TCMB’nin Fiyat İstikrarına Yönelik Uyguladığı Para Politikası Araçlarının ve Aktarım Kanallarının Etkinliği

2008 küresel krizle birlikte birçok majör merkez bankası küresel krizden kurtulabilmek için aşırı niceliksel parasal genişleme yapmışlardır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da dünyadaki bu majör merkez bankalarının parasal genişlemesine karşılık olarak 2010 yılı Nisan ayından itibaren yeni bir para politikası stratejisi geliştirmiştir. Yeni para politikası stratejisi çerçevesinde çeşitli para politikası araçları ve aktarım kanalları üzerinden fiyat istikrarını sağlamayı hedeflemiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının bu yeni dönemde kullandığı para politikası araçları; faiz koridoru, haftalık repo faizi, geç likidite penceresi faizi ve zorunlu karşılık oranları olmuştur. Aktarım kanalı olarak da döviz kuru ve kredi büyümesini seçmiştir. Bu çalışmada 2010:5-2018:4 dönemi için para politikası araçlarının ve aktarım kanallarının etkinliği kısa dönemde VAR modeli kapsamında Etki-Tepki fonksiyonu, Varyans Ayrıştırması ve Granger Nedensellik ile analiz edilmiştir. Etki-Tepki fonksiyonu ve varyans ayrıştırması analizlerinde aktarım kanalları olan kredi kanalı ile döviz kuru kanalının enflasyon üzerinde etkili olduğu tespit edilmiştir. VAR Granger Nedensellik Wald Test sonuçları da krediler ve döviz kuru ile enflasyon arasında nedensellik ilişkisi olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Fiyat İstikrarı, Para Politikası Araçları, Aktarım Kanalları, TCMB, VAR Analizi

The Effectiveness of Monetary Policy Instruments of CBRT and Transfer Channels for Price Stability

Associated with the 2008 global crisis, many major central banks implemented excessive quantitative monetary expansion policies in order to be able to overcome the crisis. Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT), in response to the major central banks excessive expansionary monetary policies, developed a new monetary policy strategy since April 2010. In the frame of new monetary policy strategy, it is aimed to sustain the price stability through applying different monetary policy instruments and transmission channels. In this new period, the monetary policy instruments applied by the CBRT are interest rate corridor, weekly repo interest rate, late liquidity window interest rates, required reserve ratios. Additionally, exchange rate and credit growth are preferred as the transmission channels. In this paper, for the period of 2010:5-2018-4, the effectiveness of monetary policy instruments and the transmission channels is analysed by conducting ımpulse-response function, variance decomposition and Granger causality test in the frame of VAR analysis for the short-term. In the analysis of impact-response function and variance decomposition, it has been determined that the credit channel and the exchange rate channel, which are transmission channels, are effective on inflation. Granger causality test results, showing that there is a causal relationship between credit growth, exchange rate and inflation.

Keywords:

Price Stability, Monetary Policy Instruments, Transmissions Channels, CBRT, VAR Analysis,

PDF

___

Algan, N. Gencer, S. (2011). Türkiye’de para talebi fonksiyonunun modellenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1): 195–212.
Arı, A., Yılmaz A., Cergibozan, R., Özcan, Y. (2013). The ınflation dynamics of the Turkish economy in 1990-2011 period. Marmara University the Journal of Financial Researches and Studies, 5(9):1-16.
Arıkan, C., Görgün S., Yalçın. Y. (2018). Parasal aktarım sürecinde faiz koridorunun yeri. Maliye Dergisi, 174: 1-25.
Başçı, E., Kara, H. (2011). Finansal istikrar ve para politikası, TCMB Çalışma Tebliği. No: 11/08.
Başçı, E., Özel, Ö., Sarıkaya, Ç., (2007).The Monetary Transmission Mechanism in Turkey: New Developments, CBRT Research and Monetary Policy Department Working Paper, No: 07/04:1-28.
Büyükakın, F., Cengiz, V., Türk, A., (2009). Parasal aktarım mekanizması: Türkiye’de döviz kuru kanalının var analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1):171-198.
Çiçek, M. (2005). Dezenflasyon sürecinde Türkiye’de enflasyonun uzun ve kısa dönem dinamiklerinin modellenmesi, Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim ve Ekonomi, 12(1):107-126.
Dickey, D.A., Fuller, W.A. (1981). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49: 1057-1072.
Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series, New York :John Wiley and Sons.
Erdoğan, S., Beşballı, S. G. (2009). Türkiye'de banka kredileri kanalının işleyişi üzerine ampirik bir analiz. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11 ( 1 ):28-41.
Eroğlu, N., Kara, F. (2017). Türkiye’de makro ihtiyati para politikası araçlarının makroekonomik değişkenlere etkisinin var analizi ile incelenmesi. İstanbul İktisat Dergisi, 67: 59-88.
Ganioğlu, A. (2012). Finansal krizlerin belirleyicileri olarak hızlı kredi genişlemeleri ve cari işlemler açığı. Ankara: TCMB Çalışma Tebliği, No: 12/31.
Granger, C. W. J. (1969). Investigating casual relations by econometric models and cross-spectral methods. Econometrica, 37 (3): 424- 438.
Gujarati, D. N. (2001). Temel Ekonometri. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
Işık, N. (2005). Enflasyonla mücadelede politika aracı seçimi: bir vektör otoregresyon (var) analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14:342-354.
Kasapoğlu, Ö. (2007). Parasal Aktarım Mekanizmaları: Türkiye İçin Uygulama, TCMB Uzman Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
Lütkepohl, H., Saikkonen, P. (1997). Impulse response analysis in infinite order cointegrated vector autoregressive processes. Journal of Econometrics, 81:127–157.
Örnek, İ. (2009). Türkiye'de parasal aktarım mekanizması kanallarının işleyişi. Maliye Dergisi, 156:104-125.
Özdemir, A. K., Saygılı, M. (2009). Monetary pressures and ınflation dynamics in turkey: evidence from p-star model. Emerging Markets Finance and Trade, 45(6):69-86.
Özgen, F. B., Güloğlu, B. (2004). Türkiye’de iç borçların iktisadi etkilerinin VAR tekniğiyle analizi. ODTÜ Gelişme Dergisi, 31:93–114.
Pesaran, H. H., Shin, Y. (1998). Generalized İmpulse Response Analysis İn Linear Multivariate Models, Economics Letters, 58: 17–29.
Phillips, P.C. B, Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2): 335 346.
Saraçoğlu, B., Köse, N., (1999). Vektör Otoregresyon Yaklaşımı ile Enflasyonla Mücadelede Politika Seçimi: Türkiye Örneği 1980-1996, İktisat, İşletme ve Finans, 14(159), 12-27.
Sims, C. (1980). Macroecenomics and Reality, Econometrica, 48(1):1–48.
Taban, S., Şengür, M. (2016). Türkiye’de enflasyonun kaynağının belirlenmesine yönelik ekonometrik bir analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 47: 47-64.
TCMB. (2011). 2012 Yılı Para ve Kur Poli̇ti̇kası, TCMB Yayınları, Ankara.
Us, V. (2004). Inflation Dynamics and Monetary Policy Strategy: Some Prospects for the Turkish Economy. Journal of Policy Modeling, 26: 1003–1013.
Yavuzarslan, N. (2011). Fi̇nansal İ̇sti̇krar ve Zorunlu Karşılıklar, TCMB Uzman Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Piyasalar Genel Müdürlüğü, Temmuz 2011.
Yörükoğlu, M. (2013). Yüksek ve İstikrarlı Büyüme Perseptifinde Türkiye Ekonomisi, 5. İzmir İktisat Kongresi, 31 Ekim 2013, TCMB.
Yücememiş, B.T., Alkan U., Dağıdır, C. (2015). Yeni bir para politikası aracı olarak faiz koridoru: Türkiye’de para politikası kurulu faiz kararlarının enflasyon üzerindeki etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13): 449-478.