SAXA VE TÜRKİYE ATASÖZLERİNDE DİL KAVRAMININ ANLAMLANDIRILMASI

Atasözleri ve deyimler insanlığın değişik görünümleri ve durumları üzerine yapı-lan doğal gözlemlere dayalı, genel yargılar içeren kalıp sözlerdir. Yüzyıllar önce-sinden temelleri atılmış olan bu sözler dilin ihtiyaç duyduğu anda başvurduğu hazır kalıplar olarak kullanılırlar. Bu çalışmada Kuzey-Doğu Sibirya’da Yakutis-tan denilen bölgede Rusya cumhuriyetine bağlı bir muhtar cumhuriyet içinde yaşayan Saha (Yakut) Türklerine ait atasözlerinden dil konusunu ilgilendirenler ile Türkiye Türkçesindeki aynı konudaki atasözlerinin anlam açısından karşılaştı-rılması hedeflenmiştir. Türkiye’de Saha Türkleri gerek dilleri, gerek inançları, gerek edebiyat ve folklorları açısından merak edilmiş, Türk dünyasında hakkın-da en çok araştırma yapılan topluluklardan biri olmuş fakat çeşitli nedenlerle bu araştırmalar ülkemizde yeteri kadar yapılamayıp sınırlı sayıda kalmıştır. Saha ata-sözleri hakkındaki bu çalışmada örnek atasözleri için kullanılan kaynak Prof. Dr. Fatih Kirişçioğlu tarafından yazılan “Saha Türklerinin Atasözleri, İnceleme, Me-tin, Nobel Yayınları, Ankara, 2007” isimli eserdir.

Anahtar Kelimeler:

Atasözü, dil, Türkiye Türkçesi, Saha (Yakut) Türkçesi

INTERPRETING LANGUAGE CONCEPT IN PROVERBS OF SAKHA AND TURKEY

Proverbs and idioms are patterns of general conclusions based on natural obser-vations of various appearances and conditions of people. These sayings were founded centuries ago to be used as ready patterns when required by the lan-guage. In this study we are targeting to compare meanings of proverbs regarding language, in Turkish and language of Sakha (Yakutia) Turks living in the federal Russian Republic called Yakutia in North-East Siberia. Sakha Turks have al-ways drawn attention in Turkey for their language, beliefs, literature and folk-lore. They are one of the most studied societies in Turkish world but these stud-ies have always been insufficient and limited due to various reasons. The source used for sample Sakha proverbs in this study is: "Proverbs of Sakha Turks, Re-search, Text, Nobel Publications, Ankara, 2007" by Prof. Dr. Fatih Kirişçioğlu.

Keywords:

Proverb, language, Turkish language of Turkey, Turkish language of Sakha (Yakutia) Turks,

PDF

___

Aksan, Doğan. ( 1993). Türkçe’nin Gücü, Ankara: Bilgi yayınevi.
Aksoy, Ömer Asım. ( 1984). Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Ankara: TDK Yayını.
Çobanoğlu, Özkul. (2004). Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü, An-kara: AKM Yayını.
Dağpınar, Aydın. (1994). Tıpkı ve benzer Türk İngiliz Atasözü ve Deyim-leri, Ankara: kerem Matbaası.
Duymaz, Ali. (1998). “Balıkesir’den Derlenen Atasözleri Üzerinde Bir Değerlendirme”, . Balıkesir Kültür Araştırmaları Sempozyumu, Balıkesir Üni-versitesi Yayını. s. 334-342.
Elçin, Şükrü. (1977). “Türk Dilinde Atalar Sözü”, Halk Edebiyatı Araş-tırmaları, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayını, s.137-150.
Kaşgarlı, Mahmut. (1986). Divanu Lügat’it Türk, Besim Atalay çevirisi, İndeks, Ankara: TTK yayını.
Kirişçioğlu, Fatih. (2007). Saha Türklerinin Atasözleri, İnceleme, Metin, Ankara: Nobel Yayınları.
Saraçbaşı, M. Ertuğrul. ( 2010). Örnekleriyle Büyük Deyimler Sözlüğü, İs-tanbul: YPK Yayınevi.
Saussure, Ferdinand de. (1985). Genel Dilbilim Dersleri, (Çev. Berke Vardar) Ankara. TDK yayını.
Şahin, H. (2006). Türk Atasözlerinde Kadın, Akademik Araştırmalar Der-gisi, Sayı: 29, İstanbul.
Türkçe Sözlük. (2005). Ankara: TDK Yayını.
Ülkütaşır, M. Şakir. (1962). Türk Atasözlerinin Menşe ve Mahiyeti, Türk Folklor Araştırmaları, Sayı: 158, s.2840-2842.