İSTANBUL METROBÜS TOPLU TAŞIMA SİSTEMİNDE KULLANILAN OTOBÜS TİPİNİN İSTASYONLARDA BEKLEME SÜRELERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Lastik tekerlekli toplu taşıma sisteminde çığır açan BRT sistemi, raylı sistemlere göre proje ve uygulamada daha esnek ve daha ekonomik seçenekler sunmaktadır. Bu nedenle ulaşım otoritelerinin sisteme olan rağbetinin her geçen gün artmasına, diğer yandan yolculuk sürelerinin daha kısa, sefer sıklığının daha fazla olması da yolcuların ilgisine yol açmaktadır. Bu kadar yoğun talep gören sistemde, araç kuyruklarının oluşmasına ve yolcu kapasitesinin düşmesine sebep olan bekleme süreleri, farklı uzunluklardaki araçlar için incelenmiştir. Sefaköy ve Yenibosna arasında araçların yüksek hızlara ulaşması sonucu, Yenibosna istasyonunda 6,28 saniye araçların kuyrukta bekledikleri tespit edilmiştir. Farklı uzunluklardaki araçlar için yapılan test sonucuna göre istasyonlarda yolcu sirkülasyonunun daha hızlı olması için 18 m uzunluğundaki araçların yerine 20 m ve üzerinde yüksek yolcu kapasiteli araçların kullanılması gerektiği saptanmıştır. Metrobüs sisteminde araçların istasyonlarda bekleme sürelerinin azaltılması ile planlanan sefer aralıklarına uyum sağlanması, istasyonlarda araç kuyruklarının ve sonraki istasyonlarda yolcu birikmelerin önlenmesi, sistemin itibarının ve yolcu memnuniyetinin artması beklenilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Bekleme süresi, istasyon, Metrobüs, otobüs kapısı, toplu taşıma

INVESTIGATION OF THE EFFECT OF BUS TYPE USED IN ISTANBUL BRT PUBLIC TRANSPORTATION SYSTEM ON DWELL TIMES AT STATIONS

BRT system, offers more flexible and more economical options in project and application compared to rail systems. For this reason, the demand of transportation authorities for the system is increasing day by day, and on the other hand, the shorter travel times and the higher frequency of travel cause the interest of passengers. In such a high demanding system, dwell times for buses of different lengths, causing bus queues and reducing passenger capacity, were examined According to the test result, it has been determined that buses with a high passenger capacity of 20 m and above should be used instead of buses with a length of 18 m in order to ensure faster passenger circulation. With the reduction of dwell times, it is expected to adapt to the planned headway frequencies, prevent vehicle queues and passenger accumulation at subsequent stations, and increase the reputation of BRT system and passenger satisfaction.

Keywords:

BRT, bus door, dwell time, public transport, station,

PDF

___

Akı, M. (2012). Kentsel toplu taşıma kapsamında metrobüs sisteminin yaya erişebilirliğinin değerlendirilmesi:İstanbul örneği [Yüksek Lisans]. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Baştürk, G. (2014). Kent içi raylı toplu taşıma sistemleri incelemesi ve dünya örnekleri ile karşılaştırılması [Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanlığı Tezi]. Ulaştırma, Denizcilik Ve Haberleşme Bakanlığı. Ankara.
BRT Data. (2021). Global BRT Data. brtdata.org adresinden 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
Candemir, I. & Tanyel, S. (2005, Mayıs, 23-25). Hızlı raylı sistemlerin yolcu taşıma kapasite hesaplamaları ve Türkiye’deki benzer sistemlerin birbirleriyle karşılaştırılması. 6.Ulaştırma Kongresi. İstanbul.
Cirit, F. (2014). Sürdürülebilir kentiçi ulaşım politikaları ve toplu taşıma sistemlerinin karşılaştırılması[Uzmanlık Tezi]. Kalkınma Bakanlığı. Ankara.
Deli, A. (2015). İstanbul metrobüs sisteminin analizi ve kapasite artırım önerisi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Deng, T. & Nelson, J. D. (2011). Recent developments in bus rapid transit: A review of the literature. Transport Reviews, 31(1), 69–96. https://doi.org/10.1080/01441647.2010.492455
DPT. (2001). Ulaştırma özel ihtisas komisyonu raporu, kent içi ulaşım alt komisyonu raporu. DPT Yayınları. Ankara.
El-Geneidy, A.M. & Vijayakumar, N. (2011). The effects of articulated buses on dwell and running times. Journal of Public Transportation, 14(3), 63–86. https://doi.org/10.5038/2375-0901.14.3.4
Güven, G. (2008). Metrobüs sistemlerinin planlama, tasarım ve işletim özellikleri [Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
İETT. (2012). İETT 2012 yılı faaliyet raporu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. İstanbul.
İETT. (2015, Aralık, 17-19). Trafik sıkışıklığı ve düşük emisyonlu alan yöntemlerinin İstanbul için uygulanabilirliğinin tartışılması çalıştayı. 8.Uluslararası Ulaşım Teknolojileri Sempozyumu. İstanbul.
İETT. (2019). İstanbulda Toplu Ulaşım. https://www.iett.istanbul/tr/main/pages/istanbulda-toplu-ulasim/95 adresinden 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
İETT. (2020a). İETT 2020 yılı faaliyet raporu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. İstanbul.
İETT. (2020b). İETT pandemide yoğunluğu azaltmak için sefer sayılarını artırdı. https://www.iett.istanbul/tr/main/news/iett-pandemide-yogunlugu-azaltmak-icin-sefer-/2435 adresinden 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
İETT. (2020c). İstanbul’da otobüs seferleri sosyal mesafeye uygun planlandı. https://iett.istanbul/tr/main/news/istanbulda-otobus-seferleri-sosyal-mesafeye-u/2351 adresinden 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
İETT. (2020d). Sefer Saatlerini Güncelliyoruz. https://iett.istanbul/tr/main/news/sefer-saatlerini-guncelliyoruz/2349 adresinden 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
İETT. (2021). Kronolojik Tarihçe. https://iett.istanbul/tr/main/pages/kronolojik-tarihce/32 adresinden 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
Ilıcalı, M., Camkesen, N., Kızıltaş, M. Ç. & Ergin, E. (2015, Kasım, 13-14). İstanbul’da kentiçi ulaştırma sistemleri ve AB ülkeleri ile karşılaştırmalı bir değerlendirme. 7. Kentsel Altyapı Sempozyumu, Trabzon, 397–403.
İstanbul Ticaret Üniversitesi. (2021). Hipotez testleri. https://ww4.ticaret.edu.tr/isl/wp-content/uploads/sites/114/2020/03/HipotezTestleri.pdf 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
Jaiswal, S., Bunker, J. & Ferreira, L. (2010). Influence of platform walking on BRT station bus dwell time estimation: Australian analysis. Journal of Transportation Engineering, 136(12), 1173–1179. https://doi.org/10.1061/(ASCE)TE.1943-5436.0000174.
Kıllıoğlu, M. E. (2010). İstanbul metrobüs sisteminin kapasitesinin arttırılması için alınması gereken önlemler [Yüksek Lisans Tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Levinson, H., Zimmerman, S., Clinger, J. & Rutherford, G. (2002). Bus rapid transit: An overview. Journal of Public Transportation, 5(2), 1–30. https://doi.org/10.5038/2375-0901.5.2.1.
Levinson, H., Zimmerman, S., Clinger, J., Rutherford, S., Simith, R., Cracknell, J. & Soberman, R. (2003). Bus rapid transit: Case studies in bus rapid transit (C. 1). National Academies Press. Washington.
Önden, İ., Doğan, N. & Eldemir, F. (2019). Hızlı otobüs taşımacılığı için istasyon lokasyonlarının belirlenmesine yönelik yaklaşımlar. Istanbul Management Journal, 29(85), 41–58. https://doi.org/10.26650/imj.2018.29.85.0009.
Orhan, D. (2010). Avcılar söğütlüçeşme koridorunda metrobüs sisteminin işletim özelliklerinin simülasyon modeli ile incelenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
Pamuk, M.S. (2017). Metrobüs hattı katarlanma problemine yönelik çözüm önerisi [Yüksek Lisans Tezi]. Beykent Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
Saatçioğlu, C. & Yaşarlar, Y. (2012). Kentiçi ulaşımda toplu taşımacılık sistemleri:İstanbul örneği̇. Kafkas Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 117–144.
TDK. (2021). Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/ adresinden 01 Ağustos 2021 tarihinde alınmıştır.
Yurdagül, E. (2012). İstanbul Avcılar - Söğütlüçeşme metrobüs sisteminin bileşenlerinin değerlendirilmesi ve dünyadaki metrobüs sistemleri ile karşılaştırılması [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü. İstanbul.