İLAHİYAT DIŞINDA LİSANS EĞİTİMİ PLANLAYAN İMAM-HATİP LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN MESLEK DERSLERİ İLE İLGİLİ DEĞERLENDİRMELERİ ÜZERİNE NİTEL BİR ARAŞTIRMA
Bu makale imam hatip lisesinde okuyan ve İlahiyat Fakültesi dışında lisans eğitimi planlayan öğrencilerin meslek dersleri ile ilgili değerlendirmelerini incelemeyi konu edinmiştir. Araştırma nitel araştırma modelinde yapılandırılmıştır. 2017 yılı Şubat ve Mart ayında Fatih Kız İmam-Hatip Lisesi’nde son sınıfta okuyan 15 öğrenci araştırma grubunu oluşturmuştur. Araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış mülakat formları kullanılmış ve öğrencilerle yapılan yüz yüze görüşmelerle veriler toplanmıştır. Betimsel analiz yöntemiyle çözümlenen bu veriler ışığında araştırmada elde edilen bazı sonuçlar şu şekildedir: Öğrencilerin büyük çoğunluğu meslek derslerini teorik, sıkıcı ve ağır bulmakta olup, İmam-Hatip meslek dersleri içeriklerinin kendilerine hitap etmediğini düşünmektedirler. Öğrenciler, ders kitaplarının faydalı ve ilgi çekici olmadığını ifade etmekte, meslek derslerini ilgi çekici kılacak olanın ise öğretmenlerin anlatıma biçimi olduğunu düşünmektedirler. Ayrıca 12. sınıfta sınav kaygısı nedeniyle meslek derslerine yeterince vakit ayıramadıkları için bu dersleri önemsemediklerini belirterek derslerin 9 ve 10. sınıfa kaydırılmasını teklif etmektedirler. Bununla beraber meslek derslerinin kendileri için tümüyle anlamsız olduğunu da düşünmemektedirler. Araştırma sonunda konu ile ilgili bazı önerilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
İmam-Hatip Lisesi, İmam-Hatip Lisesi Öğrencileri, Meslek Dersleri, Lisans Eğitimi, İlahiyat
A Qualitative Study on the Evaluations of Professional Classes by Religious Vocational High School Students Planning an Undergraduate Education Other than Theology
This article deals with the evaluation of students of Imam Hatip High School who planning undergraduate education except faculty of divinity about vocational courses. The research is structured in a qualitative research model. A study group consisting of 15 students of Fatih İmam-Hatip High School in year 2017. Semi-structured interview forms developed by the researcher were used, and face-to-face interviews with students were collected. Descriptive analysis method was used in the analysis of the data obtained. Some of the results obtained in the research are as follows: According to majority of the students of Imam-Hatip School, vocational courses are theoreticaland boring, as well as course content not oppropriate their expectation. İn addition this, books of vocational courses are not interesting. Majority of the students of Imam-Hatip High School want to shift the12th vocational courses to lower classes.
Keywords:
Imam Hatip High Schools, Students of Imam High Schools, Vocational Courses, Undergraduate education, Divinity,
___
- Akman, Mustafa; “İmam Hatip Liselerinde Okutulan Hadis Ders Kitabı”, İslâmî Araştırmalar, 2010, Cilt: XXI, Sayı: 3.
- Akseki, A.Hamdi; “Din Tedrisatı ve Dini Müesseseler Hakkında Bir Rapor”,Sebilürreşad, C. V, S. 102, Mayıs 1951.
- Akyürek, Süleyman; “İmam Hatip Liselerinde Din Öğretimi: Fırsat mı? İmkan mı? Girdap mı? Açmaz mı?”, DİB, IV. Din Şurası Bildirileri, Ankara, 2009.
- _______; “İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersi ile Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Dersi Öğretmenlerinin Eğitim-Öğretim Yeterliliklerine İlişkin Algıları”, Değerler Eğitimi Dergisi; 2012, Cilt: X, Sayı: 23.
- Altun,V.-Karani, A. Yiğit; “İmam-Hatip Lisesi 9. ve 10. Sınıf Öğrencilerinin Sosyo-Ekonomik Profili Araştırması”, Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi,Sayı: 32, 2011.
- Altunsaray, Musa; İmam Hatip Liseleri Talebi (İstemi) Etkileyen Etmenler (Ankara İli Örneği,) Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, 2000.
- Arslan, Ş–Silkin, S.; “İmam Olmayacak Kızlar: İmam Hatip Okullarında Kız Öğrenci Varlığına Dair Bir Araştırma”, 100. Yılında İmam Hatip Liseleri, İstanbul:Ensar Neşriyat, 2013.
- Aşlamacı, İbrahim; “İmam Hatip Liselerindeki Din Eğitiminin Niteliği ile İlgili Sorunlar: Okul Yöneticilerinin Görüşlerine Dayalı Nitel Bir Araştırma”, Turkish Studies, Volume:12/10; 2017.
- ________;Öğrenci ve Öğretmenlerine Göre İmam-Hatip Liseleri, İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
- Ayhan, Halis; Türkiye’de Din Eğitimi, İstanbul: İFAV Yayınları, 1999.
- Bahçekapılı, Mehmet; Türkiye’de Din Eğitiminin Dönüşümü (1997-2012), İstanbul: İlke Yayıncılık, 2012.
- Baloğlu, Zekai; Türkiye’de Eğitim, Tüsiad, 1991.
- Bilgin Beyza; Eğitim Bilimi ve Din Eğitimi, Ankara: Gün Yayıncılık, 1998.
- Cebeci, Suat; “İmam-Hatip Liselerinin Öğrenci Yapısı ve Bunun Sosyal Gelişme Açısından Değerlendirilmesi”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1995, Sayı: 1.
- ______;Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi, Ankara: Akçağ Yayıncılık, 2. Baskı, 2005.
- CHP 7. Kurultay Tutanağı, Ankara, 1947.
- Çağlar, İsmail; “ Anadolu’dan Viyana’ya İmam-Hatipler: Modernleşme, Diaspora ve Eleştiri”, Sakarya Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 5/1, Nisan 2015.
- Çakır, R.-Bozan,İ.-Talu,B.; İmam Hatip Liseleri Efsaneler ve Gerçekler, Tesev Yayınları, 2004.
- Çekin, Abdulkadir; “İmam-Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Profesyonelliği Üzerine Bir Araştırma”; International Journal of Social Science, Number: 37, 2015.
- Dinçer, Nahit; 1913’ten Günümüze İmam-Hatip Okulları Meselesi, (haz. Ertuğrul Düzdağ), İstanbul: Şule Yayınları, 1998.
- Doğan, Ahmet;1997 Yılından Sonraki Dönemde İmam-Hatip Liselerindeki Gelişmeler (Adana Örneği), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana, 2006.
- Erdoğan, İrfan-Turanalp, Muhammed Fatih; “İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Kazanımlarının Gerçekleşme Düzeyine İlişkin Öğrenci Görüşleri”, Geleceğin İnşasında İmam Hatip Okulları, (ed. İ. Erdem, İ. Aşlamacı, R. Uçar), Cilt-II, İnönü Üniversitesi Yayınları, Malatya, 2017.
- Ertugay, Recep; “İmam Hatip Liseleri Hadis Ders Kitabının Hadis İlmi Açısından Değerlendirilmesi”, Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: IV, Sayı: 8, 2017.
- Ev, Halit; “Yüksek Öğretimde Din Eğitimi”, Din Eğitimi, (ed. Mustafa Köylü-Nurullah Altaş), Ankara: Gündüz Yayıncılık, 2. Baskı, 2012. Gökaçtı, M. Ali; Türkiye’de Din Eğitimi ve İmam-Hatipler, İstanbul: İletişim Yayınları, 2005. Kanburoğlu, Ümmügülsüm; “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Benlik ve Kurum Algıları”, 100. Yılında İmam Hatip Liseleri, Dem Yayınları, İstanbul, 2013. Karateke, Tuncay; “İmam-Hatip Liselerinde İdarecilerin Karşılaştıkları Sorunlara Yönelik Nitel Bir Çalışma”, Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 5, 2015. Kaymakcan, Recep; “Türkiye’de Din Eğitimi Deneyimi”, 100. Yılında İmam-Hatip Liseleri, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2013. Koç, Ahmet; İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Yeterlikleri Üzerine Bir Araştırma, C.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIII/2- 2009. Konya İmam Hatip Liseleri Öğrenci Çalıştayı, Sonuç Raporu, Timav, Konya, 2015. Korkmaz, Mehmet; “İmam Hatip Lisesi Öğrencilerinin Bu Okulu Tercih Süreçleri”, Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 16, 2013/1.
- Kula, Tahsin; “Diyarbakır’da Bulunan İmam Hatip Lisesinde Okumakta Olan Öğrencilerin Hedef Yönelimleri Nelerdir?”, 100. Yılında İmam Hatip Liseleri, Dem Yayınları, İstanbul, 2013.
- Kurt, Hasan; “Anadolu İmam Hatip Liseleri’nin Tarihi Gelişim Süreci ve Öğrencilerinin Kelam Dersine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Bartın Anadolu İmam Hatip Lisesi Örneği),The Journal of Academic Social Science Studies, Number: 24, 2014.
- Mermutlu, Bedri; “İmam-Hatip Liselerinin Seküler Açmazı”, Akademik Araştırmalar Dergisi, Cilt: X, Sayı: 38 [Kâşgarlı Mahmud Özel Sayısı], 2008.
- Mert, Hamdi; Türkiye’nin Dönüşüm Sürecinde İmam Hatip Liseleri, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2014.
- Mücahit, Mustafa; “Öğrencilerin Gözüyle İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenleri (Sivas İli Örneği)”, Cumhuriyet Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: XLI, Sayı: 1, 2017.
- _______;İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretiminde Öğretmenin Rolü (Sivas İli Örneği), Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri Anabilim Dalı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Sivas, 2016.
- Öcal, Mustafa; “Kuruluşundan Günümüze İmam-Hatip Liseleri”, Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi,Sayı:6, 1999.
- ---------------------, Mustafa,_____; “Dünden Bugüne İmam Hatip Liseleri”, 100. Yılında İmam-Hatip Liseleri, İstanbul: Dem Yayınları, 2013.
- _____; “İmam-Hatip Liselerinde Din Eğitimi”, Din Eğitimi, (ed. M. Köylü-N. Altaş) Ankara: Gündüz Matbaacılık, 2. Baskı, 2012.
- _____;100. Yılında İmam-Hatip Liseleri, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2013.
- Özensel, E.-Akın, M.H.-Aydemir, M. Ali; Türkiye’de İmam Hatip Lisesi ve İmam Hatipliler Algısı, Konya: Timav, 2012.
- Özensel, E.-Aydemir, M. A; İmam Hatip Lisesi Öğrencileri Profil Araştırması (Temel Sorunlar, Beklentiler ve Değer Yapıları),Konya: Timav, 2014.
- Öztürk, Mustafa; “İmam-Hatip Lisesi Programında Tefsir Dersi Öğretimi ile İlgili Tespitler ve Teklifler”, 100. Yılında İmam-Hatip Liseleri, Ensar Neşriyat, İstanbul, 2013.
- Sitembölükbaşı, Şaban; Türkiye’de İslam’ın Yeniden İnkişafı (1950-1960),Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
- Tisk Raporu; Türkiye’de Mesleki Eğitim, İstanbul 1991.
- Türk Eğitim-Sen; Türkiye’de Din Eğitimi Çalıştayı, 11-12 Nisan 2015, Ankara- Komisyon Raporları.
- Türkiye’de Din Öğretimi Sonuç Raporu;Konya: Timav, 2012; http://timav.org.tr/wp-content/uploads/2016/03/T%C3%BCrkiyede-Din-%C3%96%C4%9Fretimi-Forumu-Sonu%C3%A7-Raporu.pdf
- Yalçın, İsmail; “İmam-Hatip Liselerinde Fıkıh Eğitimi”, 100. Yılında İmam Hatip Liseleri, Dem Yayınları, İstanbul, 2013.
- Yıldırım, Ali–Şimşek, Hasan; Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık, 8. Baskı, 2011.
- Yılmaz, Hakkı; “Eğitim Sistemi İçerisinde İmam-Hatip Liselerinin Yeri ve Tarihçesi”, II. Din Şurası Tebliğ ve Müzakereleri (23-27 Kasım 1998) Ankara,2003.
- Elektronik Kaynaklar http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx? home=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23084.pdf&main=http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23084.pdf, Erişim tarihi, 02.04. 2018
- https://dogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_01/31041352_imam_hatip_liseleri_haftalik_ders_cizelgeleri_20142015.pdf Erişim tarihi, 01.04.2018
- https://ilahiyat.marmara.edu.tr/ogrenci/ders-programlari-icerikleri/ Erişim tarihi, 01.04.2018.
- http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/04/20120411-8.htm. Erişim tarihi, 19.04. 2018.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Dumlupınar Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi