İran-Irak Savaşı’nda Kullanılan İran Propaganda Posterlerinin Göstergebilimsel Analizi

İran-Irak Savaşı, dünya tarihindeki en kanlı savaşlardan biri olmuştur. 22 Eylül 1980 yılında Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin önderliğinde Irak Ordusu'nun İran sınırını geçmesiyle başlayan savaş, 20 Ağustos 1988 yılında ilan edilen ateşkes ile son bulmuştur. Savaşın sonunda her iki taraftan yüz binlerce kişi hayatını kaybetmiştir. İran Devrimi'nden bir yıl sonra meydana gelen savaşta İran, halkını Irak Ordusu'na karşı seferber ederken yoğun bir propaganda faaliyetine yürüttü. Özellikle bu savaşta İran, kamuoyunda Irak'a karşı destek bulabilmek için propaganda amaçlı posterleri etkin bir şekilde kullandı. Bu çalışmada, İran-Irak Savaşı'nda kullanılan propaganda amaçlı posterler içerisinden Chicago Üniversitesi tarafından belirlenen 8 propaganda afişi, nitel araştırma yöntemleri içerisinde yer alan göstergebilimsel analiz yöntemine tabi tutularak incelemiştir. Posterlerin göstergebilimsel analizi Fransız Dil Bilimci Roland Barthes'ın düzanlam, yananlam ve mit kavramları ışığında yapılmıştır. Elde edilen bulgular ışığında, İran'ın, ABD ve Irak'a karşı nefret söylemi inşa ederek İran halkını Irak Ordusu'na karşı seferber etmeye çalıştığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler:

Propaganda, İran, Savaş, Poster, Göstergebilim

The Semiotics Analysis of Iran Propaganda Posters Used in Iran-Iraq War

The Iran-Iraq War was one of the bloodiest battles in world history. The war, which began on 22 September 1980, when the Iraqi army crossed the Iranian border under the leadership of Saddam Hussein, ended with a ceasefire declared on 20 August 1988. At the end of the war, hundreds of thousands of people from both sides lost their lives. In the war that took place a year after the Iranian Revolution, Iran carried out intense propaganda activities while mobilizing its people against the Iraqi Army. Especially in this war, Iran effectively used propaganda posters to find support against Iraq in public. In this study, 8 propaganda posters determined by Chicago University among the propaganda posters used in the Iran-Iraq War were examined by the semiotical analysis method in the qualitative research methods. The semiotical analysis of the posters was made in the light of the French Language Scientist Roland Barthes’ concepts of détonation, connotation and myth. In the light of the findings, it was seen that Iran tried to mobilize the Iranian people against the Iraqi Army by building hate speech against the USA and Iraq.

Keywords:

Propoganda, Iran, War, Poster, Semiotics,

PDF

___

Abrahamian, Ervand. (2011). Modern İran Tarihi, Çev. Dilek Şendil. 2. Baskı. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Barthes, Roland. (2016a). Göstergebilimsel Serüven. Çev., Mehmet Rifat-Sema Rifat. 8.Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Barthes, Roland. (2016b). S/Z. Çev., Sündüz Öztürk Kasar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
Batur, Sabire. (2007). Siyasal İslam Sineması Örneğinde İran Sineması Yayınlanmamış, Doktora Tezi: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
Bergquist, E. Ronald. (1988). The Role of Airpower in the Iran-Iraq War. Alabama: Air University Press.
Boyraz, B., & Cantürk, A. (2014). "Amerika Birleşik Devletleri Örnekleminde İkinci Dünya Savaşı Dönemi Askeri Propaganda Posterleri". Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 496-503.
Çakı, Caner. (2018a). "Birinci Dünya Savaşı’ndaki Alman Propaganda Kartpostallarında Kullanılan Karikatürlerde Türklerin Sunumunun Göstergebilimsel Açıdan İncelenmesi". Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (29), 73-94.
Çakı, Caner. (2018b). "Nazi Almanyası Etkisindeki İtalyan Sosyal Cumhuriyeti'nin Propaganda Posterleri Üzerine İnceleme". Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 11 (2), 252-272.
Çakı, Caner. (2018c). "Mitinglerin Propagandadaki Rolü: Nürnberg Mitingleri'ne Ait Fotoğrafların Göstergebilimsel Analizi", Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5 (1), 59-79.
Çakı, C. ve Gülada, M. O. (2018). "Vichy Fransası'nda İşgal Propagandası". Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (1), 53-80.
Çelik, Kadir Ertaç. (2016). "İslam Devrimi Sonrası İran’da Kimlik ve Dış Politika: Konstrüktivist Bir Bakış". Bölgesel Çalışmalar, 1(1), 251-274.
Doster, Barış. (2012). "Bir Bölgesel Güç Olarak İran’ın Ortadoğu Politikası". Ortadoğu Analiz, 4(44), 44-51.
El-Azhary, M. S. (2011). The Iran-Iraq War (RLE Iran A). London: Routledge.
Erol, E. G., Cerrahoğlu, N. & Çakı, C. (2017). "Hitler Dönemi Eğitim Yapısındaki Otokrasinin Eleştirisi: Die Welle Filmi Üzerine Göstergebilimsel İnceleme", IX. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Ordu, 1234-1249.
Fiske, John. (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş. Çev., Süleyman İrvan. 5. Basım. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Gündoğan, Ünal. (2011a). "Geçmişten Bugüne İran İslam Devrimi: Genel Değerlendirme." Ortadoğu Analiz, 3(29), 93-99.
Gündoğan, Ünal. (2011b). "1979 İran İslam Devrimi'nin Ortadoğu Dengelerine Etkisi". Middle Eastern Analysis / Ortadogu Analiz, 3(30), 67-73.
Güngör, Nazife. (2013). İletişim Kuramlar ve Yaklaşımlar, 2. Baskı, İstanbul: Siyasal Kitapevi. Hiro, Dilip. (1991). The Longest War: The Iran-Iraq Military Conflict. New York: Psychology Press.
İnanç, Gül. (2008). Türk Diplomasisi'nde Irak (1978-1997). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Kalkan Kocabay, Hasibe. (2008). Tiyatroda Göstergebilim. İstanbul: E Yayınları.
Karsh, Efraim. (1990a). "Geopolitical Determinism: The Origins of The Iran-Iraq War. "Middle East Journal, 44(2), 256-268.
Karsh, Efraim. (2009b). The Iran-Iraq War. USA: The Rosen Publishing Group.
McNaugher, L. Thomas. (1990). "Ballistic Missiles and Chemical Weapons: The Legacy of the Iran-Iraq War". International Security, 15(2), 5-34.
Pelletiere, C. Stephen. (1992). "The Iran-Iraq War: Chaos in a Vacuum". USA: ABC-CLIO.
Ramazani, R. K., & Ramazani, R. K. (1986). "Revolutionary Iran: Challenge and Response in the Middle East" (Vol. 237). Baltimore: Johns Hopkins University Press, Vol. 40, No. 1, pp. 111-114.
Rifat, Mehmet. (2013). Açıklamalı Göstergebilim Sözlüğü: Kavramlar, Yöntemler, Kuramcılar, Okullar. İstanbul:Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Segal, David. (1988). "The Iran-Iraq War: A Military Analysis". Foreign Affairs, 66(5), 946-963.
Sığırcı, İlhami. (2016). Göstergebilim Uygulamaları, Metinleri, Görselleri ve Olayları Okuma. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Sick, Gary. (1989). "Trial by Error: Reflections on the Iran-Iraq War". Middle East Journal, 43(2), 230-245.
Swearingen, D. Will. (1988). "Geopolitical Origins of the Iran-Iraq War". Geographical Review, 405-416.
Tanyeri Mazıcı, E. ve Çakı, C. (2018). "Adolf Hitler’in Korku Çekiciliği Bağlamında Kamu Spotu Reklamlarında Kullanımı". Erciyes İletişim Dergisi. 5 (3). 290-306.
Tarock, Adam. (1998). The Superpowers' Involvement in the Iran-Iraq War. USA: Nova Publishers.
Yıldırım, Leman Nida. (2018). "1979 İran Devrimi Özelinde Muhafazakârlık İdeolojisinin Eleştirisi: Persepolis Filmi ve Göstergebilimsel Analizi". Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1), 32-52.
Yurdakurban, İsmail. (2007). Devrim Sonrası İran Dış Politikası (1979-2005), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Chicago University, "İran İslam Devrimi Propaganda Amaçlı Posterler" https://www.lib.uchicago.edu/collex/exhibits/graphics-revolution-and-war-iranian-poster-arts/holy-defense/. 09.08.2010.