Söylem-Biliş İlişkileri Bağlamında Çocuklar İçin Felsefe: Söylem Analizi Yaklaşımı

Bu araştırmada Çocuklar İçin Felsefe yaklaşımı ve uygulama pratiklerinin Söylem-Biliş İlişkileri bağlamında temellendirilmesi, ifade edilen temellendirme ışığında Philosophy For Children (P4C) uygulamalarının yapılandırılması, 8-9 yaş çocuklarıyla uygulanabilirliğinin ortaya konması ve sınıf içi konuşmaların (söylemsel hamle) akıl yürütme ve kavram oluşturma süreçlerine katkılarının nitel yaklaşım dâhilinde söylem analiziyle betimlenmesi amaçlanmıştır. Uygulama verilerin analizi sosyokültürel söylem analizinin bir kolu olan sistematik gözlem ile gerçekleştirilmiştir. Söylemsel Hamle Kodlama Kataloğu ve Akıl Yürütme Kalitesi Kodlama Kataloğu aracılığıyla kolaylaştırıcının sergilediği söylemsel hamle tipleri ve öğrenen bilişsel katkıları olarak akıl yürütme kaliteleri bağlamsal olarak kodlanmıştır. Söylemsel hamlelerin işlevleri sekiz kategoride sınıflandırılmıştır. Bunlar; bilgi sağlayıcı ve değerlendirmeci hamleler, gözle-karşılaştır-tahmin et hamleleri, iletişimsel hamleler, izleme hamleleri, değerlendir-yargıla-eleştir hamleleri, çeldirme hamleleri, delillendirme hamleleri, isimlendirme hamleleri ve çıkarımda bulunma hamleleridir. Bilgi sağlayıcı değerlendirici hamle türünün tek başına büyük oranda kullanılması üst düzey akıl yürütme düzeyini olumsuz etkilediği; iletişimsel ve değerlendir – yargıla - eleştir hamle türlerinin üst düzel akıl yürütme süreçlerine ortam hazırlaması, izleme ve çeldirme hamlelerinin üst düzey akıl yürütme süreçlerini desteklediği ulaşılan temel durumlardır.

Philosophy For Children in the Context Of Discourse-Cognition: Discourse Analysis Approach

In this study, it is aimed to ground philosophical approach and application practices for children in the context of Discourse- Cognition relation, to construct P4C applications in the light of expressed grounding, to reveal its applicability with 8-9-year-old children and to describe the contributions of classroom conversations (discursive move) to reasoning and concept creating and process with discourse analysis with in the qualitative approach. The application, analyzing of data, was made through systematically observation which is a branch of sociocultural discursive analysis. Through Discursive Move Coding Catalogue and Reasoning Quality Coding Catalogue the types of facilitator enacted discursive moves and learner reasoning quality was coded contextually. Functions of discursive moves were categorized in eight sections. These are; providing and devaluating moves, observing- comparing- predicting moves, communicating moves, monitoring moves, evaluating- judgingcritiquing moves, challenging moves, seeking for evidencing moves, labeling- naming moves, differencing moves. The basic situations which are obtained that the use of the information provider evaluating move alone was largely affected the high level of reasoning; communicating and evaluating-judging-critiquing moves support the high-level reasoning processes, and that the monitoring and challenging moves support the high level reasoning processes.

___

  • Aydın, H. (2012). Felsefi Temelleri Işığında Yapılandırmacılık . Ankara: Nobel. Boyacı & Karadağ & Güleç, N. P. (2018). Çocuklar İçin Felsefe / Çocuklarla Felsefe: Felsefi Metotlar, Uygulamalar ve. Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi (31), p:145- 173. Burr, V. (2012). Sosyal İnşacılık. (2.Baskı), 4. (P. Arkoaç, Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık. Cevizci, A. (2009). Felsefe Tarihi Thales’ten Baudrillar’a. İstanbul:Say Yayıncılık. Creswell, J.W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. (Bütün, M; Demir, S.B, Çev.) Ankara: Siyasal Kitabevi Çotksöken & Tepe, Ç. T. (2013). Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu. Dorion, L.A. (2005) Sokrates (M. Demirtaş, Çev.) Ankara: Dost Yayıncılık Farouki, N. (2009). İdea Nedir? İstanbul: Say Yayıncılık. Hilal Çelik, H. E. (2013). Söylem Analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27(27), 99- 113. Lone, J. M. (2017). Filozof Çocuk. (G. Arıkan, Çev.), İstanbul: Sola Yayınları. Özlem, D. (2001). Evrenselcilik Mitosu ve Sosyal Bilimler. İstanbul: Metis Yayıncılık. Özlem, D. (2011). Mantık. İstanbul: NOTOS KİTAP. Lipman, M. (2003). Thinking in education. New York: Cambridge University Press. Gökberk, M. (1985) Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi Platon. (2016). Devlet. (F. Akderin, Çev.) Ankara: Say Yayınları. Searle, J. R. (2016). Zihin Dil ve Toplum. İstanbul: Litera Yayıncılık. Soysal, Y. (2019). Fen Öğretiminde Öğretmenin Söylemsel Hamlelerinin Öğrenenlerin Akıl Yürütme Kalitelerine Etkisi: Söylem Analizi Yaklaşımı. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 7(3)p: 994- 1032. Soysal, Y., Yilmaz-Tuzun, O. (2019e). Relationships Between Teacher Discursive Moves and Middle School Students’ Cognitive Contributions to Science Concepts. Research in Science Education. DOI: https://doi.org/10.1007/s11165-019-09881-1. Soysal, Y. (2019c). Investigating the discursive interactions in the elementary Science classroom. Elementary Education Online, 19(1), 1-17 Soysal, Y. (2019). Yükseköğretimde Öğretimin İlkeleri Üzerine Pedagoji Temelli Bir Söylem Analizi:Vygotskyci Perspektif. İstanbul: İstanbul Aydın Üniversitesi. Soysal, Y. (2018). Determining the mechanics of classroom discourse in Vygotskian Sense: Teacher discursive moves reconsidered. Research in Science Education, 1-25. DOI: https://doi.org/10.1007/s1116. Vygotsky, L.S. (2018). Düşünme ve Dil. (Burak Erdoğdu, Çev.) İstanbul: Roza Yayınevi