Kimlik Çalışmalarında ve Politikalarında Kesişimsel Eleştirinin Olanakları

Sosyal bilimlerde kullanımının sıklaştığı kesişimsellik kavramı kimlik çalışmalarında ve politikalarında kullanışlı bir araç olarak karşımıza çıkıyor. Kimliğin tarihsel, toplumsal ve politik alanlardaki inşasını çözümlemeyi amaçlayan çalışmalar, farklı eksenlerdeki kimlikleri birlikte ele alarak ciddi bir paradigma dönüşümünden geçmektedir. Bu sürecin kaçınılmaz bir sonucu olarak, yapısalcılığın ikili karşıtlıkları ile eleştirel teori ve postmodernizmin tanınma ve farklılık anlayışları yeniden gözden geçirilmiştir. Bu makale, kesişimsel bakış açısının ikili karşıtlıklar, tanınma ve farklılık kavramlarına olası etkilerini tartışmaktadır. İlk olarak, kesişimselliğe zemin hazırlayan Siyah Feminizm Hareketinin öncülerinden Combahee River Collective’in manifestosundan hareketle ikiliklerin anlamı sorgulanmıştır. Bununla ilgili olarak, ikilik temelli anlatıların kesişimsel perspektif tarafından nasıl reddedildiği, gerekçeleriyle birlikte ele alınmıştır. İkinci olarak, çok eksenli kimlikleri/farklılıkları göz ardı etmekle eleştirilen tanınma politikalarına bir alternatif olarak ortaya çıkan kesişimsel perspektifin kimlik meselesinin karmaşıklığını kavramak üzere benimsemiş olduğu temkinli tutumun dayandığı argümanlar tartışılmıştır. Buradan hareketle, YuvalDavis’in önerdiği politik metodun teorik zemini anlaşılmaya çalışılmıştır. Son olarak, farklılıklarla yüzleşmek ve onları sorunsallaştırmakta tanınma politikalarından daha etkili sayılan koalisyon politikaları ile kesişimsellik arasındaki (olası) ortaklıklar ele alınmıştır. Bu bağlamda özellikle kesişimsellik üzerine çalışmalarıyla bilinen AnneMarie Hancock, Kimberlé Crenshaw ve Anna Carastathis’in koalisyon eleştirilerinin ortak noktaları vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Kimlik, kesişimsellik, ikili karşıtlıklar, tanınma, koalisyon

The Possibilities of Intersectional Critique in Identity Studies and Politics

The concept of intersectionality, which is gaining prominence in social sciences, appears as a versatile tool in identity studies and politics. Studies that aim to analyze identity construction across the historical, social, and political fields are undergoing a paradigm shift as they focus on identities that exist on different axes. Hence, the binary oppositions of structuralism and the concepts of recognition and difference widely discussed in critical theory and postmodernism have been reconsidered in recent scholarship. This article first discusses the possible effects of the intersectional perspective on these concepts. It examines the implications of binary oppositions based on the manifesto of Combahee River Collective, one of the pioneers of the Black Feminism Movement, which paved the way for the current debate on intersectionality. In this regard, it asks why and how dualistic narratives are disowned by the intersectional perspective. Secondly, the article discusses how the intersectional perspective emerged as an alternative to the politics of recognition, which is criticized for ignoring multi-axial identities/differences and takes up the arguments underlying the cautious attitude this perspective maintains to grasp the complexity of the identity question. From this point of view, it seeks to understand the theoretical basis of the political method proposed by Yuval-Davis. The article, finally, deals with (possible) associations between intersectionality and coalition politics, considered more efficient than the politics of recognition in confronting and problematizing differences. In this context, it accentuates the common points of the coalition criticisms of Anne-Marie Hancock, Kimberlé Crenshaw, and Anna Carastathis, who are known for their works on intersectionality.

Keywords:

Identity, intersectionality, binary oppositions, recognition, coalition,

PDF

___

Akal, C. B. (1997). Modern düşüncenin doğuşu (2.bs). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. google scholar
Aristoteles. (1998). Poetika (İ. Tunalı, Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi. google scholar
Bowleg, L. (2008). When Black+ lesbian+ woman^ Black lesbian woman: The methodological challenges of qualitative and quantitative intersectionality research. Sex Roles, 59(5), 312-325. google scholar
Carastathis, A. (2013). Identity categories as potential coalitions. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 38(4), 941-965. google scholar
Combahee River Collective. (1983). The Combahee River Collective statement. In Smith B., (Ed.), Homegirls: A Black feminist anthology (pp. 264-274). New York: Kitchen Table, Women of Color Press. google scholar
Collins, P. H. (2002). Black feminist thought: Knowledge, consciousness, and the politics of empowerment. Routledge. google scholar
Crenshaw, K. (1989). Demarginalizing the intersection of race and sex: A black feminist critique of antidiscrimination doctrine, feminist theory and antiracist politics. University of Chicago Legal Forum, 139-167. google scholar
Crenshaw, K. (1991). Mapping the margins: Intersectionality, identity politics, and violence against women of color. In The public nature of private violence. Stanford Law Review. 43(6), 1241-1299. google scholar
Derrida, J. (1981) Positions (A. Bass, Trans.). Chicago:University of Chicago Press. google scholar
Davis, A. (1994). Coalition building among people of color. Inscriptions, 7, 42-53. google scholar
Davis, K. (2008). Intersectionality as buzzword: A sociology of science perspective on what makes a feminist theory successful. Feminist Theory, 9(1), 67-85. google scholar
Foucault, M. (2014). Özne ve iktidar: Seçme yazılar 2 (O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
Fraser, N. (1998). Heterosexism, misrecognition and capitalism. New Left Review, 228, 140-149. google scholar
Gowers, E. (2012). Horace: Satires book I. Cambridge:Cambridge University Press. google scholar
Hancock, A. M. (2011). Solidarity politics for Millennials: A guide to ending the oppression olympics. New York: Palgrave Macmillan. google scholar
Hancock, A. M. (2007). When multiplication doesn’t equal quick addition: Examining intersectionality as a research paradigm. Perspectives on Politics, 5(1), 63-79. google scholar
Haraway, D. J. (2006). Siborg manifestosu: Geç yirminci yüzyılda bilim, teknoloji ve sosyalist-feminizm (O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı. google scholar
Hegel, G. W. (2011). Tinin görüngübilimi (A. Yardımlı, Çev.). İstanbul: İdea Yayınevi. google scholar
Honneth, A. (1996). The struggle for recognition: The moral grammar of social conflicts. Cambridge: MIT Press. google scholar
MacIntyre, A. (2001). Erdem peşinde: ahlak teorisi üzerine bir çalışma (M. Özcan, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
MacKinnon, C. A. (2007). Are women human? Cambridge, MA:Harvard University Press. google scholar
Marx, K. (2003). Kapital (A. Bilgi, Çev.). İstanbul: Eriş Yayınları. google scholar
McCall, L. (2005). The complexity of intersectionality. Signs: Journal of Women in Culture and Society, 30(3), 1771-1800. google scholar
Reagon, B. J., & Smith, B. (1998). Coalition politics: Turning the century. Feminism and Politics, 242-53. google scholar
Rydstrom, H., & Hearn, J. (2017). Men, masculinities and the conundrum of ‘gex’: An interview with Jeff Hearn by Helle Rydstrom. NORA-Nordic Journal of Feminist and Gender Research, 25(2), 141-159. google scholar
Yuval-Davis, N. (2017). Recognition, intersectionality and transversal politics. In Meital, Y. & Rayman, P.M. (eds.), Recognition as key for reconciliation: Israel, Palestine, and beyond (pp. 157-167). Boston:Brill. google scholar
Yuval-Davis, N. (2018). Açılış konuşması. N. Berber (Ed.), Duvarları yıkmak, köprüleri kurmak: Yeni küresel feminizmin yükselişi ve imkânları kitabı içinde (s. 7-22). İstanbul: Heinrich Böll Stiftung Derneği Türkiye Temsilciliği. google scholar