Fetvaların ve Fıkhî Teşri Faaliyetlerinin Osmanlı Son Döneminde İktisat Alanında Yapılan Düzenlemelere Etkisi

Fıkhın mali muamelata dair bolumu insanlar arasında yaygın olması itibariyle buyuk bir onemi haizdir. Gerek ferdi planda gerekse kurumsal duzeyde mali işlemlerin yapılmadığı bir gun neredeyse yoktur. Dolayısıyla İslam ulkelerinde ulusal istikrarı koruması, kalkınmayı ve adaletli servet dağılımını tesis etmesi ve kişiler arası hukukun korunması icin iktisadi ilişkilerin fıkhın mali muamelata dair hukumleri ışığında duzenlenmesine duyulan ihtiyac ortadadır. İktisadi sistem kanunları itibariyle ne kadar adil ve farklı uygulamalara ne kadar uyumlu ise sorunlar o derece azalır ve fert istikrar ve guven hisseder, bununla beraber gercek ve tuzel kişiler arasındaki anlaşmazlıkları engellemeyi sağlar. Netice itibariyle ferdi, toplumsal ve devletsel ilerleme ortaya cıkar ve halk istikrara kavuşur, medeniyetler gelişir ve uluslararası guven tanzim edilir. Aynı şekilde ortak cıkarların tesisi ile fikri ve medeni ilerlemeden şahsi ve iktisadi istikrar ve guven neşet eder. Osmanlı Devletinin son doneminde cıkarılan kanunlar ve yapılan fıkhi calışmalar, İslam iktisadına dair yapılmış en onemli duzenlemelerden olup, bunlar Osmanlı Devletini sona ermesinden sonra kurulan bir cok İslam ulkesinin iktisadi sistemlerini kuran fıkhi calışmalardır. Ozellikle mali muamelata ilişkin yayınlanmış fetvalar ve mecelle-i ahkam-ı adliyye, vakıflar kanunu, taşınmaz mallar kanunu gibi bu tur duzenlemeler diğer bir acıdan İslam iktisadı alanındaki guncel calışmaların da onemli kaynakları arasındadır.