Hasta Memnuniyeti Kısa Değerlendirme Formu’nun (HMKDF) Türkçe Uyarlama Çalışması

Amaç: Araştırmada hasta memnuniyetinin ilişkisel boyutunu teorik bir çerçevede, kısa ve pratik bir şekilde değerlendirmeyi amaçlayan Hasta Memnuniyeti Kısa Değerlendirme Formu’nun (HMKDF) Türkçe uyarlama çalışmasının gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. Hasta memnuniyeti çoğunlukla tanıya, sağlık merkezine veya çalışmanın amacına özel anket araçlarıyla değerlendirilir. Bu ölçüm stili, hasta memnuniyeti literatüründeki çalışmaların derinleşebilmesine önemli bir engeldir. Bu kapsamda, mevcut çalışmada hasta memnuniyetini ilişkisel perspektiften değerlendiren ve psikometrik açıdan iyi düzeyde bir ölçek olan HMKDF’nin Türkçe literatüre kazandırılması amaçlanır. Yöntem: Çalışmaya farklı kronik fiziksel hastalıklara sahip 234 kişi katılmıştır. Katılımcıların büyük çoğunluğu kadın (%76), evli (%68) ve lise mezunudur (%33). Katılımcılara Sosyodemografik ve Klinik Bilgiler Formu, İlaç Uyumunu Bildirim Ölçeği, Kısa Semptom Envanteri-Depresyon ve Hasta Memnuniyeti Kısa Değerlendirme Formu uygulanmıştır. Bulgular: Analizler sonucunda HMKDF’nin orijinal formdaki gibi tek faktörlü bir yapı gösterdiği (KMO=0.89; Ki Kare= 729.45; Barlett p=0.000) ve bu yapının uyum değerleri açısından da desteklendiği bulunmuştur (χ2/df = 1.40, RMSEA= .042, GFI = .98, AGFI = .95, CFI = .99, NFI = .98, sRMR = 0.029). Ölçeğin çalışmadaki güvenirliği oldukça iyi (Cronbach α= .87) bulunmuştur. Ayırtedici geçerlilik kapsamında, HMKDF’nin ilaç uyumu ve depresyon düzeyi ile de anlamlı ilişki gösterdiği ve özel hastanelerde tedavi alan katılımcıların diğer sağlık kurumlarına kıyasla daha yüksek tedavi memnuniyeti bildirdikleri tespit edilmiştir. Özgünlük: Bu çalışma ile hasta memnuniyetini ilişkisel perspektifte değerlendiren HMKDF, hasta memnuniyetini araştıran Türk araştırmacıların kullanımına sunulmuştur. Çalışmanın bulgularına göre HMKDF, kronik fiziksel hastalığı olan bireyler ile yürütülen çalışmalarda kullanılabilecek güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracıdır. Ancak, ölçeğin farklı klinik gruplar ve araştırma desenlerinde test edilmesinin gerekli olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hasta Memnuniyeti, Hasta Memnuniyeti Kısa Değerlendirme Formu, Ölçek Uyarlaması, Kronik Fiziksel Hastalığı Olan Kişiler

The Turkish Adaptation Study of the Short Assessment of Patient Satisfaction Form (SAPS)

Purpose: This study aimed to carry out the Turkish adaptation of the Short Assessment of Patient Satisfaction (SAPS) with the goal of assessing the relational dimension of patient satisfaction in a theoretical framework, shortly and practically. Patient satisfaction is often evaluated in the specific questionnaires regarding patients’ diagnosis, healthcare services, and the purpose of the study. However, this measurement style gets some obstacles to deepening studies in the patient satisfaction literature. In this context, the study seeks to gain the SAPS, a psychometrically good scale that evaluates patient satisfaction from a relational perspective to the Turkish literature. Method: 234 patients with different chronic physical diseases participated in the study. The majority of the participants were women (76%), married (68%), and had high school graduates (33%). Sociodemographic and Clinical Information Form, Medication Adherence Report Scale, Brief Symptom Inventory-Depression, and Short Assessment of Patient Satisfaction form were administered. Findings: According to the results, SAPS showed a single-factor structure (KMO = 0.89; Chi-Square = 729.45; Bartlett p = 0.000) that was further supported in terms of fit indexes (χ2 / df = 1.40, RMSEA = .042. GFI = .98, AGFI = .95, CFI = .99, NFI = .98, sRMR = 0.029). The reliability of the SAPS was to be quite good (Cronbach α= .87) in the current study. For discriminant validity, SAPS also showed a significant relationship between medication adherence and depression level; participants treated in private hospitals reported higher treatment satisfaction than in other health institutions. Originality: SAPS assessing patient satisfaction with a relational perspective has been brought in the Turkish literature within this study. According to the results, it has been seen that SAPS is a reliable and valid measurement tool, and can be used in studies conducted with patients with chronic physical diseases. However, testing the scale in different clinical groups and research designs will be required.

Keywords:

Patient Satisfaction, Short Assessment of Patient Satisfaction, Scale Adaptation, Patients with Chronic Physical Disease,

PDF

___

Abswoude, A. A., Vermunt, J., Hemker, B. ve Ark, L. A. (2004). Mokken Scale Analysis Using Hierarchical Clustering Procedures. Applied Psychological Measurement, 28, 332 - 354.
Bassett, J., Adelman, A., Gabbay, R. ve Aňel-Tiangco, R. M. (2012). Relationship between depression and treatment satisfaction among patients with type 2 diabetes. Journal of diabetes & metabolism, 3(7), 1000210.
Baummer-Carr, A. ve Nicolau, D. P. (2017). The challenges of patient satisfaction: influencing factors and the patient–provider relationship in the United States. Expert Review of Anti-Infective Therapy, 15(10), 955-962.
Crow, H., Gage, H., Hampson, S., Hart, J., Kimber, A., Storey, L. ve Thomas, H. (2002). Measurement of satisfaction with health care: Implications for practice from a systematic review of the literature. Health technology assessment, 6, 1–244.
Derogatis, L. R. (1977). SCL-90-R administration, scoring and procedures manual. Clinical psychometric research. Derin, N. ve Demirel, E. T. (2013). Sağlık hizmetlerinde kalitenin göstergesi olan hasta memnuniyetine yönelik ölçek geliştirme çalışması. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(2), 1111-1130.
Donabedian, A. (1988). The quality of care: how can it be assessed?. Jama, 260(12), 1743-1748.
Esselman, P. C., White, B. F., Chimes, G. P. ve Kennedy, D. J.. (2013). Patient Satisfaction Surveys: Tools to Enhance Patient Care or Flawed Outcome Measures? PM&R, 5(12), 1069-1076. http://doi.org/10.1016/j.pmrj.2013.10.012
Fitzpatrick, R. (2007). Patient satisfaction. In S. Ayers, A. Baum, C. McManus, S. Newman, K. Wallston, J. Weinman, et al. (Eds.), Cambridge Handbook of Psychology, Health and Medicine (pp. 477-482). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/CBO9780511543579.104
Hawthorne, G. (2006). Measuring social isolation in older adults: development and initial validation of the friendship scale. Social indicators research, 77(3), 521-548.
Hawthorne, K. L., Wainright, J. S. ve Savinell, R. F. (2014). Studies of iron-ligand complexes for an all-iron flow battery application. Journal of The Electrochemical Society, 161(10), A1662.
Hudak, P. L., McKeever, P. ve Wright, J. G. (2003). The metaphor of patients as customers: Implications for measuring satisfaction. Journal of Clinical Epidemiology, 56(2), 103-108.
Jerant, A., Fiscella, K., Fenton, J. J., Magnan, E. M., Agnoli, A. ve Franks, P. (2019). Patient Satisfaction with Clinicians and Short-Term Mortality in a US National Sample: the Roles of Morbidity and Gender. Journal of general internal medicine, 34(8), 1459-1466.
Kabaroğlu, K., Eroğlu, S. E., Onur, Ö. E., Denizbaşı, A. ve Akoğlu, H. (2013). Acil serviste hasta memnuniyetini etkileyen faktörlerin araştırılması. Marmara medical journal, 26(2), 82-89.
Kılıç, T. ve Topuz, R. Hastalarla İletişimin, Hasta Memnuniyetine Etkisi: Özel, Devlet ve Üniversite Hastanesi Karşılaştırılması. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 9(1), 78-97.
Lempp, H., Galloway, J. ve Hughes, L.D. (2015). How to manage patients’ expectations in rheumatoid arthritis treatment. International Journal of Clinical Rheumatology, 10, 301-303.
Moore, A. D., Hamilton, J. B., Krusel, J. L., Moore, L. G. ve Pierre-Louis, B. J. (2016). Patients Provide Recommendations for Improving Patient Satisfaction. Military Medicine, 181(4), 356–363. https://doi.org/10.7205/MILMED-D-15-00258
Press, I. (2006). Patient satisfaction: understanding and managing the experience of care. Chicago: Health Administration Press.
Rossom, R. C., Shortreed, S., Coleman, K. J., Beck, A., Waitzfelder, B. E., Stewart, C., ... ve Simon, G. E. (2016). Antidepressant adherence across diverse populations and healthcare settings. Depression and anxiety, 33(8), 765-774.
Sabate, E. (2003). World Health Organization. Adherence to long-term therapies: Evidence for action. Retrieved March 29, 2007 from http://www.emro. who.int/ncd/Publications/adherence_report.pdf.
Sitzia, J. ve Wood, N. (1997). Patient satisfaction: a review of issues and concepts. Social Science & Medicine, 45(12), 1829-1843.
Şahin, N. H. ve Durak, A. (1994). Kısa semptom envanteri: Türk gençleri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 9(31), 44-56.
Temeloğlu Şen, E. (2019). Romatoid Artrit ve Ankilozan Spondilit Tanısı Almış Bireylerde Hastalık Algısı, İlaca Uyum Davranışı ve Sağlık Sonuçları Arasındaki İlişkiler: Öz Düzenleyici Model Açısından Bir İnceleme. (doktora tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
van Campen, C., Sixma, H., Friele, R. D., Kerssens, J. J. ve Peters, L. (1995). Quality of care and patient satisfaction: a review of measuring instruments. Medical Care Research and Review, 52(1), 109-133.
Verbeek, J. (2004). Patient satisfaction: is it a measure for the outcome of care or the process of care?. Journal of clinical epidemiology, 57(2), 217. World Health Organization. (1992). The ICD-10 classification of mental and behavioural disorders: clinical descriptions and diagnostic guidelines. Weekly Epidemiological Record Relevé épidémiologique hebdomadaire, 67(30), 227-227.
Yılmaz, M. (2001). Patient satisfaction: A criteria of health care quality. Journal of Cumhuriyet University School of Nursing, 5(2), 69-74.
Zai̇m, H., Tarım, M. (2011). Hasta Memnuniyeti: Kamu Hastaneleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (59), 1-24. https://dergipark.org.tr/en/pub/iusskd/issue/888/10107