Hamit SEVGİLİ, Ebû İshâk eş-Şirâzî’nin Usûl Anlayışı, İlâhiyât Yayınları, Ankara 2020, 279 s.

Nizâmiye medreselerinde on yedi yıl kesintisiz müderrislik yapan ve Hatip el-Bağdâdî (ö. 463/1070), Ebu’l-Velîd el-Bâcî (ö. 474/1081), Fahrü’l-İslâm Muhammed b. Ahmed eş-Şâşî (ö. 507/1013) gibi birçok âlime hocalık yapan Ebû İshâk eş-Şirâzî (ö. 476/1083), gerek eserleri gerekse yetiştirdiği talebeleriyle İslâmî ilimlere önemli katkı sağlayan ilmî kişiliklerdendir. Fıkıh usûlü konularıyla ilgili Şirâzî’nin görüşlerini inceleyen ilgili eser; önsöz, giriş, dört bölüm, sonuç ve kaynakçadan müteşekkildir. Giriş bölümünde çalışmanın yöntem ve çerçevesi yanında Ebû İshâk eş-Şirâzî’nin kısaca hayatına ve ilmi kişiliğine değinilmektedir. Birinci bölümde Şîrâzî’nin perspektifinden önce fıkıh ve fıkıh usulü kavramları tanıtılmakta, ardından bilgi değeri açısından fıkıh usulünün kaynakları irdelenmektedir. Fıkıh kavramının tarihi arka planı incelenirken Cahiliye Araplarında şairlerin fukahâ olarak nitelendirildikleri şeklindeki ilginç bir bilgiye yer verilmesi önem arz etmektedir. Kaynak hiyerarşisi konusunda Şirâzî’de diğer usulcüler gibi kitap, sünnet, icmâ ve kıyas şeklinde bir sıralamayı takip ederken istishâbı ise bir delilin bulunmaması durumunda müctehidin müracaat edebileceği nihai yöntem olarak kabul etmektedir. Bu bölümde ayrıca Şirâzî’nin tali kaynaklardan istihsân, şer‘u men kablenâ ve sahâbî kavlîne bakışına da yer vermektedir.