Söylem-Biliş İlişkileri Bağlamında Çocuklar İçin Felsefe: Söylem Analizi Yaklaşımı
Bu araştırmada Çocuklar İçin Felsefe yaklaşımı ve uygulama pratiklerinin Söylem-Biliş İlişkileri bağlamında temellendirilmesi, ifade edilen temellendirme ışığında Philosophy For Children (P4C) uygulamalarının yapılandırılması, 8-9 yaş çocuklarıyla uygulanabilirliğinin ortaya konması ve sınıf içi konuşmaların (söylemsel hamle) akıl yürütme ve kavram oluşturma süreçlerine katkılarının nitel yaklaşım dâhilinde söylem analiziyle betimlenmesi amaçlanmıştır. Uygulama verilerin analizi sosyokültürel söylem analizinin bir kolu olan sistematik gözlem ile gerçekleştirilmiştir. Söylemsel Hamle Kodlama Kataloğu ve Akıl Yürütme Kalitesi Kodlama Kataloğu aracılığıyla kolaylaştırıcının sergilediği söylemsel hamle tipleri ve öğrenen bilişsel katkıları olarak akıl yürütme kaliteleri bağlamsal olarak kodlanmıştır. Söylemsel hamlelerin işlevleri sekiz kategoride sınıflandırılmıştır. Bunlar; bilgi sağlayıcı ve değerlendirmeci hamleler, gözle-karşılaştır-tahmin et hamleleri, iletişimsel hamleler, izleme hamleleri, değerlendir-yargıla-eleştir hamleleri, çeldirme hamleleri, delillendirme hamleleri, isimlendirme hamleleri ve çıkarımda bulunma hamleleridir. Bilgi sağlayıcı değerlendirici hamle türünün tek başına büyük oranda kullanılması üst düzey akıl yürütme düzeyini olumsuz etkilediği; iletişimsel ve değerlendir – yargıla - eleştir hamle türlerinin üst düzel akıl yürütme süreçlerine ortam hazırlaması, izleme ve çeldirme hamlelerinin üst düzey akıl yürütme süreçlerini desteklediği ulaşılan temel durumlardır.
Philosophy For Children in the Context Of Discourse-Cognition: Discourse Analysis Approach
In this study, it is aimed to ground philosophical approach and application
practices for children in the context of Discourse- Cognition relation,
to construct P4C applications in the light of expressed grounding, to
reveal its applicability with 8-9-year-old children and to describe the
contributions of classroom conversations (discursive move) to reasoning
and concept creating and process with discourse analysis with in the
qualitative approach. The application, analyzing of data, was made
through systematically observation which is a branch of sociocultural
discursive analysis. Through Discursive Move Coding Catalogue and
Reasoning Quality Coding Catalogue the types of facilitator enacted
discursive moves and learner reasoning quality was coded contextually.
Functions of discursive moves were categorized in eight sections. These
are; providing and devaluating moves, observing- comparing- predicting
moves, communicating moves, monitoring moves, evaluating- judgingcritiquing
moves, challenging moves, seeking for evidencing moves,
labeling- naming moves, differencing moves. The basic situations which
are obtained that the use of the information provider evaluating move
alone was largely affected the high level of reasoning; communicating
and evaluating-judging-critiquing moves support the high-level reasoning
processes, and that the monitoring and challenging moves support the high
level reasoning processes.
___
- Aydın, H. (2012). Felsefi Temelleri Işığında Yapılandırmacılık . Ankara:
Nobel.
Boyacı & Karadağ & Güleç, N. P. (2018). Çocuklar İçin Felsefe / Çocuklarla
Felsefe: Felsefi Metotlar, Uygulamalar ve. Uludağ Üniversitesi Fen
Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi (31), p:145- 173.
Burr, V. (2012). Sosyal İnşacılık. (2.Baskı), 4. (P. Arkoaç, Çev.) Ankara:
Nobel Yayıncılık.
Cevizci, A. (2009). Felsefe Tarihi Thales’ten Baudrillar’a. İstanbul:Say
Yayıncılık.
Creswell, J.W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. (Bütün, M; Demir,
S.B, Çev.) Ankara: Siyasal Kitabevi
Çotksöken & Tepe, Ç. T. (2013). Çocuklar İçin Felsefe Eğitimi. Ankara:
Türkiye Felsefe Kurumu.
Dorion, L.A. (2005) Sokrates (M. Demirtaş, Çev.) Ankara: Dost Yayıncılık
Farouki, N. (2009). İdea Nedir? İstanbul: Say Yayıncılık.
Hilal Çelik, H. E. (2013). Söylem Analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27(27), 99-
113.
Lone, J. M. (2017). Filozof Çocuk. (G. Arıkan, Çev.), İstanbul: Sola
Yayınları.
Özlem, D. (2001). Evrenselcilik Mitosu ve Sosyal Bilimler. İstanbul: Metis
Yayıncılık.
Özlem, D. (2011). Mantık. İstanbul: NOTOS KİTAP.
Lipman, M. (2003). Thinking in education. New York: Cambridge
University Press.
Gökberk, M. (1985) Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi
Platon. (2016). Devlet. (F. Akderin, Çev.) Ankara: Say Yayınları.
Searle, J. R. (2016). Zihin Dil ve Toplum. İstanbul: Litera Yayıncılık.
Soysal, Y. (2019). Fen Öğretiminde Öğretmenin Söylemsel Hamlelerinin
Öğrenenlerin Akıl Yürütme Kalitelerine Etkisi: Söylem Analizi
Yaklaşımı. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi. 7(3)p: 994- 1032.
Soysal, Y., Yilmaz-Tuzun, O. (2019e). Relationships Between Teacher
Discursive Moves and Middle
School Students’ Cognitive Contributions to Science Concepts. Research
in Science Education.
DOI: https://doi.org/10.1007/s11165-019-09881-1.
Soysal, Y. (2019c). Investigating the discursive interactions in the
elementary Science classroom. Elementary Education Online, 19(1),
1-17
Soysal, Y. (2019). Yükseköğretimde Öğretimin İlkeleri Üzerine Pedagoji
Temelli Bir Söylem Analizi:Vygotskyci Perspektif. İstanbul: İstanbul
Aydın Üniversitesi.
Soysal, Y. (2018). Determining the mechanics of classroom discourse in
Vygotskian Sense: Teacher discursive moves reconsidered. Research
in Science Education, 1-25.
DOI: https://doi.org/10.1007/s1116.
Vygotsky, L.S. (2018). Düşünme ve Dil. (Burak Erdoğdu, Çev.) İstanbul:
Roza Yayınevi