RUSYA-JAPONYA İLİŞKİLERİNDE KURİL ADALARI SORUNU’NUN ANALİZİ

Rusya ve Japonya, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri devam eden toprak ihtilafı nedeniyle ilişkilerini özel bir düzlemde sürdürmektedir. Bugün bu iki komşunun karşılıklı ilişkileri, sahip oldukları bölgesel etki kapasitesi ve Kuril Adaları sorunun taşıdığı küresel etki nedeniyle ikili ilişkinin ötesinde bir anlam ifade etmektedir. Söz konu anlamın, inşacı teorinin savladığı sosyal inşa perspektifinden değerlendirileceği bu çalışma, tarafların ilişkilerine yön veren temel etmeni tespit etmeye çalışmaktadır. İkinci Dünya Savaşında başlayan Kuril Adaları meselesi, nihai çözüme henüz ulaşmamıştır. Bu nedenle karşılıklı tehdit algısı, güven sorunu ve çekişme, dış politikaların karşılıklı olarak rekabet eksenli kurgulanmasına neden olmaktadır. Çalışma, söz konusu rekabetin tetikleyicisi olarak Kuril Adaları meselesinin ortaya çıkışını ve seyrini ele almaktadır. Ayrıca Kuril Adaları meselesinin Rusya-Japonya ilişkilerine olan etki kapasitesini değerlendirmektedir. Bununla birlikte, tarafların birbirlerini algılama biçimleri ve ulusal rollerine etkileri analiz edilmiştir. ABD’nin meseledeki özel konumu da incelemeye dâhil edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kuril Adaları Sorunu, Rusya, Japonya, Sosyal İnşa, Asya

ANALYSIS OF THE KURIL ISLANDS PROBLEM IN RUSSIA-JAPAN RELATIONS

Russia and Japan maintain their relations on a special plane due to the ongoing land dispute since World War II. Today, the interrelations of these two neighbors have a meaning beyond the bilateral relationship because of the regional influence capacity they have and the global impact of the Kuril Islands problem. This study, in which the subject matter will be evaluated from the perspective of the social construction that the constructive theory proposes, tries to determine the fundamental factor that directs the relations of the parties. The Kuril Islands issue, which began in the Second World War, has not yet reached the final solution. For this reason, mutual threat perception, trust problem and conflict lead to the mutual competition of foreign policies. However, the ways in which the parties perceived each other and their impact on their national roles were analyzed. The study focuses on the emergence and course of the Kuril Islands issue as the trigger of the competition. It also assesses the impact capacity of the Kuril Islands issue on Russian-Japanese relations. The special position of the US on the issue is also included in the review.

Keywords:

Kuril Islands Problem, Russia, Japan, Social Construction, Asia,

PDF

___

Acharya, Amitav; Buzan, Barry (2018). Batı Kökenli Olmayan Uluslararası İlişkiler Teorileri: Asya Üzerine ve Asya’nın Ötesinde Çeşitli Perspektifler, Thwaites Diken, Ebru (Çev.). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları, 18.
Akçadağ, Emine; Elnur İsmayilov, “Ukrayna Krizinin Rusya ve Japonya Arasındaki Kuril Adaları Sorununa Etkisi”. Uluslararası İlişkiler, 12(48), 95-115.
Aladağ, Hüseyin Hilmi (2016). “Osmanlı Devleti Zaviyesinden 1904-1905 Rus-Japon Harbi”. SEFAD, 36, 579-606.
Armaoğlu Fahir (2012). 20. Yüzyılda Siyasi Tarih, İstanbul: Alık Yayınevi.
Hunter, Janet E. (2002). Modern Japonya’nın Doğuşu: 1853’ten Günümüze, Müftü, Günay (Çev.). Ankara: İmge Kitabevi.
Kamalov, İlyas (2011). Rusya'nın Orta Asya Politikaları, Yılmaz, Murat (Çev.). Ankara: Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi.
Lobanova, V. V.; Simonenko, O. A. (2016). В. В. “Национальная Безопасность Японии и Разногласия в Японо-Американских Отношениях”. Ученые заметки ТОГУ, 7 (2), 1-8.
Sander, Oral (2015). Siyasi Tarih: İlkçağlardan 1918’e. Ankara: İmge Kitabevi.
Seval, Hasan Fatih (2017). “Japon Kalkınmasının Temel Taşı: Meiji Restorasyonu ve Iwakura Heyeti”. İş ve Hayat Dergisi, 5(3), 101-118.
Tuncoku, A. Mete (Der.) (2013). Japon Dış Politikası-Sistemik ve Bölgesel Aktörlerle İlişkiler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
“150th Anniversary of the Establishment of Diplomatic Relations Between Japan and Russia”, https://www.mofa.go.jp/region/europe/russia/150th/index.html (Erişim Tarihi: 10.04.2016).
Akçadağ, Emine; İsmayilov, Elnur (2016). “Ukrayna Krizinin Rusya ve Japonya Arasındaki Kuril Adaları Sorununa Etkisi”. Uluslararası İlişkiler, 12 (48), 95-115. http://www.uidergisi.com.tr/source/48-5.pdf (Erişim Tarihi: 17.04.2019).
Akçadağ Alagöz, Emine (2014). “Japon Savunma Politikası ve Askeri Gücü”, http://www.bilgesam.org/incele/1844/-japon-savunma-politikasi-ve-askeri-gucu/#.VyIfW_mLTIU (Erişim Tarihi: 28.04.2016).
Akçadağ Alagöz, Emine (2012). “Doğu Çin Denizi’nde Gerginlik: Senkaku/Diaoyu Adaları Sorunu”, http://www.bilgesam.org/incele/130/-dogu-cin-denizi%E2%80%99nde-gerginlik--senkaku-diaoyu-adalari-sorunu/#.XLb5IOgzbcs (Erişim Tarihi: 17.04.2019).
Askeroğlu, Sabir (2016). “Rusya Japonya Yakınlaşması ve Değişebilecek Dengeler”, https://www.stratejikortak.com/2016/05/rusya-japonya-iliskileri.html (Erişim Tarihi: 22.05.2018).
Çekov, Aleksandr (2015). “Курильский Вопрос в Российско-Японских Отношениях”, http://www.foreignpolicy.ru/analyses/kurilskiy-vopros-v-rossiysko-yaponskih-otnosheniyah/ (Erişim Tarihi: 26.05.2018).
Ekrem, Erkin (2011) “Japonya-Rusya Kuril Adaları Sorunu ve Çin”, http://www.sde.org.tr/tr/newsdetail/japonya-rusya-kuril-adalari-sorunu-ve-cin/2465 (Erişim Tarihi: 08.04.2016).
Gündoğdu, Elif Burcu (2014). “21. Yüzyılda Yükselen Çin’e Karşı ABD-Japonya İttifakı”, http://www.21yyte.org/tr/arastirma/amerika-arastirmalari-merkezi/2014/01/03/7359/21-yuzyilda-yukselen-cine-karsi-abd-japonya-ittifaki (Erişim Tarihi: 28.04.2016).
“Economic Relations Between Russia And Japan”, https://tokyo.mid.ru/web/tokyo-en/economic-relations-between-russia-and-japan (Erişim Tarihi: 22.05.2019).
“Irkutsk Statement by the Prime Minister of Japan and the President of the Russian Federation on the Continuation of Future Negotiations on the Issue of a Peace Treaty”, https://www.mofa.go.jp/region/europe/russia/pmv0103/state.html (Erişim Tarihi: 17.04.2019).
Japan Approves Elementary School Textbooks with Stronger Dokdo Claim, (26 Mart 2019), https://en.yna.co.kr/view/AEN20190326004800315?section=news (Erişim Tarihi: 18.04.2019).
Japon Başbakanının Konuşması, (07 Eylül 1951), http://www.ioc.u-tokyo.ac.jp/~worldjpn/documents/texts/JPUS/19510907.S1E.html (Erişim Tarihi: 13.04.2016).
“Japonya’da Kuril Adaları Konusu Yine Gündemde”, http://qha.com.ua/tr/siyaset/japonya-da-kuril-adalari-konusu-yine-gundemde/136041/ (Erişim Tarihi: 25.10.2018).
“Japan-Russia Action Plan”, https://www.mofa.go.jp/region/europe/russia/pmv0301/plan.html (Erişim Tarihi: 17.04.2019).
“Japan Surrenders”, https://www.archives.gov/exhibits/featured-documents/japanese-surrender-document (Erişim Tarihi: 31.05.2018).
Kotkin, Stephen (2016). “Russia's Perpetual Geopolitics”, https://www.foreignaffairs.com/articles/ukraine/2016-04-18/russias-perpetual-geopolitics (Erişim Tarihi: 03.09.2016).
Kuril Adaları Sorunu, https://www.diplomatikstrateji.com/kuril-adalari-sorunu/ (Erişim Tarihi: 18.08.2020).
Ministry of Foreign Affairs of Japan. “Japan-U.S. Security Treaty”, http://www.mofa.go.jp/region/n-america/us/q&a/ref/1.html (Erişim Tarihi: 28.04.2016).
http://archive.mid.ru//bdomp/ns-rasia.nsf/1083b7937ae580ae432569e7004199c2/1c1278e337719c99c32579280036babf!OpenDocument (Erişim Tarihi: 10.04.2016).
Northern Territories Issue, (01 Mart 2011), http://www.mofa.go.jp/region/europe/russia/territory/overview.html (Erişim Tarihi: 15.04.2016).
Ongur, Büşra (2015). “Rusya Federasyonu’nun Uzakdoğu Politikası”, https://www.academia.edu/20285380/Rusyan%C4%B1n_Uzakdo%C4%9Fu_Politikas%C4%B1_Japonya_Kuzey_ve_G%C3%BCney_Kore_%C3%87in (Erişim Tarihi: 25.10.2018).
Potsdam Declaration: Proclamation Defining Terms for Japanese Surrender (1945). http://www.atomicarchive.com/Docs/Hiroshima/Potsdam.shtml (Erişim Tarihi: 25.05.2018).
Rozman, Gilbert (2016). “Japan-Russia Relations: Implications For The U.S.-Japan Alliance” Sasakawa Peace Foundation, https://spfusa.org/wp-content/uploads/2016/05/Sasakawa_Japan-Russia.pdf (Erişim Tarihi: 20.02.2019).
Rusya ve Japonya’nın Ortak Yatırım Hamlesi, (06 Haziran 2015), https://tr.sputniknews.com/rusya/201605061022601247-rusya-japonya-putin-abe-ekonomi/ (Erişim Tarihi: 22.05.2018).
San Francisco Barış Antlaşması, (08 Eylül 1951), https://www.wikizero.com/tr/San_Francisco_Bar%C4%B1%C5%9F_Antla%C5%9Fmas%C4%B1 (Erişim Tarihi: 31.05.2018).
Treaty of Peace with Japan, (08 Eylül 1951), http://www.taiwandocuments.org/sanfrancisco01.htm (Erişim Tarihi: 13.10.2016).
Xu, Beina (2014). “The U.S.-Japan Security Alliance”, http://www.cfr.org/japan/us-japan-security-alliance/p31437 (Erişim Tarihi: 28.04.2016).
Çekov, Aleksandr (2015). “Курильский Вопрос в Российско-Японских Отношениях”, http://www.foreignpolicy.ru/analyses/kurilskiy-vopros-v-rossiysko-yaponskih-otnosheniyah/ (Erişim Tarihi: 26.05.2018).
Lavrov, Sergey (2016). “"Непростая история": как развиваются российско-японские отношения”, https://tass.ru/politika/1787759 (Erişim Tarihi: 25.10.2018).
Miranov, Viktor; Medvedeva, Alyona (2019). “Притязания по инерции: как в Японии напоминают населению о принадлежности Курил и других спорных территорий”, https://russian.rt.com/world/article/615714-yaponiya-uchebniki-spornye-ostrova (Erişim Tarihi: 18.04.2019).
Smolenskiy, Vladislay (2016). “Почему Курилы — наши, О стратегическом значении российских островов и возможности военного конфликта с Японией”, http://svpressa.ru/politic/article/149684/ (Erişim Tarihi: 26.05.2018).
“Основные документы - Документы для сборника материалов по истории территориального размежевания между Россией и Японией”, https://www.ru.emb-japan.go.jp/RELATIONSHIP/MAINDOCS/san_francisco.html (Erişim Tarihi: 25 10 2018).
Из заявления первого заместителя министра иностранных дел СССР А.А. Громыко на пресс-конференции в Сан-Франциско, (8 Eylül 1951), http://www.hrono.ru/dokum/195_dok/19510908gromy.php (Erişim Tarihi: 31.05.2018).
Межгосударственные отношения России и Японии, (19 Ekim 2015), http://ria.ru/spravka/20151019/1301742918.html (Erişim Tarihi: 10.04.2016).
Проблема Курильских островов в японо-российских отношениях, (22 Mayıs 2015), http://www.riata.ru/publikatsiyaya/item/3639-problema-kurilskikh-ostrovov-v-yapono-rossijskikh-otnosheniyakh.html (Erişim Tarihi: 26.05.2018).
Россия-Япония: отношения на фоне санкций, (26 Eylül 2014), https://www.golos-ameriki.ru/a/russia-japan-rillashionship-sanctions/2462970.html (Erişim Tarihi: 07.12.2018).