BAHÇESİ VAR BARI VAR: TÜRKÇEDEN İRANÎ DİLLERE İKİ VERİNTİ ÖRNEĞİ

Türkçenin İranî dillerle en eski dönemlerdeki ilişkileri genellikle tek taraflı olarak incelenir ve her iki tarafta da bulunan kelimeler, niteliğine bakılmaksızın Türkçede ödünçleme olarak değerlendirilir. Bu yaklaşım en başta Türkçenin Avrasya bozkır bölgesindeki İranî dilleri eriterek yerini aldığı iddiasıyla çelişmektedir, zira böyle bir iddia dolaylı olarak Türkçenin üstün taraf olduğunu ima eder. Bu makalede aslı İranî gösterilen iki makale, bağ ve bor ele alınacak ve köken incelemesi yapılacaktır. Yerleşik kültüre has bu kelimelerin Türkçeden verinti olduğu, Türkçenin etkisine uzak olduğu düşünülen Farsçanın dahi bu tarım terimlerini alıntıladığı görülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Türkçe, dil ilişkileri, İranî diller, Farsça, Soğdça, Osetçe, bağ, bor

PDF

___

Abaev, Vladimir İ., Osetinskiy Yazık i Fol’klor -I-, Moskva – Leningrad 1949.
Ayto, John, Word Origins. The Hidden Histories of English Words from A to Z, 2nd ed., London 2005.
Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden – Boston 2007.
Clauson, Gerard, An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth Century Turkish, Oxford 1972.
Doerfer, Gerhard, Türkische und mongolische Elemente im Neupersischen -I-, Wiesbaden 1963.
Doerfer, Gerhard, Türkische und mongolische Elemente im Neupersischen -II-, Wiesbaden 1965.
Drevnetyurkskiy slovar’, Nadelyaev, V. M., vd., Leningrad 1969.
Durkin-Meisterernst, Desmont, Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian, Turnhout 2004.
Gharib, B., Sogdian Dictionary, Tehran 1995.
Kaşgarlı Mahmud, Dîvânu Lugâti-t-Türk, yay. A. B. Ercilasun – Z. Akkoyunlu, Ankara 2015.
Klein, Ernest, A Comprehensive Etymological Dictionary of the English Language. Vol 1: A-K, London 1966.
Nikonov, V. A., Kratkiy Toponimiçeskiy Slovar’, Moskva, 1966.
Pokorny, Julius, Proto-Indo-European Etymological Dictionary, A Revised Edition of Julius Pokorny’s Indogermanisches Etymologisches Wörterbuch, 2007 (at www.dnghu.org).
Rastorgueva, V. S. – Edelman, D. I., Etimologičeskij slovar’ iranskih jazykov -II-, Moskva 2003.
Róna-Tas, A. – Berta, Á., West Old Turkic. Turkic Loanwords in Hungarian, Wiesbaden 2011.
Starostin S. A. – Dybo, A. V. – Mudrak, O. A., An Etymological Dictionary of Altaic Languages, Leiden 2003.
Şükün, Ziya, Farsça-Türkçe Lügat. Gencinei Güftar Ferhengi Ziya, İstanbul 1984.
Tietze, Andreas, Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lügati -I-, Ankara 2016.