Ziynet Eşyalarının İadesi Davasında İspat Yükü

Emare vakıanın ispat edilmesinin ardından tecrübe kurallarına dayanarak bilinmeyen bir başka vakıa hakkında hâkim tarafından sonuç çıkarılması ile fiili karineler ortaya çıkar. Fiili karineler ispat faaliyeti için kullanılır. Kanunda yer alan kurallara göre tayin edilen ispat yükü ise fiili karinelere dayanılarak belirlenemez. Ancak Yargıtay uygulamasında fiili karineler kullanılarak ispat yükünün tayin edilmesine rastlanır. Bu anlamda ziynet eşyalarının iadesi davasında fiili karineler kullanılarak ispat yükü belirlenmektedir. Öyle ki evden ayrılan kadının ziynet eşyalarını yanında götürmüş olduğu kabul edilir. Bu sebeple ziynet eşyalarının evde kaldığını/alıkonulduğunu ispat yükünü kadın taşır. Ancak kadın şiddet görerek/terke zorlanarak evden ayrılmışsa ziynet eşyalarının da evde kaldığı kabul edilir. Bunun yanı sıra kadın ziynet eşyalarını kocasına vermişse Yargıtay kararlarına göre bu eşyalar rıza ile yahut iade edilmemek üzere verilmiştir. Bu durumda erkek, ziynet eşyalarını vermekte kadının rızası olduğunu ve bu eşyaların iade edilmemek üzere verildiğini ispat yükünü taşır. Çalışmada, ziynet eşyaları bakımından fiili karineler kullanılmadan ispat yükünün dağılımının Yargıtay ile aynı doğrultuda yapıldığı olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Ziynet eşyaları, Karine, Fiili karineler, İspat, İspat yükü

Burden of Proof in the Cases of Return of Jewelry Items

After the basis of the presumption of fact (indication) is proved, the result of the presumption of fact emerges when the judge draws a conclusion about another unknown fact based on the rules of experience. The presumptions of fact can not be used for determining the burden of proof because the burden of proof is determined according to the rules of law. However, in the application of the Court of Cassation, it is common to determine the burden of proof using the presumptions of fact. In this sense, the burden of proof is determined by using the presumptions of fact in cases for the return of jewelry items. A woman is considered to have taken her jewelery items with her while leaving the house. For this reason, the woman has the burden of proof that the jewelry items are kept/detained (by her husband) at home. However, if the woman leaves the house by being subjected to violence/forced to leave, it is accepted that the jewelry items remain at home. In addition, if the woman gives the jewelry items to the man, it is accepted that these items are given to be returned. In this case, the man has the burden of proof that the woman has consented to give the jewelery items and that these items have been given without return. In the study, without using the presumptions of fact, it is concluded that the burden of proof is determined in line with the Court of Cassation, but there are also contrary opinions.

Keywords:

Jewelry items, Presumption, Presumption of fact, Proof, Burden of proof,

PDF

___

Akçaal M, “Düğünde Takılan Ziynet Eşyasının İadesi”, ERÜHFD, C XIV, S 2, (2019) 265.
Akkaya T, Medenî Usûl Hukuku Bakımından Boşanma Davası (2017).
Alangoya Y/Yıldırım K/Deren-Yıldırım N, Medenî Usul Hukuku Esasları (8. Bası 2011).
Allner U, Die tatsaechliche Vermutung mit besonderer Berücksichtigung der GEMA-Vermutung (1993).
Ansay S Ş, Hukuk Yargılama Usulleri (7. Bası 1960).
Arslan R/Yılmaz E/Taşpınar Ayvaz S/Hanağası E, Medenî Usul Hukuku (6. Bası 2020).
Atalay O, Medeni Usul Hukukunda Menfi Vakıaların İspatı (2001) (Menfi Vakıa).
Atalay O, Pekcanıtez Usûl Medeni Usûl Hukuku (15. Bası 2017) (Pekcanıtez Usul).
Atalı M/Ermenek İ/Erdoğan E, Medenî Usûl Hukuku (3. Bası 2020).
Başözen A, Medeni Usul Hukukunda İlk Görünüş İspatı (2010).
Belgesay M R, Hukuk Usulü Muhakemeleri Şerhi İsbat Teorisi (3. Bası 1950).
Bilge N/Önen E, Medeni Yargılama Hukuku (3. Bası 1978).
Budak A C/Karaaslan V, Medenî Usul Hukuku (3. Bası 2019).
Gemici A E, “Takı Merasiminde Gelin ve Damada Takılan Ziynet Eşyalarının Kime Ait Olacağı Sorunu (Karar İncelemesi)” ABD (2020/3) 317.
Gençcan Ö U, Ziynet ve Eşya Alacağı Davaları (2019).
Guggenbühl M, Die gesetzlichen Vermutungen des Privatrechts und ihre Wirkungen im Zivilprozess (1990).
Görgün L. Ş/Börü L/Toraman B/Kodakoğlu M, Medenî Usûl Hukuku (9. Bası 2020).
Karakaş F T, “Karine Kavramı, Kanuni Karineler ve Varsayımlar” (2013) AÜHFD, C LXII, S 3, 729.
Karslı A, Medeni Muhakeme Hukuku (4. Bası 2020).
Kulaklı E “Ziynet Eşyasına İlişkin Sorunların Yargıtay Kararları Işığında Değerlendirilmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (2019) C 25, S I, 262.
Kuru B, Hukuk Muhakemeleri Usulü, C II (6. Bası 2001) (C. II).
Kuru B, Medenî Usul Hukuku El Kitabı, C I (2020) (El Kitabı).
Postacıoğlu İ E, Medeni Usul Hukuku Dersleri (6. Bası 1975).
Prütting H, Gegenwartsprobleme der Beweislast (1983).
Rosenberg L/Schwab M/Gottwald P, Zivilprozessrecht (18. Auflage 2018).
Rüegg E, Beitrag zur Lehre von der Vermutung im schweiz. Privatrecht (1947).
Sağıroğlu M Ş, Ziynet Davaları (2. Bası 2013).
Tanrıver S, Medenî Usûl Hukuku (3. Bası 2020). Taşpınar S, “Fiili Karinelerin İspat Yükünün Dağılımındaki Rolü”, (1996)/1-4, AÜHFD, 533 (Fiili Karine).
Taşpınar S, Medeni Yargılama Hukukunda İspat Sözleşmeleri (2001) (İspat).
Topuz G, Medeni Usul Hukukunda Karinelerle İspat (2012).
Umar B, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2. Bası 2014).
Üstündağ S, Medeni Yargılama Hukukunun Esasları (7. Bası 2000).