Muhammed İbn Cerir et-Taberi’de Nesh Konusu

Ulumu’l-Kur’an ilimlerinden sayılan nâsih-mensûh konusunda bugüne kadar yüzlerce müstakil eser telif edilmiş ve bu konu açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Ebu Cafer Muhammed ibn Cerir et-Taberî (ö.310/922)’nin “Camiu’l- Beyan an Tevili Ayi’l-Kur’an” adlı eseri Ulumu’l-Kur’an ve Tefsir açısından büyük öneme sahiptir. Bu eserde Taberî nâsihmensûh konusu üzerinde de durmaktadır. Dolayısıyla Taberî’nin nesh anlayışının incelenmesi, Kur’an-ı Kerim’in anlaşılması ve yorumlanması açısından önem arz etmektedir. Ayrıca Taberî’nin h. 270 yılında telifini tamamladığı bu eseri kendi dönemine kadarki tefsir rivayetlerini toplamaya çalışan, ansiklopedik tefsir mahiyetindedir (Cerrahoğlu 1988: 145-149). Bu eserde 38397 isnadın bulunduğu, bunlardan yirmi bir isnat kalıbının yüzden fazla tekerrür ettiği tespit edilmiştir (Koç 2003: 82-83).

Muhammed İbn Cerir et-Taberi’de Nesh Konusu

Ulumu’l-Kur’an ilimlerinden sayılan nâsih-mensûh konusunda bugüne kadar yüzlerce müstakil eser telif edilmiş ve bu konu açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Ebu Cafer Muhammed ibn Cerir et-Taberî (ö.310/922)’nin “Camiu’l- Beyan an Tevili Ayi’l-Kur’an” adlı eseri Ulumu’l-Kur’an ve Tefsir açısından büyük öneme sahiptir. Bu eserde Taberî nâsihmensûh konusu üzerinde de durmaktadır. Dolayısıyla Taberî’nin nesh anlayışının incelenmesi, Kur’an-ı Kerim’in anlaşılması ve yorumlanması açısından önem arz etmektedir. Ayrıca Taberî’nin h. 270 yılında telifini tamamladığı bu eseri kendi dönemine kadarki tefsir rivayetlerini toplamaya çalışan, ansiklopedik tefsir mahiyetindedir (Cerrahoğlu 1988: 145-149). Bu eserde 38397 isnadın bulunduğu, bunlardan yirmi bir isnat kalıbının yüzden fazla tekerrür ettiği tespit edilmiştir (Koç 2003: 82-83).

___

  • Adam B. (1997). “Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat”, Seba İlmi Araştırma Yayınları, Ankara, s. 131-136.
  • Albayrak, H. (1998). “Tefsir Usulü”, Şûle Yayınları, İstanbul, s. 168.
  • Albayrak, H. (2001). “Taberînin Kraatları, Değerlendirme ve Tercih Yöntemi”, A.Ü. İ.F.Dergisi, A.Ü. Basımevi, Ankara, c.XI.II. s. 97-130.
  • Bakkal, A. “İmam Şafiî’de Nesh Anlayışı”, Harran Üni.İ.F.Dergisi, H.Ü.İ.F.V. Yayınları, III (4), s. 117-119.
  • Cerrahoğlu, İ. (1995). “Tefsir Usulü”, 10. Baskı, T.D.V. Yayınları, Ankara, s. 122.
  • Gazzali (1994). “İslam Hukukunda Deliller ve Yorumlar Metodolojisi”, Ter.: Yunus Apaydın, Rey Yayınları, Kayseri, s. 187-195.
  • İbn Manzur, C. M. (1955). “Lisanül Arab”, Beyrut, c. III, s. 61.
  • Koç, M. A. (2003). “İsnad Verileri Çerçevesinde Erken Dönem Tefsir Faaliyetleri İbn Ebî Hâtim ( ö. 327/939) Tefsir Örneğinde Bir Literatür İncelemesi”, Kitabiyat Yayınları, Ankara, s. 82-83.
  • Es-Suyutî, C. “el-İtkan fî Ulumi’l- Kur’an”, Beyrut tarihsiz, c. II, s. 27-35
  • Eş-Şafîî, M. “er-Risale”, Tahkik: Ahmed Muhammed Şakir, Beyrut tarihsiz, s. 108.
  • Şengül, İ. (2002). “Ulûmi’l-Kur’ân Konusu Olarak Nasih ve Mensûh”, Diyanet İlmi Dergisi, D.İ.Başkanlığı Yayınları, Ankara, c.38(3), s.91-110.
  • Şimşek, S. (2004). “Kur’ân’ın Anlaşılmasında İki Mesele”, Ekin Yayınları, İstanbul, s. 94-95.
  • Olimov, Y. (2003).“Taberî’nin (310/922) Câmiul’- Beyanında Nesh”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s. 5-20.
  • Et-Taberî M. (1954). “Câmiu’l- Beyân an Tevîli Âyi’l- Kur’an”, Mısır.