: “Kişilik Hakkının Korunmasına İlişkin Genel Esaslar, Özellikle İsim Hakkı ve İsim Hakkının Korunması”, Seçkin Armağanı, Ankara 1974, s. 797-845.
İzgi, M. Cumhur: “Mahremiyet Kavramı Bağlamında Kişisel Sağlık Verileri”, Türkiye Biyoetik Dergisi, C. 1, S. 1, 2014, s. 25-37.
Janger, Edward J.: “Privacy Property, Information Costs and the Anti – Commons. Hastings Law Journal”, Vol. 54, Issue 4, 2003, pp. 899-929.
Kang, Jerry: “Information Privacy in Cyberspace Transactions”, Stanford Law Review, Vol. 50, No. 4, 1998, pp. 1193-1294.
Kara – Kılıçarslan, Seda: Kişilik Hakkına Saldırıda Üstün Nitelikte Özel ve Kamusal Yarar, İstanbul 2015.
Karasu, Sinem, Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü, İstanbul 2009; Sarp, Nilgün, "Hekimlerin Sır Saklama Yükümlülüğü", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefke Avrupa Üniversitesi II. Sağlık Hukuku Sempozyumu, 17-18 Mayıs 2010 (Ed. Sarp, Nilgün), Ankara 2011, s. 7-17.
Korff, Douwe: Comparative Summary of National Laws, EC Study on Implementation of Data Protection Directive (Study Contract ETD/2001/B5- 3001/A/49), Cambridge 2002.
Koyuncuoğlu, Tennur: “Tarihsel Yaklaşımla Hak ve Özgürlük İlişkisinin Saptanması”, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 12, S. 15, 2011. ss. 27-53.
Küzeci, Elif: Kişisel Verilerin Korunması, Ankara 2010. Lessig, Lawrence: “Privacy as Property, Social Research”, Vol. 69, Issue 1, 2002, pp. 247-269.
Litman, Jessica: “Information Privacy / Information Property”, Stanford Law Review, Vol. 52, No. 5, 2000, pp. 1283-1314.
Novick, Lloyd F. / Morrow, Cynthia B. / Mays, Glen P.: Public Health Administration: Principles For Population-Based Management, 2nd Edition, Massachusetts 2005.
Olca, Emre / Can, Özgü: “Ulusal ve Uluslararası Yönetmeliklerde Kişisel Sağlık Verisi Mahremiyetinin Korunması”, Conference: International Conference on Information Security and Cryptology (Conference Paper), USA. November 2014.
Özdemir, Hayrunnisa, "Hadım Etme ve Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü", Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 14, S. 1, 2010, ss. 125-164.
Özdemir, Hayrunnisa: Elektronik haberleşme Alanında Kişisel Verilerin Özel Hukuk Hükümlerine Göre Korunması, Ankara 2009.
Prins, Corien: “When Personal Data, Behavior and Virtual Identities Become a Commodity: Would a Property Rights Approach Matter?”, Script – ed, Vol. 3, Issue 4, 2006, pp. 270-303 (Corien).
Prins, J. E. J.: “The Propertization of Personal Data and Identities. Electronic Journal of Comparative Law”, Vol. 8, Issue 3, 2004, pp. 1-7 (J. E. J.).
Purtova, Nadezhda: “Private Law Solutions in European Data Protection: Relationship to Privacy, and Waiver of Data Protection Rights”, Netherlands Quarterly of Human Rights Journal, Vol. 28, No. 2, 2010, pp. 179-198.
Rempell, Scott: “Privacy, Personal Data and Subject Access Rights in the European Data Directive and Implementing UK Statute: Durant v. Financial Services Authority as a Paradigm of Data Protection Nuances and Emerging Dilemmas”, Florida Journal of International Law, Vol. 18, Issue 2, 2006, pp. 807-842.
Samuelson, Pamela: “Privacy as Intellectual Property?”, Stanford Law Review, Vol. 52, No. 5, 2000, pp. 1125-1174.
Sert, Gürkan, Tıp etiği ve Mahremiyet Hakkı, İstanbul, 2008.
Sert, Gürkan, Tıp etiği ve Mahremiyet Hakkı, İstanbul, 2008; Hakeri, Hakan, "Hekimin Yükümlülükleri", Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Lefke Avrupa Üniversitesi II. Sağlık Hukuku Sempozyumu, 17-18 Mayıs 2010 (Ed. Sarp, Nilgün), Ankara 2011, s. 19-95.
Sheridan, Cormac: Fast, portable tests come online to curb coronavirus pandemic, https://www.briancolemd.com/wp-content/themes/ypo-theme/pdf/fast-portable-testscome-online-to-curb-coronavirus-pandemic.pdf, National Biotechnology, 23.03.2020, (13.06.2020, WEB; National Biotechnology).
Sholtz, Paul: “Transaction Costs and the Social Cost of Online Privacy”, First Monday, Vol. 6, Issue 5, 2001, pp. 1-17.
Taştan, Furkan Güven: Türk Sözleşme Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması, İstanbul 2017.
Türkmen, Sevgi: Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Açık Rızanın Aranmadığı Haller, İstanbul 2019.
Yücedağ, Nafiye: “Medeni Hukuk Açısından Kişisel Verilerin Korunması Kanunu'nun Uygulama Alanı ve Genel Hukuka Uygunluk Sebepleri”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 75, S. 2, 2017, ss. 765-790.
Zeytin, Zafer, "Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü", Turkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History, Vol. 14, Issue 2, 2006, pp. 77-82.
Zittrain, Jonathan: “What the Publisher Can Teach the Patient: Intellectual Property and Privacy in an Era of Trusted Privication”, Stanford Law Review, Vol. 52, No. 5, 2000, pp. 1201-1250.