Abdülganî en-Nablusî’ye Göre Ef‘âl-i Mükellefîn

Bu çalışma Hanefi âlimlerinden Abdülganî b. İsmâil en-Nablusî’nin (ö. 1143/1731) el-Cevheru’l-küllî şerhu Umdeti’l-musallî adlı eserinin giriş bölümünde ele aldığı “Ef‘âl-i mükellefin” konusunun tercümesidir. Tercümede, Abdülganî en-Nablusî’nin söz konusu eserinin, Muhammed Ahmed Metar Câsim ed-Delîmî tahkikli, Beyrut, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2007, (s. 140-148) baskısı esas alınmıştır. Nablusî’nin el-Cevheru’l-küllî şerhu Umdeti’l-musallî adlı eseri, el-Keydânî diye meşhur olan Lütfullah en-Nesefî’nin (ö. 750/1349) Fıkhu’l-Keydânî veya Umdetü’l-musallî adlı risalesinin şerhidir. el-Cevheru’l-küllî’de Nablusî, fürû fıkıh konularından Hanefî mezhebine göre namazın hükümleri konusunu ele almaktadır. Nablusî eserinde Fıkhu’l-Keydânî’de özet bir şekilde ele alınan teklîfî hükümler konusunu, özellikle Zeynüddîn İbn Nüceym (ö. 970/1563) ve babası İsmâil b. Abdülganî en-Nablusî’nin (ö. 1062/1652) görüşlerinden yararlanarak önemli izahlarda bulunmaktadır. Bu nedenle ef‘âl-i mükellefîn konusu Nablusî’nin getirmiş olduğu açıklamalarla beraber zenginleşerek ayrı bir öneme kavuşmuştur. Dolayısıyla el-Cevheru’l-küllî’nin ilgili kısmı, tarafımızdan yapılan bazı izahlarla beraber çevirisi yapılarak ilgilenenlere katkı sağlaması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuku, Çeviri, Nablusî

___

  • Akayile, Tevfik Abdurrahman, “Ka’idetu’t-te’sis evla mine’t-te’kid”, Mecelletu’l-ulumi’ş-şer’iyye ve’l-lugati’larabiyye, erişim: 25.8.2021. https://jias.psau.edu.sa/ar/research/1567331122.
  • Apaydın, H. Yunus, “Fesad”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: 1995, XII, 417-421.
  • Bardakoğlu, Ali, “Butlan”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: 1992, XII, 476-478.
  • Cağrıcı, Mustafa, “Seyyie”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: 2009, XXXVII, 78-79.
  • Erdem, Sami, “Vitir Namazı”, TDV İslam Ansiklopedisi, XXXXIII, İstanbul 2013, 111-113.
  • Hamevi, Ahmed b. Muhammed, Gamzu-ʿuyuni’l-besa’ir ʿala mehasini’l-Eşbah ve’n-nezair, Beyrut: Daru Kutubi’l-İlmiyye, 1985, I-IV.
  • Herevi, Ali el-Kari, Fethu babi’l-inaye bi şerhi’n-Nukaye, Beyrut: Daru’l-Erkam, 1997, I-III.
  • İbn Nuceym, Siracuddin Omer b. İbrahim el-Mısri, en-Nehru’l-faik şerh Kenzi’d-dekaik, thk. Ahmed Azv, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2002, I-III.
  • İbn Nuceym, Zeynuddin b. İbrahim el-Mısri, Bahru’r-raik şerh Kenzi’d-dekaik, Mısır: Daru’l-Kutubi’l-Arabiyyeti’l-Kubra, ts, I-XII.
  • İbn Nuceym, Zeynuddin, el-Eşbah ve’n-nezair ala mezhebi Ebi Hanife en-Nu’man, nşr. Zekeriyya Umeyrat, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1999.
  • Nablusi, Abdulgani, el-Cevheru’l-kulli şerhu Umdeti’l-musalli, thk. Muhammed Ahmed Metar Casim ed-Delimi, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2007.
  • Ozen, Şukru, “Nablusi, İsmail b. Abdulgani” TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: 2006, XXXII, 270-271.
  • Ozel, Ahmet, “Nablusi, İsmail b. Abdulgani”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul: 2006, XXXII, 268-270.
  • Taftazani, Saduddin Mesud b. Omer, Şerhu’t-telvih ala’t-Tavzih, Beyrut: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts., I-II.
  • Tehanevi, Muhammed b. Ali, Keşşaf ıstılahati’l-funun ve’l-ulum, thk. Ali Dehruc, Beyrut: Mektebetu Lubnan, 1996, I-II.
  • Zuhayli, Muhammed Mustafa, el-Kavaidu’l-fıkhiyye ve tatbikatuha fi’l-mezhebi’l-erbaa, Dımaşk: Daru’l-Fikr, 2006, I-II.