ÇEŞİTLİ KÜLTÜRLERDEKİ OKÜLT İNANÇ VE UYGULAMALARIN TÜRK-İSLAM KÜLTÜRÜNE YANSIMASI ÜZERİNE BİR İNCELEME
İnsanoğlu zamanın başlangıcından beri kâinatın gizemlerine ilgi duyagelmiştir. Kâinatın gizli bir güç tarafından yönetildiğini ve kâinatın karanlık yüzünün sistematik bir araştırma yapılmadan anlaşılamayacağını düşünmüştür. Bu düşünceler ve insanın gizli olanı anlama ve onu kontrol altına alma arzusu insanoğlunu sırların doğasını araştırmaya sevk etmiş ve bu arayıştan Okültizm (gizli bilimler) ortaya çıkmıştır. Okültizm terimi “gizlemek” manasına gelen Latince “occulo” fiilinden türemiş ve sıradan insanlar tarafından anlaşılamayan ve anlaşılabilmesi için bazı kapalı düşünce ve inanç sistemlerinin gizli bilgi ve düşüncelerine ihtiyaç duyan bilgilerin genel adıdır.Okültizm; Büyü, Simya, Numeroloji, Astroloji, Demonoloji, Falcılık, Gnostisizm, Şamanizm, Teozofi, Kabala, Spiritüalizm gibi ekollere ayrılmaktadır. Bu ekoller Müslüman bilginlerin yazılarında genişçe bulunmaktadır. Bu yazılarda Numeroloji, sayıların kutsallığı ve gizemiyle ilgili öğretiler; Astroloji, gök cisimleriyle ve onların hareketlerinin insan üzerindeki etkisiyle ilgili inanışlar; Simya, madenlerin sahip oldukları mistik güçler ve gizemlerle ilgili inanç ve uygulamalar; Demonoloji cin, şeytan gibi varlıkların insanlarla olan münasebetlerine yönelik anlatılanlar bağlamında incelenebilir. Çalışmamızda bu öğretilerin hepsini detaylandırmak yerine aralarından bazılarının çeşitli kültürler ve coğrafyalardaki yansımalarının ana hatlarını çizerek bazı örneklerle bu öğretilerin Türk-İslam kültürünün halk inançlarına nasıl girdiğine yönelik incelemelerde bulunacağız. Çalışmamızın bir diğer amacı da Türkiye’de akademik çevrelerde fazla önemsenmeyen Okültizm alanında akademik çalışma yapmayı düşünenler için kılavuz niteliğinde bir makale olmasıdır.
Anahtar Kelimeler:
Numeroloji, Astroloji, Demonoloji, Simya, Okült
A Survey about the Reflection of Occult Beliefs and Practices of Various Cultures on Turkish-Islamic Culture
Humankind has been so curious about the secrets of the universe until the beginning of the time. They have always thought that the universe is governing by a secret power and the dark side of the universe cannot be understand without a systematic research. These thoughts and the desire of man to understand the secret led humankind to search about the nature of these secrets and from this quest of the humankind, Occultism has appeared. The term “occultism” is derived from the Latin verb “occulo” which means “conceal”. Occultism is the general name of knowledges which cannot be known and understood by ordinary people and needs some basic esoteric knowledges and thoughts of some implicit thought and faith systems. These knowledges aim to understand and take over the unknown secrets of the universe. Occultism has too many schools like Magic, Alchemy, Numerology, Astrology, Demonology, Palmistry, Gnosticism, Shamanism, Theosophy, Kabbala, Spiritualism. These schools are widely found in the writings of Muslim scholars. Numerology can be examined in the context of doctrines about the sanctity and mystery of numbers; Astrology in the context of beliefs about the influence of celestial bodies and their orbits on human life; Alchemy in the context of beliefs and practices about mystical powers and mysteries of mines; and Demonology in the context of relations of the jinn and the demons with humans. Instead of examining all of these schools thoroughly, we will outline the reflections of some of those in various cultures and areas. After that, we will investigate how those schools are adopted in Turkish-Islamic folk beliefs with some examples. Another aim of this study is to be a guide to those who thinks to study about Occultism which is not valued enough among the academicians in Turkiye.
Keywords:
Occultism, Numerology, Astrology, Demonology, Alchemy,
___
- Aydın, Ayten Koç, “Simya”, TDV İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul, 2009, XXXVII.
- Babaoğlu, Ali, Okkültizm, BDS Yayınları, İstanbul, 1997.
- Başal, Handan Asûde, “Türkiye’de Doğum Öncesi, Doğum ve Doğum Sonrası Çocuk Gelişimi ve Eğitimine İlişkin Gelenek Görenek ve İnançlar”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XIX (1), 2006.
- Cammann, Schuyler, “The Evolution of Magic Squares in China”, American Oriental Society, 1960, LXXX, sy. 2.
- Cammann, Schuyler, “The Magic Square of Three in Old Chinese Philosophy and Religion”, History of Religions, The University of Chicago Press, 1961, I, sy. 1.
- Chadwick, Robert, “The Origins of Astronomy and Astrology in Mesopotamia”, Archaeoastronomy, University of Texas Press, ABD, 1984, sy. 7.
- Coleman, Wade, Sepher Sapphires: A Treatise on Gematria, Fraternity of the Hidden Light, 2008, I.
- Cotterell, Arthur, Encyclopedia of Mythology, Hermes House, Çin, 2006.
- Çakar, Yusuf, Gizli İlimler, Yedirenk, İstanbul, 2005. Çelik, Ali, İslam’ın Kabul veya Reddettiği Halk İnançları: Hicaz Bölgesi, Beyan Yayınları, İstanbul, 1995.
- Dixon-Kennedy, Mike, Encyclopedia of Greco-Roman Mythology, ABC-CLIO, ABD, 1998.
- Duran, Remzi, “Türk Mitolojisi”, Mitoloji ve Din, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir, 2012.
- el-Hüseynî, Seyyid Süleyman, Kenzü’l-Havas Keyfiyet-i Celb-ü Teshir, Cemiyet Kütüphanesi, İstanbul, 1905.
- Eliade, Mircea, Asya Simyası, Çev. Lale Arslan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2002.
- Eliade, Mircea, Babil Simyası ve Kozmolojisi, Çev. Mehmet Emin Özcan, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2002.
- et-Tuhî, Abdulfettah es-Seyyid, Kurratü’l-Hallak fi İlmi’l-Evfak, el-Mektebetü’s Sekafiyye, Beyrut, t.y.,
- Farrell, Nick, Making Talismans: Living Entities of Power, Llewellyn Publications, Minnesota, 2001. Goodwin, Matthew Oliver, Numerology: The Complete Guide, Newcastle Publishing Company, California, 1981, I.
- Idel, Moshe, “Kabbalah”, Encyclopedia Judaica, Keter Publishing House, Thomson Gale, A.B.D., 2007, XI.
- Karesh, Sarah E. ve Hurvitz, Mitchell M., “Kabbalah”, Encyclopedia of Judaism, Infobase Publishing, Facts on File, New York, 2006.
- Lawrence, Shirley Blackwell, The Secret Science of Numerology: The Hidden Meaning of Numbers and Letters, New Page Books, A.B.D., 2001.
- Liddell, Henry George ve Scott, Robert, A Greek-English Lexicon, Oxford University Press, New York, 1996.
- McDonald, M.V., “The Order and Phonetic Value of Arabic Sibilants in the Abjad”, Journal of Semitic Studies, Oxford University Press, 1974, sy. 19, s. 38.
- Melton, J. Gordon, (Ed.), Encyclopedia of Occultism and Parapsychology, Gale Group, New York, 2001, I-II.
- Proctor, Richd A., Our Place among Infinities, D. Appleton and Company, New York, 1876.
- Ridler, Vivian, Oxford Latin Dictionary, Oxford University Press, Oxford, 1968.
- Ruska, Julius, “Vefk”, İslam Ansiklopedisi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1950, XIII.
- Schimmel, Annemarie, The Mystery of Numbers, Oxford University Press, New York, 1993.
- Scholem, Gershom, “Lilith”, Encyclopedia Judaica, Thomson Gale, ABD, 2007, XIII.
- Stock, Jennifer (Ed.), Encyclopedia of World Mythology, Gale, ABD, 2009.
- Swetz, Frank J., Legacy of the Luoshu, A K Peters Limited, Kanada, 2008.
- Tyson, Donald, Enochian Magic for Beginners, Llewellyn Publications, Minnesota, 1997.
- Uygun, Azize, Seyyid Süleyman el-Hüseynî’nin Kenzü’l-Havas Kitabındaki Dua ve Büyü Motifleri, Basılmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri ABD, Isparta, 2014.
- Wolff, Anita (Ed.), “Numerology”, Britannica Concise Encyclopedia, Encyclopedia Britannica, Peru, 2006.
- Yakıt, İsmail, Türk-İslam Kültüründe Ebced Hesabı ve Tarih Düşürme, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2003.
- Zbinden, Ernst, İslam’da ve Eski Ortadoğu’da Cin ve Ruh İnançları, Çev. Ekrem Sarıkçıoğlu, Yeni Ufuklar Neşriyat, Samsun, 1994.
- Zhmud, Leonid, “Pythagoras of Samos”, The Encyclopedia of Ancient Natural Scientists, Routledge, Taylor & Francis Group, A.B.D., 2008.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2014
- Yayıncı: Dumlupınar Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
17. VE 18. YÜZYIL KIBRIS KADI SİCİLLERİNE GÖRE KÖLELİK İDDİASI KARŞISINDA HÜRLER VE ÂZATLILAR
MÜTEKADDİMÎN DÖNEMİ KELAM DÜŞÜNCESİNDE VARLIK VE ZAT: KÂDÎ ABDÜLCEBBÂR VE CÜVEYNÎ EKSENLİ BİR OKUMA
BİR AHLÂK KİTABI OLARAK KUR’ÂN
ŞERİYYE SİCİLLERİNDE TAMİR BELGELERİ (HAMZA BEY EVKÂFI ÖRNEĞİ)