İsrailiyat Hadis Rivayetleri Arasına Nasıl Karıştı?

Günümüze kadar ulaşmış hadis kaynaklarında İsrailiyat olarak nitelendirilen bazı rivayetler bulunmaktadır. Bu rivayetlerin bir kısmının benzerlerini Yahudi literatüründe de bulmak mümkün olmaktadır. Birtakım İsrailiyat türü haberlerin hadislerin arasına karışmış olduğuna klasik dönem İslam âlimleri de dikkat çekmişlerdir. Bu araştırmadaki temel soru, İsrailiyatın hadis rivayetleri arasına hangi yollarla karıştığıdır.Yahudilik ve İslam birbiriyle kesişen kültürel geçmişe sahiptir. İkisinin de ortaya çıktığı bölgeler birbirine çok yakındır. İslam’ın Medine döneminde Yahudi olarak bilinen kabilelerle yakın ilişkiler kurulmuş, hicretin üzerinden henüz yüzyıl bile geçmeden Kudüs dâhil, Yahudi ve Hristiyanların yaşadıkları birçok bölge Müslümanların hakimiyeti altına girmiştir. İki kültür arasındaki bu yakınlık, İsrailiyat türü haberlerin hadisler arasına karışmasının birinci nedeni olarak görülebilir.İkinci önemli nedenin, İslam’ın birinci yüzyılında Yahudilikten İslam dinine geçen Yahudiler (Abdullah b. Selam ve Ka’bu’l-Ahbâr gibi) olduğu düşünülmektedir. Bunlardan bazılarının önceki peygamberler ve tarihsel geçmişle ilgili bilgilerini çevresindeki Müslümanlarla paylaştıkları, bu bilgilerin henüz tedvin döneminin başlamadığı bir zamanda hadisler arasına karışmış olabileceği yüksek bir ihtimaldir. Üçüncü önemli nedenin ise Yahudiliğe ait yazılı ve sözlü kaynakları araştıran, buradan elde ettikleri bilgileri Müslümanlara aktaran raviler (Vehb b. Münebbih ve Muhammed b. İshak gibi) olduğu düşünülmektedir. Araştırmayı seven bu insanların, Yahudilikten elde ettikleri bilgileri, İslam’daki herhangi bir konuyla ilişkilendirerek kendi talebelerine naklettiklerine, daha sonra bu bilgilerin hadis formunda kaynaklara girdiğine dair güçlü işaretler bulunmaktadır.

How Did Israiliyat Mix in Hadith Narrations?

There are some narrations in the hadith sources, which have come until today, that are described as Israiliyat. It is possible to find similar ones to some of these narrations in the Jewish literature. Islamic scholars of the classical period also pointed out that some of the Israiliyat news mixed in hadiths. The main question in this study is how Israiliyat mixed in hadith narrations.Judaism and Islam have an intersecting cultural past. The regions in which they both came into existence are very close to each other. During the Medina period of Islam, close relations were established with tribes known as Jews, and many regions, where Jews and Christians lived, including Jerusalem, were dominated by Muslims, not even a hundred years after the Hegira. This closeness between the two cultures can be observed as the first reason for the mixing of Israiliyat news among hadiths.The second important reason is thought to be the Jews (such as Abdullah ibn Selam, Ka'b al-Ahbar) who converted from Judaism to Islam in the first century of Islam. It is highly possible that some of them shared their knowledge of the previous prophets and the historical past with Muslims around them, and that this knowledge may have mixed in hadiths at a time when the codification period did not yet begin. The third important reason is thought to be the narrators (such as Abdullah bin Amr bin As, Wahb ibn Munabbih, Muhammad b. Ishaq)  that investigated the written and oral sources of Judaism and conveyed the information they had obtained from here to Muslims. There are strong indications that these people, who liked to investigate, associated the information they obtained from Judaism with any subject in Islam and then transferred it to their students, then, this information entered into sources in the hadith form.

___

  • İsrailiyat: İsrail ve Yahudi Çalışmaları Dergisi, no. 1 (Kış 2017)