Sınıf öğretmenlerinin bilişötesi öğrenme stratejileri, özyeterlik algısı ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Bilişin kontrol edilerek değerlendirildiği üst düzey farkındalık sistemi olan bilişötesi, bireylerin problem çözme becerileri ve özyeterlik algısı üzerinde etkilidir. Bu araştırma, sınıf öğretmenlerinin bilişötesi öğrenme stratejilerini, öz yeterlik algısı düzeylerini ve problem çözme becerilerini farklı değişkenler açısından incelemek ve bu boyutlar arasındaki ilişkinin tespiti amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırma evrenini Aksaray İlindeki sınıf öğretmenleri, örneklemini ise 2016-2017 eğitim öğretim yılında Aksaray İlindeki ilkokullarında görev yapan 109 kadın, 108 erkek olmak üzere toplam 217 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler öğretmen özyeterlik ölçeği, problem çözme ölçeği, bilişötesi öğrenme stratejileri ölçeğive kişisel bilgi formu ile toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre sınıf öğretmenlerinin bilişötesi öğrenme stratejileri, problem çözme becerileri ve özyeterlik algı düzeyleri yüksek düzeydedir. Bilişötesi öğrenme stratejileri ve problem çözme becerileri cinsiyet ve mesleki tecrübeye göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Ayrıca özyeterlik algısı cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermezken, mesleki tecrübe gruplarına göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Sınıf öğretmenlerinin bilişötesi öğrenme stratejileri, özyeterlik algısı ve problem çözme becerileri arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Sınıf öğretmenlerinin özyeterlik algıları, bilişötesi öğrenme stratejileri ve problem çözme becerilerinin geliştirilmesi öğretim kalitesini artırabileceği önerilmiştir.Bu becerileri geliştirebilmek için eğitim verilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Bilişötesi Öğrenme Stratejileri, Özyeterlik, Problem Çözme Becerileri

Investigation of the relation between metacognitive learning strategies, self-efficacy and problem-solving skills of primary school teachers

Metacognitive, which is a high level awareness system in which cognition is controlled and assessed, is influential on individual problem-solving abilities and self-efficacy perception. This research was conducted to investigate the metacognitive learning strategies, self-efficacy perceptions and problem solving skills of classroom teachers in terms of different variables and to determine the relation between them. Correlational survey method was used in this research. The research universe consists of class teachers in Aksaray and the sample consists of 109 female and 108 male teachers working in primary schools in Aksaray province in 2016-2017 academic year. The data were collected by teacher self-efficacy scale, problem solving scale, metacognitive learning strategies scale and personal information form. According to the results of the research, it was determined that the level of metacognitive learning strategies, problem solving skills and self - efficacy perception level of the class teachers were high. There was no significant difference between metacognitive learning strategies and problem solving skills according to age, gender and professional experience characteristics. In addition, while the self-efficacy perception does not show any significant difference according to sex, it shows a significant difference according and professional experience groups. It has been determined that there is a positive and moderately significant relation between classroom teachers' metacognitive learning strategies, self-efficacy perception and problem solving skills. It has been suggested that classroom teachers' self-efficacy perceptions, metacognitive learning strategies and the studies' they will do to improve problem-solving skills may increase the quality of instruction.

Keywords:

Metacognitive Learning Strategies, Self Efficacy, Problem Solving Skills,

PDF

___

Aydın, F. & Coşkun, M. (2011). Geography teacher candidates' metacognitive awareness levels: A case study from turkey. Archives of Applied Science Research, 3 (2), 551-557.
Bakioğlu, B., Alkış Küçükaydın, M., Karamustafaoğlu, O., Uluçınar Sağır, Ş., Akman, E., Ersanlı, E. & Çakır, R. (2015). Öğretmen adaylarının bilişötesi farkındalık düzeyi, problem çözme becerileri ve teknoloji tutumlarının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1(1), 22-33
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Baykara, K. (2011). Öğretmen adaylarının bilişötesi öğrenme stratejileriyle öğretmen yeterlik algıları üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40, 80-92.
Capa, Y., Cakıroğlu, J.& Sarıkaya, H. (2005). Öğretmen Özyeterlik Ölçeği Türkçe Uyarlamasının Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Eğitim ve Bilim,30(137), 74-81.
Çınar, O., Hatunoğlu, A. & Hatunoğlu, Y. (2009). Öğretmenlerin problem çözme becerileri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı: 11(2), 215-226.
Demirtaş, H. & Dönmez, B. (2008). Ortaöğretimde görev yapan öğretmenlerin problem çözme becerilerine ilişkin algıları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 177-198.
Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2011). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Eğitim ve Bilim,36(159). 96-111.
Deniz, J. (2015). Müzik öğretmeni adaylarının bilişötesi öğrenme stratejilerini kullanma düzeyleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(14), 1-14.
Dilci, T. & Kaya, S. (2012). 4. ve 5. sınıflarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin üstbilişsel farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 27, 247-267.
Gençtürk, A. & Memiş, A. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının demografik faktörler açısından incelenmesi, İlköğretim Online, 9(3), 1037-1054.
Gençtürk, A. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Zonguldak, Turkey.
Gündoğan Çögenli, A. & Güven, M. (2014). Bilişüstü öğrenme stratejileri belirleme ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 283-297.
Gündoğan Çögenli, A. & Güven, M. (2015). Öğretmen adaylarının kullandıkları bilişüstü öğrenme stratejilerinin akademik başarılarını yordama gücü.Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2). 131-150
Güvenç, H. (2011). Sınıf öğretmenlerinin özerklik destekleri ve mesleki özyeterlik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi [Educational Administration: Theory and Practice], 17(1), 99-116.
Heppner, P.P. (1988). The development and implications of a personal problem splving inventory. Journal of Couseling Psychology, 29(1), 66-75.
İnel, D., Evrekli, E. & Türkmen, L. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının problem çözme becerilerinin araştırılması. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1), 167-178.
Karaca, N. H., Aral, N. & Karaca, L. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerisi ve benlik saygısının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3),67-74.
Karasar, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Kesicioğlu, O. S. & Güven, G. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının özyeterlik düzeyleri ile problem çözme, empati ve iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(5),1371-1383.
Kılınç, E. & Uygun, M. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının hayat bilgisi öğretimine yönelik öz yeterlik algıları ile bilişötesi farkındalıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12(29), 1-15.
Koç, C. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algıları ve yapılandırmacı öğrenme ortamı oluşturma becerilerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,1 , 240-255.
Koparan, Ş., Öztürk, F. & Haşıl Korkmaz, N. (2011). Beden eğitimi öğretmenlerinin öz-yeterlik ve beden eğitimi öğretmeni yetiştirme yeterliliğinin incelenmesi.Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretimi Kongresi, 25-26 Mayıs 2011, Van/ YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi Özel Sayısı, 52-61.
Morgil, İ., Seçken, N., & Yücel, A.S. (2004). Kimya öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. BAÜ Fen Bil. Enstitüsü. Dergisi. 6(1), 62-72.
Namlu, A. (2004). Bilişötesi öğrenme stratejileri ölçme aracının geliştirilmesi: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 123-136.
Okçu, V. & Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim öğretmenlerinin biliş ötesi öğrenme stratejilerin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(6), 129-146.
Özgül, E. (2009). Okul öncesi öğretmenlerinin problem çözme becerileri ile öğretmenlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, Bolu, Turkey.
Şahin, N., Şahin, N. H., and Heppner, P. P. (1993). The psychometric properties of the Problem Solving Inventory. Cognitive Therapy and Research, 17(4), 379-396.
Tschanneıı-Moran, M. & Wnolfolk-Hoy, A. (2001). Teacher effıcacy: Capluring an olıısive constrııcl. Tt'tıclıiny (inil Inu ht'r Kıhıınlioıı. 17 (7), 783-805.
Tunca, N. & Alkın Şahin, S. (2015). Öğretmen Adaylarının Bilişötesi (Üst Biliş) Öğrenme Stratejileri ile Akademik Öz Yeterlik İnançları Arasındaki İlişki.Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 4(1), 47-56.
Üredi, I & Üredi, L. (2006). Sınıf öğretmeni adaylarının cinsiyetlerine, bulundukları sınıflara ve başarı düzeylerine göre fen öğretimine ilişkin öz-yeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yeditepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1(2), 1306-2263
Üstüner, M., Demirtaş H., Cömert M. & Özer, N. (2009). Ortaögretim ögretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Egitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-16.
Yavuz, G., Arslan, Ç. & Gülten, D. C. (2010). The perceived problem solving skills of primary mathematics and primary social sciences prospective teachers. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2, 1630–1635.
Yılmaz, M., Gürçay, D. & Ekici, G. (2007). Akademik öz-yeterlik ölçeği’nin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 253-259.