Alangoya’ya Göre Yargılamanın Amacı ve Hâkimin Gerçeği Aramaktan Vazgeçmesi
Medenî usul hukukunun amacı ilmî içtihatları 19. yüzyıl sonundan beri meşgul etmiş bir konudur. Usul hukukunun amacını konusundan ve işlevinden ayırmak gerekir. Medenî usulün konusu maddî hukuka ilişkin uyuşmazlıkların mahkemeler tarafından çözümlenmesi ve işlevi ise maddî hukuka ilişkin hakların himayesi olarak kabul edilebilir. Bu konudaki faaliyetin gerçekleştirilmesi veya mahkemelerin işlevlerini başarı şekilde icra edebilmesi için, yargılama süreci içinde ulaşılması gereken hedef, amaç ise gerçeğin ortaya çıkartılmasıdır. Ancak usul hukuku, hak arama hürriyetinden daha önemli görülen bir değerin korunması için ya da hukuk politikasına ait başka sebeplerle hakimin gerçeği aramaktan sarfınazar etmesini öngören bir dizi istisna da içermektedir. Kesim hüküm, hukuka aykırı yoldan elde edilen bulguların delil olarak dikkate alınmaması, kişinin kendisi hakkında suçlayıcı beyanlarda bulanmaktan kaçınmak hakkı, senetle ispat mecburiyeti bunlardan bazılarıdır. Usulün amacı gerçeği ortaya çıkarmak olduğu için, tereddüt halinde bu istisnaî müessese ve kuralların dar yorumlanması, gerçeğin ortaya çıkartılması amacına öncelik verilmesi gerekir
Anahtar Kelimeler:
medenî usul hukuku, usulün amacı, hak arama hürriyeti, kesin hüküm, senetle ispat mecburiyeti
The Aim of Civil Procedure in Alangoya’s Writings and Judge’s Avoiding to seek The Truth
One important topic of discussion among the scholars of civil procedure is the aim of civil procedure. The aim of civil procedure is to be distinguished from the “subject matter” and “function” of the civil procedure. The subject matter of civil procedure is resolving private law disputes and the function of it is to protect rights and interests of individuals and businesses in the area of private law. The aim of civil procedure, which has to be considered for effective functioning of the judge in his/her duty is however to discover the truth, that is to say, to reconstruct the true story of the case. Yet there are numerous cases where the law requires the judge to avoid seeking to discover the truth due to the need for protection of a more valuable interest or as a result of legal policy choices of the law-maker. A few examples may be the estoppel by record, self-incrimination clause, in some civilian systems inadmissibility of non-documentary evidence for avoiding perjury, etc. As the aim of civil procedure is to discover the truth all these exceptional rules and principles must be constructed restrictively
___
- • Ahmed Ziya, Usul-i Muhakeme-i Hukukîye Kanunu Şerhi ve Zeyli, 2. Bası, İstanbul, 1329 (1913).
- • Alangoya, Yavuz, Medenî Usul Hukukunda Vakıaların ve Delillerin Toplanmasına İlişkin İlkeler, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1979.
- • Alangoya, Yavuz; Yıldırım, M. Kamil; Deren Yıldırım, Nevhis, Medenî Usul Hukuku Esasları, 7. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2009.Budak, Ali Cem, “Res Judicata in Civil Proceedings in Common Law and Civilian Systems with Special Reference to Turkish and English Law”, Civil Justice Quarterly, Cilt 11, Sayı 3, 1992, s. 261-282.
- • Budak, Ali Cem; Karaaslan, Varol, Medenî Usul Hukuku, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2019.
- • Gaul, Hans Friedhelm, “Zur Frage Nach Dem Zweck Des Zivilprozesses.” Archiv für die Civilistische Praxis, Vol. 168, No. 1, 1968(27–62).
- • Gaul, Hans Friedhelm, Yargılamanın Amacı - Güncelliğini Koruyan Bir Konu, İlkeler Işığı Altında Medeni Yargılama Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 2002, Çeviren: Nevhis Deren- Yıldırım.
- • Klein, Franz, Pro Futuro. Betrachtungen über Probleme der Civilprozessreform in Österreich, Leibzig u. Wien, 1891.
- • Rauscher, Thomas, Münchener Kommentar zur ZPO, Einleitung, 5. Auflage, München 2016.
- • Sungurtekin Özkan, Meral, Türk Yargılama Hukuku, 1.Baskı, Fakülteler Barış Kita- bevi, İzmir 2013.
- • Tanrıver, Süha, Medenî Usul Hukuku Cilt 1, 2. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2018.
- • Taşpınar Ayvaz, Sema, “Medenî Yargılama Hukukunda Amaç Sorunu”, Prof. Dr. Fa- ruk Erem Armağanı, TBB Yayınları, Ankara 1999, s. 759-787.
- • Wach, Adolf, Handbuch des Deutschen Civilprozessrechts, Erster Band, Leibzig 1885.
- • www.kazancı.com
- ISSN: 2148-6883
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: İstanbul Medipol Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
İsviçre Medeni Kanunu’nda Evlat Edinmeye İlişkin Hükümlerde Yapılan Değişiklikler
Vekilin Vekalet Sözleşmesinden Kaynaklanan Özen Borcu
Alangoya’ya Göre Yargılamanın Amacı ve Hâkimin Gerçeği Aramaktan Vazgeçmesi
Meslekten Satıcının Ayıptan Sorumluluğu
İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi İçtihadında İnanç Hürriyeti ve Tezahürlerinin Sınırlandırılması