Uluslararası İlişkilerde Eleştirel Söylem Analizi: Revizyonist Söylemin Gelişimi

Bu çalışma, uluslararası ilişkiler disiplininde son dönemde daha görünür hale gelen ve ontolojik-epistemolojik temelleri dil çalışmalarına dayanan söylemsel yaklaşımların serüvenini eleştirel söylem analizi çalışmalarına özel yer ayırarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Özellikle Türkiye’deki uluslararası ilişkiler çalışmalarında söylem analizine fazlaca başvurulmasına rağmen, bu çalışmaların kavramsal ve teorik tartışmalarının yeterince irdelenmemesi bu çalışmanın temel motivasyonunu oluşturmaktadır. Eleştirel söylem çalışmalarının disipline sunduğu analitik ve düşünsel imkânları da değerlendiren makale, ilk bölümde uluslararası ilişkiler disiplinindeki kuramsal dönüşümlere kısaca değinmektedir. Sonrasında çalışma disiplindeki ‘dil’ temelli çalışmaların etkisini ve söylemsel yaklaşımlar arasındaki farklı varsayımları ve metodolojileri incelemektedir. Makalenin ikinci bölümü, eleştirel söylem analizini şekillendiren önemli düşünürleri ve bu analizin başvurduğu araçları incelemekte ve eleştirel söylemin aydınlanmayı yeniden ve daha adil-eşit şekilde gerçekleştirme/kurma amacına odaklanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Dil, Eleştirel Söylem, Adil ve Eşit Düzen, Aydınlanma, Özgürleşme

Critical Discourse Era in International Relations: The Advance of Revisionist Discourse

This study aims to assess the trajectory of discursive approach, by paying special attention to critical discourse studies, which has currently gained further importance in the field of international relations and has its ontological-epistemological origins in language studies. Discourse analysis studies have been frequently employed in international relations in Turkey; however, conceptual and theoretical dimensions of these studies have not been examined in detail which forms a basic motivation of the current research. The article does not only evaluate the analytical and intellectual opportunities provided by critical discourse studies to the discipline but also in the first section, it briefly highlights the theoretical transformations in international relations discipline. Afterwards, the article analyzes the impact of “language” based studies in the discipline and the various assumptions and methodologies among discursive approaches. The second phase of the article examines the prominent thinkers who shapes the critical discourse analysis and the tools used by this analysis and, it focuses on the aim of critical discourse to re-realize/re-construct the enlightenment in more just and equal way.

Keywords:

Language, Critical Discourse, Just and Equal Order, Enlightenment, Emancipation,

PDF

___

ASHWORTH, Lucian M., A History of International Thought: From the Origins of the Modern State to Academic International Relations, Oxon ve New York, Routledge, 2014.
AYDIN-DÜZGİT, Senem, “Post-Yapısalcı Yaklaşımlar ve Uluslararası İlişkilerin Temel Kavramları”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 12, Sayı 45, 2015, s. 153-168.
AYDIN-DÜZGİT, Senem, “Avrupa Birliği-Türkiye İlişkilerine Post-yapısalcı Yaklaşım: Almanya Örneğinde Dış Politika ve Söylem Analizi”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 8, Sayı 29, 2011, s. 49-70.
AYDIN, Mustafa, “Uluslararası İlişkilerin “Gerçekçi” Teorisi: Kökeni, Kapsamı, Kritiği”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 1, Sayı 1, 2004, s. 33-60.
AYDIN, Mustafa, “Uluslararası İlişkilerde Yaklaşım, Teori ve Analiz”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 51, No.1, 1996, s. 71-114.
BALCI, Ali, "Diskors ve Pratik Olarak Dış Politika", Uluslararası İlişkiler Dergisi, Vol. 15, No. 4, 2007, s. 3-29.
BILING, Michael, “Critical Discourse Analysis and the Rhetoric of Critique”, Gilbert Weiss ve Ruth Wodak (der.), Critical Discourse Analysis Theory and Interdisciplinarity, New York, Palgrave Macmillan, 2007, ss. 35-46.
BREEZE, Ruth, “Critical Discourse Analysis and Its Critics”, Pragmatics, Vol. 21, No. 4, 2011, s. 493-525.
BURCHILL Scott ve Andrew LİNKATER, “Giriş”, Scot Burchill ve diğ. (der.), Uluslararası İlişkiler Teorileri, Ali Aslan ve Muhammed Ali Ağcan (çev.), İstanbul, Küre Yayınları, 2009.
CHILTON, Paul, “Missing Links in Mainstream CDA: Moduls, Blends and the Critical Instinct”, Ruth Wodak ve Paul Chilton, John Benjamin (der.), A New Agenda in Critical Discourse Analysis, Amsterdam, Publishing Company, 2005, s. 19-51.
CLARK, Ian, “Traditions of Thought and Classical Theories of International Relations”, Ian Clark ve Iver B. Neumann (der.), Classical Theories of International Relations, New York, Palgrave Macmillan, 1996, s.1-19.
COX, Robert W., “Social forces, States and World Orders: Beyond International Relations Theory”, Milennium Journal Of International Studies, Vol. 10, No. 2, 1981, s. 126-155.
DEVETAK, Richard, “Postmodernism”, Scot Burchill, Andrew Linklater… et al (der.), Theories of International Relations, Macmilan, New York, Palgrave 2005a, s. 161-188.
DEVETAK, Richard, “Critical Theory”, Scot Burchill, Andrew Linklater… et al (der.), Theories of International Relations, New York, Palgrave Macmilan, 2005b, s. 137-161.
DIJK, Van, Teun A., “Principles of Critical Discourse Analysis”, Discourse&Society, Vol. 4, No. 2, 1993, s. 249-283.
DIJK, Van, Teun A., “The Study of Discourse”, Teun A. Van Dijk (der.), Discourse As Structures and Process; Discourse Studies A Multidisciplinary Introduction, Volume I, , London, Sage Publications, 1997a, s. 1-34.
DIJK, Van, Teun A., “Discourse, Power and Access”, C. R. Caldas-Coulthard ve M. Coulthard (der.), Texts and Practices: Readings in Critical Discourse Analysis, London, Routledge, 1996, s.84-104.
DIJK, Van, Teun A., “What is Political Discourse Analysis?”, Jan Blommaert ve Chris Bulcaen (der.), Political Linguistics, Amsterdam, Benjamins, 1997b, s.11-52.
DIJK, Van, Teun A., “Critical Discourse Analysis”, Deborah Schiffrin, Deborah Tannen ve Heidi E. Hamilton (der.), Handbook of Discourse Analysis, Oxford, Blackwell, 2001, s.352-371.
DIJK, T. A. V., “Discourse and Manipulation”, Discourse and Society, Vol. 17, No. 2, 2006a, s. 359-383.
DIJK, T. A. V., “Discourse, context and cognition”, Discourse Studies, Vol. 8, No. 1, 2006b, s. 159-177.
EL-DALY, H. M., “On the philosophy of Language: Searching for Common Grounds for Pragmatics and Discourse Analysis”, International Journal of Academic Research, Vol. 2, No. 6, 2010, s. 244-261.
FAIRCLOUGH, Norman, Discourse and Social Change, Polity Press, 1992.
FAIRCLOUGH, Norman, Analysing Discourse: Textual Analysis for Social Research, Londra ve New York, Routledge, 2003.
FOUCAULT, Michel, The Archeology of Knowledge& The Discourse on Language, Tavistock Publications Limited, 1972.
FOUCAULT, Michel, Power/Knowledge: Selected Interviews and Other Writings, 1972-1977, 1980.
GÖZEN, Ramazan, “Giriş: Uluslararası İlişkiler, Teori ve Türkiye Tecrübesi”, Ramazan Gözen (der.), Uluslararası İlişkiler Teorileri, İstanbul, İletişim Yayınları, 3. Baskı, 2016, s.15-30.
GRIECO, Joseph, G. John IKENBERY ve Michael MASTANDUNO, Introduction to International Relations: Enduring Questions & Contemporary Perspectives, New York, Palgrave Macmillan, 2015.
GRIFFITHS, Martin, Steven C. ROACH ve M. Scott SOLOMON, Fifty Key Thinkers in International Relations, New York, Routledge, 2009.
HANSEN, Lene, Security as Practice: Discourse Analysis and the Bosnian War, Londra, Routledge, 2006.
HORKHEIMER, Max ve Theodor W. ADORNO, Aydınlanmanın Diyalektiği, Elif Özartan (Çev.), İstanbul, Kabalcı Yayınevi, 2010.
HÜLÜR, Himmet, “Epistem ve Dil: Michael Foucault’da Tarih ve Eklemlenme”, EKAV Akademi Dergisi, Sayı: 39, 2009, s. 11-32.
JORGENSEN, Marianne W. ve LOUİSE J. Phillips, Discourse Analysis as Theory and Method, London, SAGE Publications, 2002.
KEOHANE, Robert O., “International Institutions: Two Approaches”, International Studies Quarterly, Vol. 32, No. 4, 1988, s. 379-396.
KOCAMAN, Ahmet, “Dilbilim Söylemi”, Ahmet Kocaman, Sükriye Ruhi… et.al (der.), Söylem Üzerine, Ankara, ODTÜ Yayıncılık, 2009.
KURUBAŞ, Erol, “Dünya Politikasının Dönüşümü ve Uluslararası İlişkiler Çağı: İlk Çağlardan 20. Yüzyıla”, Şaban Kardaş ve Ali Balcı (der.), Uluslararası İlişkilere Giriş, İstanbul, Küre Yayınları, 5. Baskı, 2016, s. 13-32.
KYDD, Andrew H., International Relations Theory: The Game-Theoretic Approach, Cambridge, Cambridge University Press, 2015.
LEEUWEN, T. Van, “Legitimation in Discourse and Communication”, Discourse&Communication, Vol. 1, No. 1, 2007, s. 91-112.
LINKLATER, Andrew, “The Changing Countours of Critical International Relations Theory”, Richard Wyn Jones (der.), Critical Theory and World Politics, ABD, Lynne Rienner Publishers, 2001, s. 23-44.
MEARSHEIMER, John J. ve Stephen M. WALT, “Leaving Theory Behind: Why Simplistic Hypothesis Testing is bad for International Relations”, European Journal of International Relations, Cilt 19, Sayı 3, 2013, s. 427–457.
MILLIKEN, Jennifer, “The Study of Discourse in International Relations: A Critique of Research and Methods”, European Journal of International Relations, Cilt 5, Sayı 2, 1999, s. 225-254.
OKUR, Mehmet Akif, "Gramsci, Cox ve Hegemonya: Yerelden Küresele, İktidarın Sosyolojisi Üzerine", Uluslararası İlişkiler, Vol. 12, No. 46, 2015, s. 131-151.
REYES, Antonio, “Strategies of Legitimization in political discourse: From words to Actions”, Discourse Society, Vol. 22, No. 6, 2011, s. 781-807.
RITZER, George, Sociological Theory, New York, The MacGraw-Hill Companies, 1992.
SAUSSURE, Ferdinand De, Course in General Linguistics, New York, Philosophical Library, 1959.
SELBY, Jan, “Engaging Foucault: Discourse, Liberal Governance and the Limits of Foucauldian IR”, International Relations, Vol. 21, No. 3, 2007, s. 324-345.
SMITH, Steve, “Positivism and Beyond”,Smith, Steve, Ken Booth ve Marysia Zalewski (der.), International Theory: Positivism and Beyond, New York, Cambridge University Press, 1996.
TC DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI, 4 Nisan 2017, “Suriye Rejimi’nin İdlip Vilayetine Bağlı Han Şeyhun’da Gerçekleştirdiği Kimyasal Saldırı Hk. Basın Açıklaması”, No: 402, http://www.mfa.gov.tr/no_102_-suriye-rejimi_nin-idlip-vilayetine-bagli-han-seyhun_da-gerceklestirdigi-kimyasal-saldiri-hk_.tr.mfa (Erişim tarihi 06 Nisan 2017).
WEAVER, Ole , “Still a Discipline After All These Debates?”, Tim Dunne, Mija Kurki ve Steve Smith (Der.), International Relations Theories: Discipline and Diversity, New York, Oxford University Press, 2007, ss. 296-300.
WEISS, Gilbert ve Ruth WODAK (2007), “Introduction: Theory, Interdisciplinarity and Critical Discourse Analysis”, Gilbert Weiss ve Ruth Wodak (der.), Critical Discourse Analysis Theory and Interdisciplinarity, New York, Palgrave Macmillan, ss. 1-31.
WIGHT, Colin, Agents, Structures and International Relations: Politics as Ontology, New York, Cambridge University Press, 2006.
WILSON, John, “Political Discourse”, Deborah Schiffrin, Deborah Tannen ve Heidi E. Hamilton (der.), Handbook of Discourse Analysis, Oxford, Blackwell, 2001, ss. 398-415.
WODAK, Ruth ve Michael MEYER, “Critical Discourse Analysis: History, Agenda, Theory and Methodology”, Ruth Wodak ve Michael Meyer (der.), Methods of Critical Discourse Analysis, Londra, Sage, 2002, s. 1-33.
WOODSIDE-JIRON, Haley, “Critical Policy Analysis: Researching the Roles of Cultural Models, Power, and Expertise in Reading Policy”, Reading Research Quarterly, Cilt 38, Sayı 4, s. 530-536.
YALVAÇ, Faruk, “Eleştirel Gerçeklik: Uluslararası İlişkiler’de Post-Pozitivizm Sonrası Aşama”, Uluslararası İlişkiler, Vol. 6, No. 24, 2010, ss. 3-32.