Kelâmcı ve Fıkıhçı Usul Geleneklerine İlişkin Bazı Eleştirel Mülâhazalar

Bu makale, yazarının “yeni fıkıh usulü eserleri” adı verdiği bir edebi türün fıkıh usulü ilminde öteden beri var olan farklı yöntemleri mütekellimin ve fukaha yöntemlerini ele alış biçimine eleştirel bir bakış yapmayı amaçlamaktadır. Çalışma, “modern dönem” adı verilen son yüzyıllarda fıkıh usulü ilminin mahiyetine dönük algıda önemli bir kırılma yaşandığı varsayımından hareket etmektedir. Yeni eserlerin farklı fıkıh usulü yöntemlerini nitelerken büyük ölçüde klasik algıdan ayrıldıklarını ve bu farklılaşmanın “modern” zamanlarda genel olarak İslâmî ilimler ve özelde de fıkıh usulünde içtihat kavramına yüklenen yeni mana ve rollerle ilişkili olduğunu iddia etmektedir.

Some Critical Remarks on the Difference between the Methods of Theologians and Jurists in Usūl al-fiqh

This article aims at developing a critical look at the well-known differentiation bet- ween two methods of usūl al-fiqh, namely the method of the theologians tarīqah al-mutakallimīn and the method of the jurists tarīqah al-fuqahā . The author argues that in the modern period there was a radical break in the perception of the nature and function of the discipline of usūl al-fiqh and that this shift of perception occurred as a result of assigning a highly different meaning and role to the concept of ijtihad