Medeni Yargıda İstinaf Sebepleriyle Bağlılık Kuralı

Kullanılan yöntemler farklı olmakla birlikte, aslında her yargılama usulü, en doğru karara ulaşarak adaletin mümkün olduğunca eksiksiz tecelli etmesine yönelmiştir. Ancak bu hedef yargılamaya birtakım sınırlamalar getirilmesine de engel değildir; zira uyuşmazlık belirli bir süre içerisinde, makul masraflar ve emek dâhilinde çözüme kavuşturulmak durumundadır. Asıl sorun, getirilen sınırlamanın nerede başlayıp bitmesi gerektiğindedir. Bu çerçevede makalenin konusunu da istinaf yargılamasına getirilen önemli sınırlandırmalardan birini oluşturan sebeple bağlılık kuralı oluşturmaktadır. İstinafta sebeple bağlılık kuralı, bir yandan istinaf taleplerinin gerekçelendirilmesi gerekliliği ile diğer yandan da tasarruf ilkesi ve aleyhe karar verme yasağı ile yakın ilişki içerisindedir. Gerekçelendirme, istinaf incelemesini yapan mahkemeye yön göstermesi ve karşı tarafa savunma imkânı tanıması nedeniyle önemlidir. Tasarruf ilkesi ve aleyhe karar verme yasağı ise, istinaf incelemesinin sınırlarını oluşturan diğer önemli iki ilke olması nedeniyle konumuz bakımından önem arz eder. Çalışmamızda öncelikle gerekçelendirme kuralı incelenip, sonrasında sebeple bağlılık kuralının Hukuk Muhakemeleri Kanunu`ndaki düzenlemesi ve yargı kararlarındaki yansımaları ele alınacaktır. Bu esnada, Yargıtay’ın sebeple bağlılık kuralından doğabilecek sakıncaları bertaraf etmek için geliştirdiği çözümler de değerlendirme konusu yapılacaktır. Devamında, sebeple bağlılık kuralının tasarruf ilkesi ve aleyhe karar verme yasağı ile bağlantısı ele alınacak olup, sonuç kısmında konuyla ilgili değerlendirmelerimize yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler:

Özel hukuk yargılaması, istinaf, dilekçenin gerekçelendirilmesi, sebeple bağlılık kuralı ve sınırları

The Principle of Causality in Appeal under the Law of Civil Procedure

Although the methods used are different, in fact, every proceeding procedure aims to establish justice as complete as possible by reaching the most accurate decision. However, such an aim does not prevent the imposition of some restrictions on proceedings since the dispute has to be resolved within a certain time and within reasonable costs and labor. The main matter is where the restriction imposed shall commence and end. In this context, the subject of this article is the principle of causality and its framework, which is one of the crucial restrictions imposed on the proceeding of the appeal. The rule of dependency for the reason in appeal cases is in close relation with the necessity of justifying the appeal requests on the one hand, and the principle of disposition and the prohibition of adjudication on the other. Reasoning is important, as it guides the court conducting the appeal review and allows the opposing party to defend. The principles of disposition and prohibition against adjudication are two important principles that constitute the boundaries of the appeal review. In our study, firstly, the reasoning rule will be examined, and then the regulation of the rule of dependency for the reason in the Turkish Code of Civil Procedure and its reflections in judicial decisions will be discussed. Also, the solutions developed by the Court of Appeal to eliminate the drawbacks that may arise from the rule of dependency for the reason will be evaluated. Subsequently, the connection of the rule of dependency for the reason and the principle of disposition and the prohibition against adjudication will be discussed, and our evaluations will be included in the conclusion section.

Keywords:

Private law proceeding, appeal, justification of the petition, the principle of causality and its restrictions,

PDF

___

Akil C, ‘Bir İstinaf Sebebi Olarak HMK m. 353/1-a-6 Üzerine Değerlendirme’, 2019 (38) Türkiye Adalet Akademisi Dergisi 1-18.
Akil C, İstinaf Kavramı (Yetkin Yayınları 2010).
Akkaya T, Medeni Usûl Hukukunda İstinaf (Yetkin Yayınları 2009).
Alangoya H Y ve Yıldırım M K ve Deren-Yıldırım N, Medeni Usûl Hukuku Esasları (6. Bası Beta Basım Yayın 2009).
Arpacı Ö, ‘Mahkeme Kararları Işığında Ölüme Bağlı Tasarruf İle Sağlararası Hukuki İşlemlerin Ayrımında Geliştirilen Kriterler’, 2020 (24) AHBV Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 127- 168.
Artık S A, ‘İstinaf Kanun Yolunda Kamu Düzeni Kavramı’, 2018 (134) TBB Dergisi 257-292.
Atalı M, Medeni Usul Hukukunda Aleyhe Bozma Yasağı (Yetkin Yayınları 2014).
Atalı M ve Ermenek İ ve Kaya H Ü, Yargı Örgütü (2. Bası Seçkin Yayıncılık 2019).
Baumbach A ve Lauterbach W ve Albers J ve Hartmann P, Zivilprozessordnung, (76. Bası C.H.BECK Verlag 2018).
Bolayır N, Medeni Usûl Hukuku’nda Hâkimin Hukuku Re’sen Uygulaması İlkesi (On İki Levha Yayıncılık 2019).
Böhm P, ‘Was will das Neuerungsverbot? Hintergrund, Funktion und Einfluß auf das Prozessverhalten in erster Instanz’, 100 Jahre ZPO (Manzsche Verlags- und Unıversitaetsbuchhandlung 1998) 239-248.
Budak A C ve Karaaslan V, Medeni Usul Hukuku (3. Bası Adalet Yayınevi 2019).
Deren-Yıldırım N, ‘İstinafın Gerekçelendirilmesi ve İstinaf Sebepleri’ Prof. Dr. Özer Seliçi’ye Armağan (Seçkin Yayıncılık 2006) 693-712.
Deren-Yıldırım N, ‘Teksif İlkesi Açısından İstinaf’ İstinaf Mahkemeleri Uluslararası Toplantı, 7-8- Mart 2003 (Türkiye Barolar Birliği Yayını 2004) 267-284.
Graber M, Die Berufung in der Schweizerischen Zivilprozessordnung (Dike Verlag 2011).
Kavak Y, Medeni Hukukun Hâkim Tarafından Uygulanması (Legal Yayıncılık 2019).
Konca Kurt N ve Damar C, ‘İş Yargısında İstinaf Kanun Yolu’, 2016 (125) TBB Dergisi 187-230.
Konency A, ‘Die Berufung im österreichischen Recht und ihre Bewährung’, 1994 (107) ZZP 481- 498.
Konuralp H, ‘İstinafta Kamu Düzeni Kavramı’, Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı VI (Türkiye Barolar Birliği Yayını 2008) 133-150.
Krüger W, Münchener Kommentar zur Zivilprozessordnung (5. Bası C.H.BECK Verlag 2016).
Kuchinke K, Grenzen der Nachprüfbarkeit tatrichterlicher Würdigung und Feststellungen in der Revisionsinstanz (Ernst und Werner Gieseking Verlag 1964).
Kuru B, İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku (Legal Yayıncılık 2016).
Kunz O M ve Hoffmann-Nowotny Urs H ve Stauber D(Hrsg), ZPO-Rechtsmittel Berufung und Beschwerde Kommentar (Helbing Lichtenhahn Verlag 2013).
Lehmann M, Anforderungen an die Begründung der Berufung, http://zpo-gerichtspraxis.ch/beitrag/ anforderungen-an-die-begruendung-der-berufung (Erişim Tarihi: 26.03.2020).
Namlı M, ‘İş Uyuşmazlıkları ve İstinaf’, 2016 (36) Sicil İş Hukuku Dergisi 119-147.
Özekes M, ‘Hukuk Yargılamasında Süre Tutum Müessesesi Yoktur`, Prof. Dr. Saim Üstündağ’a Armağan (Adalet Yayınları 2009) 389 vd.
Özekes M, Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku (15. Bası On İki Levha 2017).
Öztek S, ‘Adalet Bakanlığı Üst Mahkemeler Hukuk Komisyonu Tarafından Hazırlanmış Olan Üst Mahkemeler Tasarısı’ Yargı Reformu 2000 Sempozyumu (İzmir Barosu Yayınları 2000) 104-114.
Pekcanıtez H, ‘Hukuki Dinlenilme Hakkı’, Prof. Dr. Seyfullah Edis’e Armağan (Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları 2000) 753-791.
Pekcanıtez H, ‘Yargıtay Yönünden Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Değerlendirilmesi’ 2019 (144) TBB Dergisi 383-419.
Pekcanıtez H ve Atalay O ve Özekes M, Medeni Usûl Hukuku (Ders Kitabı) (6. Bası Vedat Kitapçılık 2018).
Postacıoğlu İ E., Medeni Usul Hukuku Dersleri (6. Bası Sulhi Garan Matbaası 1975).
Schwinge E, Grundlagen des Revisionsrechts (Roehrscheid Verlag 1960).
Seiler B, Die Berufung nach ZPO (Schulthess Verlag 2013).
Stein F ve Jonas M, Kommentar zur Zivilprozessordnung (22. Aufl Band 6 Mohr Siebeck Verlag 2013).
Tanrıver S, Konuralp’in Tebliği Üzerine Değerlendirme, Medeni Usul ve İcra-İflas Hukukçuları Toplantısı VI (Türkiye Barolar Birliği Yayını 2008) 148-150.
Tekinay S S ve Akman S ve Hurcuoğlu H ve Altop A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler (6. Bası Filiz Kitabevi 1988).
Tuğsavul M T, İstinaf İncelemesi Sonucunda Verilebilecek Kararlar, 2018 (134) TBB Dergisi 313- 355.
Umar B, Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (2. Bası Yetkin Yayınları 2014).
Wieczorek B ve Schütze R A, Zivilprozessordnung und Nebengesetze Großkommentar (4. Bası De Gruyter Verlag 2014).
Yayla D M, İstinaf Kanun Yolunda Yeniden Tahkikat Yapılması (Yetkin Yayınları 2014).
Yıldırım M K, Hukuk Devletinin Gereği: İstinaf (Nesil Matbaacılık 2000).
Yılmaz E, İstinaf (2. Bası Yetkin Yayınları 2005).