XIX. yüzyılın başlarında Mısır, Filistin ve Ürdün üzerinden Suriye’ye gelen İngiliz Oryantalist James Silk Buckingham'ın Travels in Mesopotamia adlı seyahatnamesi, Osmanlı Devleti’nin güney vilayetleriyle ilgili oldukça önemli bilgiler ihtiva etmektedir. James Silk Buckingham, 4 Haziran 1816 tarihinde geldiği Urfa şehrinden başlayarak Diyarbakır, Mardin, Musul, Kifri ve Bağdat şehirlerini ziyaret etmiştir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti sınırları ve yönetiminde bulunan Mezopotamya bölgesindeki bu şehirler hakkında yapmış olduğu gözlem ve değerlendirmeler oldukça dikkat çekicidir. Buckingham’ın şehirlerin tasviri, konumları, nüfusu, etnik yapısı, inançları, ticari ve ekonomik durumları, pazarları, sosyo-kültürel yapıları, askerî varlıkları, savunmaları ve idarî yapılarıyla ilgili oryantalist bakış açısıyla yaptığı gözlem ve değerlendirmeler bölgenin tarihi açısından önemlidir. Çalışmamızda James Silk Buckingham'ın seyahatnamesinde, Mezopotamya’da bulunan şehirler hakkında verdiği bilgileri değerlendirmeye çalıştık.

British Orientalist James Silk Buckingham, who came to Syria from Egypt, Palestine and Jordan, whose travelogue “Travels in Mesopotamia”, contains very important information about the southern provinces of the Ottoman Empire. James Silk Buckingham visited the cities of Diyarbakır, Mardin, Mosul, Kifri and Baghdad, starting from the city of Urfa on June 4, 1816. Theobservations and evaluations he made about these cities in Mesopotamia region, which was under the borders and administration of the Ottoman State in XIXth century, are quiteremarkable. The observations and evaluations of Buckingham with the orientalist point of view regarding the description of the cities, their locations, population, ethnic structure, beliefs,commercial and economic conditions, markets, socio-cultural structures, military assets, defenses and administrative structures are important for the history of the region. In this study, the information about the cities in Mesopotamia that Silk Buckingham gave in his travelogue has been tried to evaluate.