Şenay KARAKUŞ, Mecbure YARDIM

4923

Algılanan Örgütsel Değişim, Belirsizlik, İş Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiler

Bu çalışmanın amacı, algılanan örgütsel değişimin iş doyumu ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde, belirsizliğin aracı rolünü tespit etmektir. Veriler, özel dershanelerde çalışan 161 kişiden anket yöntemiyle toplanmıştır. Anket formu, algılanan örgütsel değişim, belirsizlik, iş doyumu ve işten ayrılma niyeti ölçeği ile demografik soruları kapsamıştır. Değişkenler arasındaki ilişkiler, korelasyon ve hiyerarşik regresyon analizi yöntemiyle incelenmiştir. Elde edilen bulgular, algılanan örgütsel değişimin belirsizlik, iş doyumu ve işten ayrılma niyeti üzerinde etkisinin olduğunu göstermiştir. Ayrıca, algılanan örgütsel değişimin iş doyumu ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde belirsizliğin aracılık ettiği bulunmuştur. Bu bulgular, işten ayrılma niyeti ve iş doyumları üzerinde, çalışanların örgütsel değişim ve buna bağlı olarak belirsizlik algılarının önemli olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler:

Örgütsel Değişim, Belirsizlik, İş Doyumu, İşten Ayrılma Niyeti

The Relationships among Perceived Organizational Change, Uncertainty, Job Satisfaction and Turnover Intentions

The purpose of the study was to investigate the mediating role of perceived uncertainty on the relationship between perceived organizational change and job satisfaction and turnover intentions. Data were collected from 161 individuals from private teaching institutions using a survey instrument. The structured survey instrument included measurements of perceived organizational change, perceived uncertainty, job satisfaction, turnover intentions and several demographic items. To identify the relationship among the study variables, correlation and regression analysis were conducted. The findings of the study indicated that perceived organizational change significantly related to job satisfaction and turnover intentions. In addition, the results indicated that perceived uncertainty mediated the relationship between perceived organizational change and job satisfaction and turnover intentions. These findings showed the importance of the effect of perceived organizational change and uncertainty on job satisfaction and turnover intentions.
Keywords:

Organizational Change, Uncertainty, Job satisfaction, Turnover Intentions,

PDF

___

  • Altrichter, H. (2000). “Introduction”. İçinde H. Altrichter & J. Elliot (Ed.), Images of Educational Change, Buckingham: Open University Press.
  • Alexander, J. A., Bloom, J. R. & Nuchols, B. A. (1994). Nursing Turnover and Hospital Efficiency: An Organization-Level Analysis. Industrial Relations, 33, 505–520.
  • Ashford, S. J., Lee, C., & Bobko, P. (1989). Content, causes, and consequences of job insecurity: A theory-based measure and substantive test. Academy of Management Journal, 32, 803–829.
  • Aşık, A. N. (2010). Çalışanların İş doyumunu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Faktörler ile Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme. Türk İdare Dergisi, 467, Haziran, 31-51.
  • Bannister, B. D. & Griffeth, R. W. (1986). Applying a Causal Analytic Framework to The Mobley, Horner, and Hollingsworth (1978) Turnover Model: A Useful Reexamination, Journal of Management, 12(3), 433–443.
  • Blake, R. R. & Mounton, J. S. (1983). The urge to merge: Tying the Knot succesfully. Training and ception of positive and negative influences on large-scale change. Group and Organizations Studies, 15(2), 233-248.
  • Brayfield, A. H. & Rothe, H. F. (1951). An index of job satisfaction. Journal of Applied Psychology, 35(5), 307–311.
  • Baron, R. M. & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173–1182.
  • Baron, J.N., Hannan, M. T., & Burton, M. D. (2001). Laborpains: Change in organizational models and employee turnover in young, high-tech firms. American Journal of Sociology, 106(4), 960–1012.
  • Bulgerman, R. (1991). Intraorganizational ecology of strategy making and organizational adaptation: Theory and field research. Organizational Science, 2, 239-262.
  • Cammann, C., Fichman, M., Jenkins, D., & Klesh, J. (1979). Michigan Organizational Assessment Questionnaire. University of Michigan, Ann Arbor, Michigan.
  • Cascio, W. (1991). Costing Human Resources: The Financial Impact of Behavior in Organizations, 3rd edition, Boston: PWSKent.
  • Clampitt, P. G. & Williams, M. L. (2004). Communicating about Organizational Uncertainty. İçinde D. Tourish and O. Hargie (Ed.), Key issues in organizational communication, 37- 59.
  • Cotton, J. L. & Tuttle, J. M. (1986). Employee Turnover: A Meta-Analysis and Review with Implications for Research. The Academy of Management Review, 11(1), 55-70.
  • Damanpour, F. (1897). The adoption of technological, administrative and ancillary innovations: Impact of organizational factors. Journal of Management, 13(4), 675-688.
  • Di Fonzo, N., Bordia, P., & Rosnow, R.L. (1994). Reıning in rumors. Organizational Dynamics, 23, 47-62.
  • Eby, L. T., Adams, D. M., Russell, J. E. A., & Gaby, S. H. (2000). Perceptions of organizational readiness for change: Factors related to employees' reactions to the implementation of team-based selling. Human Relations, 53(3), 419–442.
  • Erdoğan, İ. (2002). Eğitimde Değişim Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Gürbüz, S. & Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri: Felsefe - Yöntem - Analiz. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Gomez, D. R. (2009). Organizational Change and Jop Satisfaction: The Mediating Role of Organizational Commitment. Exedra Journals, 1, 177–195.
  • Hannan, M. T. & Freeman, J. (1989). Organizational ecology. Harvard University Press, Cambridge.
  • Hunsaker, P. L. & Coombs, M. W., (1988). Mergers and acqusitions: Managing the emotional issues. Personel Journal, 67, 56-78.
  • Jimmieson, N. L. Terry, D. J., & Callan, V. J. (2004). Longitudinal study of employee adaptation to organizational change: The role of change-related information and change-related self-efficacy, Journal of Occupational Health Psychology, 9(1), 11–27.
  • Kiefer, T. (2005). Feeling bad: Antecedents and consequences of negative emotions in on going change. Journal of Organizational Behavior, 26, 875–897.
  • Lazarus, R. S. & Folkman, S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
  • Lewin, K. (1965). Teoria de campo em ciência social. São Paulo: Liv. Pioneira Editora.
  • Lewis, L. K. (2000). Disseminating information and soliciting input during planned organizational change. Management Communication Quarterly, 13(1), 43–75.
  • Luthans, F. (1995). Organizational Behaviour. New York: McGraw-Hill.
  • Maslach, C. & Leiter, M. P. (1997). The Truth About Burnout: How Organizations Cause Personal Stress and What to Do About It. San Fransisco: Jossey- Bass Inc.
  • Miller, K. I. & Monge, P. R. (1985). Social information and employee anxiety about organizational change. Human Communication Research, 11, 365–386.
  • Miner, J. B. (1992). Industrial / Organizational Psychology. NY: McGraw-Hill.
  • Mirvis, P. H. (1985). Negotiations after the sale: The roots and ramifications of conflict in an acqusitions. Journal of Occupational Behaviour, 6(1), 65-84.
  • Mishel, M. H. (1988). Uncertainty in illness. Journal of Nursing Scholarship, 20(4), 225-232.
  • Mobley, W. H. (1982). Employee Turnover: Causes, Consequences, and Control. MA: Addison-Wesley.
  • Moyle, P. & Parkes, K. (1999). The effects of transition stress: A relocation study. Journal of Organizational Behavior, 20, 625–646.
  • Nanda, A. (1999). “Implementing organizational change”. İçinde M. P. Cunha & C. A. Marques (Ed.), Readings in organization science: Organizational change in changing context (pp. 489-522). Lisboa: ISPA.
  • Nelson, A., Cooper, C. L., & Jackson, P. R. (1995). Uncertainty amidst change: The impact of privatization on employee job satisfaction and well-being. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 68, 57–71.
  • Nutt, P. & Backoff, R. (2001). A transformação das organizações contemporâneas. İçinde M. P. Cunha, J. M. Fonseca & F. Gonçalves (Ed.), Empresas, caos e complexidade: gerindo à beira de um ataque de nervos (pp. 205-239). Lisboa: RH Editora.
  • Okyay, N. (2009). Emniyet Teşkilatına Bağlı Okullardan Mezun Olup Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü’nde Görev Yapan Polislerin Psikolojik Hizmet Algıları, İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi, Yayınlanmış Yüksek lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Onay, M. & Kılcı, S. (2011). İş Stresi ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Garsonlar ve Aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
  • Özdemir, S. (2000). Eğitimde Örgütsel Yenileşme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Porras, J.& Robertson, I. (1992). Organizational development: theory, practice, and research. İçinde M. D. Dunnette, L. & M. Hough (Orgs.). Handbook of industrial and organizational psychology (pp. 719-822). Palo Alto, CA : Consulting Psychologists Press.
  • Rafferty, A. & Griffin, M. (2006). Perceptions of organizational change: A stress and coping perspective. Journal of Applied Psychology, 91(5),1154–1162.
  • Rafferty, A. E, Jimmienson, N. L., & Armenakis, A. A., (2013). Change readiness: Multilevel Review. Journal of Management,39,110-135.
  • Richardson, P. & Denton, D. K. (1996). Communicating Change, Human Resource Management, 35(2), 203-216.
  • Robbins, S. (1996). Mudança organizacional e administração do stress. In Comportamento organizacional,394-423.
  • Saylı, H. & Tüfekçi, A. (2008). Başarılı Bir Örgütsel Değişimin Geliştirilmesinde Dönüştürücü Liderliğin Rolü, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30,193-210.
  • Şahin, F. (2011). Lider-Üye Etkileşimi İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi. Ege Akademik Bakış Dergisi, 11(2), 277-288.
  • Şimşek, M. Ş. & Akın, B. (2003). Teknoloji Yönetimi ve Örgütsel Değişim. Konya: Çizgi Kitapevi.
  • Sobel, M. E. (1982). Asymptotic Intervals for Indirect Effects in Structural Equations Models. İçinde S. Leinhart (Ed.), Sociological Methodology (pp. 290-312). San Francisco: Jossey-Bass.
  • Spector, P. E. (1997). Job Satisfaction: Application, Assessment, Causes, and Consequences. Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Samad, S.(2006). The Contribution of DemographicVariables: Job Characteristics and Job Satisfaction on Turnover İntentions, The Journal of Human Research Adult Learning, May, 12-20.
  • Schein, E. (1987). Process consultation. Reading, MA: Addison- Wesley.
  • Şahin, F. (2011). Lider-Üye Etkileşimi İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi, Ege Akademik Bakış, 11(2), 277-288.
  • Telman, N. & Ünsal, P. (2004). Çalışan Memnuniyeti. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
  • Tezcan, M. (1980).Toplumsal Değişmelerin Ülkemiz Eğitimine Etkileri, Eğitim ve Bilim Dergisi, 5(25), 28-30.
  • Tezcan, M. (1984). Sosyal ve Kültürel Değişme. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
  • Van de Ven, A. & Poole, M. (1995). Explaining development and change in organizations. Academy of Management Review, 20, 510-540.
  • Weick, K. & Quinn, R. (1999). Organizational change and development. Annual Review of Psychology, 50, 361-386.
  • Yiğit, R., Dilmaç, B., & Deniz, E. M. (2011). İş ve Yaşam Doyumu: Konya Emniyet Müdürlüğü Alan Araştırması, Polis Bilimleri Dergisi, 13(3), 1-18.
İş ve İnsan Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 2014
  • Yayıncı: Faruk Şahin
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

İş Doyumu ve Yaşam Doyumu Arasındaki İlişkide Bireysel Farklılıklar

Onur KÖKSAL

Öğrenen Örgütler, Örgütsel Değişim ve Değişime Direnç: Bir Tipoloji Önerisi

Ümit ERCAN

Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ve Örgütsel Bağlılık İlişkisi: Türkiye’de Yapılan Araştırmalar Üzerinden Bir Meta Analizi

Sait GÜRBÜZ, Özgür AYHAN, Mahmut SERT

Editörlerden Mektup

Faruk ŞAHİN, Sait GÜRBÜZ

İş Arkadaşlarının Sosyal Kaytarmasının, Bireyin İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Kendi Kaytarma Davranışlarına Etkisi

Harun ŞEŞEN, Çağdaş KAHRAMAN

Algılanan Örgütsel Değişim, Belirsizlik, İş Doyumu ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkiler

Şenay KARAKUŞ, Mecbure YARDIM