TÜRK İŞ HUKUKUNDA İŞYERİNDE ŞİDDET VE UYGULANACAK HUKUKİ YAPTIRIMLAR

İş Hukuku çerçevesinde işyerinde şiddet kavramı oldukça geniş bir alanı kapsamaktadır. Genel hatlarıyla, fiziksel şiddet, cinsel veya psikolojik taciz işyerinde şiddetin görünümlerini oluşturmaktadır. İşyerinde şiddet işveren veya işveren vekilinden işçisine ya da aile üyelerine yönelebileceği gibi, işçiden işverenine veya işveren vekiline yahut bu kişilerin aile üyelerine yönelebilir. İşyerinde çalışan işçilerin birbirlerine fiziksel veya psikolojik şiddet uygulamaları mümkün olabileceği gibi işyeri dışından üçüncü kişilerin işçiye şiddet uygulaması da söz konusu olabilir.Dinamik bir yapıya sahip olan İş Hukuku, pek çok yasal değişikliğin meydana geldiği bir alandır. Konumuz çerçevesindeki değişikliklerden ilki, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m. 417/1 hükmünde ilk defa psikolojik taciz hakkında açık bir kanuni düzenlemeye yer verilmesidir. Bu husustaki önemli yeniliklerden biri de 20.4.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6701 sayılı Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Kanunudur. İşyerinde psikolojik taciz durumunda Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna da başvurulabilecektir.İşyerinde şiddetin görünümlerinden biri olan cinsel taciz hakkında 4857 sayılı İş Kanunu m. 24 ve 25’te özel düzenlemelere yer verilmiştir. 6701 sayılı Kanun bakımından ise hem cinsel hem de psikolojik taciz bir ayrımcılık türü olarak tanımlanmış ve bu Kanunun kapsamına alınmıştır. Artan sosyal medya kullanımı, şiddetin sosyal medya aracılığıyla uygulanmasını beraberinde getirmeye başlamıştır. Yargıtay’ın bu alandaki kararlarının incelenmesi de uygulama açısından aydınlatıcı olacaktır. 25.10.2017 tarihinde yürürlüğe giren 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu ile İş Hukukunda köklü değişiklikler yapılmış ve Kanuna, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması bir dava şartı haline getirilerek zorunlu tutulmuştur. Oldukça yeni olan bu düzenlemenin, konumuz çerçevesinde işçi ve işverenleri aydınlatmak bakımından ele alınmasında büyük önem bulunmaktadır. Bu doğrultuda çalışmamızda, İş Hukuku kapsamında işyerinde şiddet son değişiklikler ve Yargıtay kararları doğrultusunda ele alınacak ve işyerinde şiddete maruz kalan bireylerin başvurabilecekleri hukuki yollar belirtilerek yasal farkındalıklarının oluşmasına katkı sunulmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

İş Hukuku, Şiddet, İşyerinde Şiddet, Psikolojik Taciz, Sosyal Medya

VIOLENCE IN THE WORKPLACE AND LEGAL SANCTIONS IN TURKISH LABOUR LAW

In the context of Labour Law, the concept of violence in the workplace covers a very wide area. In general, physical violence, sexual or psychological harassment constitute the appearance of violence in the workplace. Violence at the workplace can be realized against employee or the family members of employee. Also it can be realized against employer or the representative of employer or their family members. In the other hand, it can be possible for employees working at the workplace to use physical or psychological violence to each other or it can be possible to use violence against employee by third parties outside the workplace.Labour Law, which has a dynamic structure, is an area where many legal changes take place. The first change about our research is the Article 417/1 of the Turkish Code of Obligations no. 6098. With this Article has been put into force that a clear legal regulation on psychological harassment at the first time in Turkish Law. Additionally, Act on Human Rights and Equality Institution of Turkey no. 6701 has been put into force at 20.4.2016. This Act is one of the important changes and workers can apply to this Institute in the case of psychological harassment.There are some special regulations about sexual harassment, which is the one of the appearances of violence in the workplace, in articles 24 and 25 of the Labour Act of Turkey no. 4857. In terms of Act no. 6701, both sexual and psychological harassment are defined as a type of discrimination and they are included in the scope of this Act. Increasing use of social media has started to cause the violence which has committed via social media. The examination of the decisions of the Supreme Court in this area will also be enlightening for practice.Act of Labour Courts no. 7036 has been put into force at 25.10.2017 and this Act has made fundamental changes in Labour Law. According to the Act no 7036, for claims and compensations of employee or employer based on the Act or individual or collective labour contracts and for litigations about reinstatement must be applied mediation. In the framework of our research, it is very important to examine this new regulation for enlightening employees and employers. In our research, violance in the workplace will be examined with recent changes and the decisions of the Supreme Court. Additionally, the legal ways which the individuals exposed to violence in the workplace can apply will be specified and will be contributed for their legal awareness.

Keywords:

Labour Law, Violence, Violence in the workplace, Mobbing, Social Media,

PDF

___

Arslan Ertürk, A. (2014a). İş Hukuku Boyutuyla Türkiye’de Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Dünyadan Örnekler. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakül-tesi Hukuk Araştırmaları Dergisi (Ali Rıza Okur’a Armağan). C. 20. S. 1 (Özel Sayı). 285-339.
Arslan Ertürk, A. (2012b). Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kanunu Tasarı Taslağında Yer Alan Psikolojik Tacize İlişkin Hükümlerin Değerlen-dirilmesi. Sicil İş Hukuku Dergisi. S. 27. 47-55.
Bakırcı, K. (2000). İşyerinde Cinsel Taciz ve Türk İş Hukukuna İlişkin Çözüm Önerileri. Kamu-İş Dergisi. C. 5. S. 3. 437-458.
Brown, R. R. (1987). The Supreme Court and Employer Liability for Supervisory Sexual Harassment: Menitor Savings Bank, FSB v. Vinson. Journal of Law and Commerce. Vol. 7. 477-498.
Bull, C. A. (1993-1994). The Implications of Admitting Evidence of a Sexual Harassment Plaintiff’s Speech and Dress in the Aftermath of Menitor Savings Bank v. Vinson. Ucla Law Review. Vol. 41. 117-151.
Büyükkılıç, G. (2012). İş Hukuku Çerçevesinde İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Olgusunun Değerlendirilmesi. Legal İSGHD. S. 33. 66-71.
Centel, T. (2011). Türk Borçlar Kanunu’nda Genel Olarak İşçinin Kişi-liğinin Korunması. Sicil İş Hukuku Dergisi. S. 24. 13-18.
Çelik, N., Caniklioğlu, N. ve Canbolat, T. (2017). İş Hukuku Dersleri. Beta. İstanbul.
Dursun, S. ve Aytaç, S., (2011). İşyerinde Şiddet Davranışlarının Çalı-şanlar Üzerindeki Etkisi: Bir Uygulama. TİSK Akademi. C. 6. S. 11. 7-29.
Edosomwan, S., Prakasan, S. K., Kouame, D. ve diğerleri. (2011). The History of Social Media and Its Impact on Business. The Journal of Applied Management and Entrepreneurship. Vol. 16. 79-91.
Ergin, H. (2015). İşçinin İşyerinde Çalışan Diğer Bir İşçiye Sataşması Nedeniyle İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshi. Sicil İş Hukuku Dergi-si. S. 34. 71-87.
Hanley, C. M. (2004-2005). A “Constructive” Compromise: Using the Quid Pro Quo and Hostile Work Environment Classifications to Adjudicate Constructive Discharge Sexual Harassment Cases. University of Cincinnati Law Review. Vol. 73. 259-291.
Kandemir, M. (2017). İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Boyutuyla Psikososyal Riskler. Legal. İstanbul.
Kaya, M. (2015). Sosyal Medya ve Sosyal Medyada Üçüncü Kişilerin Kişilik Haklarının İhlali. Türkiye Barolar Birliği Dergisi. S. 119. 277-306.
Kelly, J. M. ve Sinclair, A. (2000). Sexual Harassment of Employees by Customers and Other Third Parties: American and British Views. Texas Tech Law Review. Vol. 31. 807-867.
Kocacık, F. (2001). Şiddet Olgusu Üzerine. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilim-ler Dergisi. C. 2. S. 1. 1-7. Leymann, H., Bullying, Whistleblowing. The Mobbing Encyclopedia. http://www.leymann.se/English/11120E.HTM. 4.5.2018 tarihinde erişildi.
Leymann, H., The Definition of Mobbing at Workplace. The Mobbing Encyclopedia. http://www.leymann.se/English/frame.html. 03.03.2018 tari-hinde erişildi.
McQueen, A., Thatcher, S.V. (Ed.) (1980). The New Webster Encyclo-pedic Dictionary of The English Language. Avenel Books. New York.
Özdemir, E. (2014). İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku. Vedat Kitapçılık. İstanbul.
Phillips, M. J. (1991). Employer Sexual Harassment Liability Under Agency Principles: A Second Look at Menitor Savings Bank, FSB v. Vin-son. Vanderbilt Law Review. Vol. 44. 1229-1272.
Sevimli, K. A. (2013). Türk Borçlar Kanunu m. 417 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Işığında Genel Olarak İşçinin Kişiliğinin Korunması. Ça-lışma ve Toplum. C. 1. S. 36. 107-148.
Süzek, S. (2018). İş Hukuku. Beta. İstanbul.
Şen, M. (2012). İşverenin İşçiyi Koruma ve Gözetme Borcu Kapsamın-da İşçinin Kişiliğinin Korunmasına Aykırılık ve Sonuçları (Yargıtay 9. Hu-kuk Dairesi’nin 13.02.2012 Tarihli Bir Kararı Çerçevesinde). Sicil İş Hukuku Dergisi. S. 28. 129-139.
Şen, S. (2009). Psikolojik Taciz ve İş Kanunu Boyutu. Çimento İşveren. C. 23. S. 5. 46-68.
Tınaz, P., Bayram, F. ve Ergin, H. (2008). Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). Beta. İstanbul.
Tuncay Kaplan, E. (2011). Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümlerine Göre İş İlişkisinde İşçinin Kişilik Haklarının Korunması. Sicil İş Hukuku Dergisi. S. 24. 40-53.
Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadın ve Erkek Fırsat Eşitliği Komisyo-nu. (2011). İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komis-yon Raporu (Yayın No. 6). Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınla-rı. Ankara.
Ünal, C. (2013). Karşılaştırmalı Hukuk Işığında İşyerinde Psikolojik Tacizin İşverenin İşçinin Kişiliğini Koruma ve Eşit Davranma Borcu Kap-samında Değerlendirilmesi. Legal İSGHD. C. 10. S. 37. 15-73.
WHO. (2014). http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/-status_report/2014/en/. 12.03.2018 tarihinde erişildi.
Yardımcıoğlu, D. (2016). İşyerinde Psikolojik Taciz ve Başvurulabile-cek Hukuki Yollar. Türk Özel Hukuku ve Yargılamasındaki Güncel Problem-ler Sempozyumu. (Yayınlanmamış bildiri). Afyon.
Yıldız, A.N., Kaya, M. ve Bilir, N. (2011). İşyerinde Şiddet. Türk-İş Ya-yınları. Ankara.
Zinser, L. M. (1998-1999). New Supreme Court Rules on Sexual Ha-rassment Liability. American Journal of Trial Advocacy. Vol. 22. 297-309.
https://www.csgb.gov.tr
https://eurlex.europa.eu
http://www.kazanci.com
https://supreme.justia.com
http://www.tdk.gov.tr