ANNELERİN ÇOCUKLARINA YÖNELİK İHMAL VE İSTİSMAR DAVRANIŞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Çocuk ihmal ve istismarı birçok farklı disiplini ilgilendiren evrensel bir sorundur. Günümüzde çocuğa karşı şiddet, ihmal ve istismarı önlemek için oluşturulan ulusal ve uluslararası düzeydeki yasalara, yasaklara ve cezai yaptırımlara rağmen dünyanın hemen her yerinde çocuklar şiddet, ihmal ve istismar ile karşılaşmaktadır. Bu çalışmada çocuk ihmal ve istismarının anne odaklı araştırılmasında, yeni doğan bebeğin bakımında bir yetişkinin gözetimine ve ilgisine bağımlı olarak yaşaması ve bu bakım veren kişinin genelde anne olması kabulünden yola çıkılmış ve annelerin çocuklarına yönelik ihmal ve istismar davranışını incelemeyi amaçlanmıştır. İstanbul Gaziosmanpaşa bölgesinde bulunan bir kamu hastanesine başvuran ve 0-11 yaş arası çocuğu olan anneler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada çocuğa yönelik bir ihmal durumunun varlığının diğer olası ihmal durumları için gösterge olabileceği görülmüştür. Annelerin en çok ihmal davranışı uyguladıkları husus ise %60’lık oran ile çocukların günde 2 saatten fazla TV izliyor olmasıdır. Ayrıca annelerin çocuklarına en çok sırasıyla düşük düzey duygusal şiddet ve düşük düzey fiziksel şiddet uyguladığı ve annelerin şiddet deneyimi ve şiddet tanıklıkları ile duygusal ve fiziksel şiddet uygulamaları arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir.
A RESEARCH ON NEGLECT AND ABUSE OF MOTHERS TO THEIR CHILDREN
Child neglect and abuse is a universal problem that concerns many different
disciplines. Today, despite national and international laws, prohibitions, and
criminal sanctions to prevent violence, neglect, and abuse against children,
children are faced with violence, neglect, and abuse almost everywhere in the
world. In this study, it was aimed to investigate the neglect and abuse behavior of
the mothers towards their children in the mother-centered investigation of child
neglect and abuse. The study was conducted on mothers with children between
0-11 years of age and applied to a public hospital in Gaziosmanpaşa, Istanbul. In
the research, it is seen that the existence of a neglect situation for the child may be
an indicator of the other possible neglect situations. The most neglected behavior
of mothers is that 60% of children watch TV more than 2 hours a day. In addition,
we found that mothers applied low level emotional violence and low-level
physical violence mostly to their children and significant relationships between
mothers’ experience of violence and witnessing of violence and emotional and
physical violence practices.
___
- Açıkgöz, R. ve Yusufoğlu, Ö.Ş. (2012). Türkiye’de Yoksulluk Olgusu ve
Toplumsal Yansımaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 1(1):
91.
- Alikaşifoğlu, M. (2007). Cinsel İstismar. Pediatrik Aciller/Sempozyum Dizisi,
57, 183-192.
- ASPB (2008). Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması/Özet Rapor.
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ve
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü.
- ASPB (2014). Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması/Özet Rapor.
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü ve
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü
- Ayan, S. (2010). Aile ve Şiddet: Aile İçinde Çocuğa Yönelik Şiddet. Ankara:
Ütopya Yayınevi.
- Aydın, B. (2005). Çocuk ve Ergen Psikolojisi. İstanbul: Atlas Yayın Dağıtım.
- Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-
Hall.
Belsky, J. (1993). Etiology of Child Maltreatment: A Developmental-Ecological
- Analysis. American Psychological Association. 114(3), 413-434.
Bronfenbrenner, U. (1977). Toward an experimental ecology of human
development. American Psychologist. 32(7), 513-531.
- Bronfenbrenner, U. (1992). Six theories of child development. İçinde Vasta Ross,
editör. Revised Formulations And Current Issues. London, England: Jessica
Kingsley Publishers.
- Bulut, M. (2010). Şiddet ve Çocuk. Ankara: Asil Yayın.
Chahal, C.M. ve Cawson, P. (2005). Measuring Child Maltreatment in the United
- Kingdom: A Study of the Prevalence of Child Abuse and Neglect. Child Abuse
and Neglect. 29(9), 969-984.
- DSÖ (2002). The World Health Report: Reducing Risks, Promoting Healthy Life.
World Health Organisation: World Health Reports Erişim: 22.10.2016, http://
www.who.int/whr/2002/en/whr02_en.pdf?ua=1
- Fraser, M. W. ve Jenson, J. M. (2006). Social Policy for Children And Families:
A risk and Resilience Perspective. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
- Gelles, R.J. (1980). Violence in Family: a Review of Research in the Seventies.
Journal of Marriage and Family. 42, 873-885.
- Günçe, G. (1991). Çocuğun Cinsel İstismarı. Çocukların Kötü Muameleden
Korunması 1. Ulusal Kongresi, Ankara: Gözde Repro Ofset.
- Hatun, Ş. (2002). Çocuk Hakları Sözleşmesinin 13. Yılında Yoksulluk ve
Çocuklar Üzerine Etkileri. Türk Tabipler Birliği, Erişim: 13.10.2016, http://www.
ttb.org.tr/eweb/yoksulluk_ve_cocuklar.pdf
- Kırımsoy, E. (2012). Çocukların Ev İçinde Yaşadıkları Şiddet Araştırması.
Genç Hayat Vakfı. Erişim: 11.11.2016, http://www.cocukhaklariizleme.org/wpcontent/
uploads/evicisiddet-arastirma.pdf
- Kozcu, Ş. (1990). Çocuk İstismarı ve İhmali. Aile yazıları 3, Birey, Kişilik ve
Toplum. 5(3), 379-390.
- Milner, J. S. ve Crouch, J. L. (1993). “Physical Child Abuse”. Family Violence.
Prevention and Treatment. İçinde Robert L. Hampton, Thomas P. Gullotta, Gerald
- R. Adams, Earl H. Potter III, Roger P., editör. Weissberg. Newbury Park: Sage
Publications, Inc.
- Müderrisoğlu, S.; Dedeoğlu, C.; Akço, S. ve Akbulut, B. (2013). Türkiye’de 0-8
Yaş Arası Çocuğa Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması. İstanbul: Bernard van Leer
Vakfı, Hümanist Büro ve Frekans Araştırma.
- Oral, G. ve İnanıcı, M. A. (2004). Risk Altındaki Çocukların Saptanmasında
Öğretmenin Rolü. İstanbul: 4. Akşam Sanat Okulu Matbaası.
- Öztürk, M. (2011). Çocuk Hakları Açısından Çocuk İhmali ve İstismarı, 1.
Türkiye Çocuk Hakları Kongresi, İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
- Polat, O. (2001). Çocuk ve Şiddet, İstanbul: Der Yayınları.
Tüzün, O. ve Sayar, K. (2006). Bağlanma Kuramı ve Psikopatolojisi. Düşünen
Adam. 19(1), s.:24-39.
- UNICEF ve SHÇEK (2010). Türkiye’de Çocuk İstismarı ve Aile İçi Şiddet
Araştırması / Özet Rapor. Ankara, (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu
- Türkiye Temsilciliği ve TC Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme
Kurumu), 30. Erişim: 17.10.2016, http://www.unicef.org.tr/files/bilgimerkezi/
doc/cocuk-istismari-raporu-tr.pdf
- Yenibaş, R. ve Şirin, A. (2007). Ailede Çocuğun İstismarı ve Umutsuzluk. Ankara:
Nobel Yayın Dağıtım.
- Yılmaz Irmak, T. (2008). Çocuk İstismarı ve İhmalinin Yaygınlığı ve Dayanıklılıkla
İlişkili Faktörler. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.